Łuszczycowe zapalenie stawów (łuszczyca stawowa) – diagnostyka, objawy, leczenie

Co to jest łuszczycowe zapalenie stawów?

Łuszczyca to choroba autoimmunologiczna, której powstawanie warunkują głównie czynniki genetyczne ale również przebyte infekcje, długotrwały stres czy używki. Komórki skóry u osób chorych na łuszczycę namnażają się znacznie szybciej niż u zdrowego człowieka. Powoduje to powstawanie zgrubień oraz nieestetycznych zmian skórnych, najczęściej w okolicach kolan, łokci i pachwin. Choroba występuje w różnych formach, między innymi jako łuszczyca kropelkowa, będąca następstwem przebytej infekcji, charakteryzująca się powstawaniem na skórze drobnych wykwitów, czy jako łuszczyca krostkowa, która jest rzadko spotykaną odmianą łuszczycy, występującą na skórze dłoni i stóp. Całkowite wyleczenie łuszczycy jest na ten moment niemożliwe, jednak odpowiednio prowadzona terapia jest w stanie wprowadzić ją w stan remisji na długi czas oraz pozwala zmniejszyć towarzyszące jej objawy.

Łuszczycowe zapalenie stawów dotyczyć może ponad 20% ogółu chorych na łuszczycę, jednak jej występowanie nie jest regułą. Łuszczyca stawowa pojawić się może zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Jest chorobą przewlekłą, wywołującą stany zapalne w obrębie stawów oraz przyczepów ścięgnistych. Ze względu na występowanie podobnych objawów, bardzo często myli się ją z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Zbyt późno rozpoznana lub nieodpowiednio leczona łuszczyca stawowa bywa niezwykle groźna i może prowadzić do powstania niepełnosprawności. 

Wyróżnia się następujące postacie choroby:

• asymetryczną kilkustawową,
• wielostawową,
• postać z częstym zajęciem paznokci i dominującym zapaleniem stawów międzypaliczkowych dalszych,
• okaleczającą,
• osiową.

Łuszczycowe zapalenie stawów – diagnostyka

Pierwszym etapem rozpoznania wystąpienia łuszczycy stawowej jest wizyta u lekarza, najlepiej reumatologa, który przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem. Kolejnym krokiem jest wykonanie dodatkowych badań, takich jak:

• badania laboratoryjne, np. oznaczenie stężenia białka CRP, OB czy czynnika reumatoidalnego,
• badania obrazowe (rezonans magnetyczny, RTG stawów, tomografia komputerowa),
• badanie HLA-B27 (ludzki antygen leukocytowaty, znajdujący się na powierzchni krwinek) -jego obecność wiąże się z większym czynnikiem występowanie chorób autoimmunologicznych.

Jak szybko postępuje łuszczycowe zapalenie stawów?

U większości osób schorzenie to rozwija się stosunkowo wolno. Odpowiednio wcześnie podjęte leczenie łuszczycy, oparte na współpracy z reumatologiem oraz dermatologiem, pomaga znacząco zahamować rozwój choroby oraz wprowadzić ją w długotrwały stan remisji.

Łuszczycowe zapalenie stawów – objawy

Objawy łuszczycowego zapalenia stawów zależne są od stopnia zaawansowania oraz obszarów ciała zajętych przez chorobę. Do najczęściej występujących zalicza się:

• ból oraz obrzęk okolicy stawów,
• ograniczenie ruchomości,
• objawy ogólne, między innymi osłabienie, podwyższona temperatura ciała,
• powstanie palca kiełbaskowatego (charakterystyczny objaw poszerzonego obrysu palca oraz jego widocznego zaczerwienienia),
• deformacja stawów (występująca w cięższych postaciach choroby),
• zapalenie naczyniówki oka. 

W przebiegu choroby zauważalny jest jej zmienny przebieg, który charakteryzuje się występowaniem okresów zaostrzenia objawów oraz okresów remisji.

Łuszczycowe zapalenie stawów – leczenie 

Nie istnieje jeden lek, który jest w stanie całkowicie wyleczyć chorobę, jednak możliwe jest zahamowanie rozwoju stanów zapalnych oraz procesów zwyrodnieniowych. W leczeniu łuszczycowego zapalenia stawów stosuje się głównie farmakoterapię, a do najczęściej stosowanych leków na łuszczycę stawową zalicza się głównie:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne, 
• leki biologiczne, 
• środki modyfikujące działanie układu odpornościowego,
• iniekcje na bazie kortykosteroidów. 

Wraz z farmakoterapią stosuje się również leczenie miejscowe, odnoszące się do konkretnego stawu. Prowadzona równocześnie fizykoterapia, wsparta odpowiednio dobranymi przez rehabilitanta ćwiczeniami, pozwala znacznie opóźnić powstawanie deformacji, zmniejsza ból i dyskomfort oraz pozwala odzyskać sprawność ruchową.

Nie bez znaczenia jest również dieta pacjenta. Odpowiednio zbilansowany jadłospis powinien pomóc zadbać o wagę (nadmierna masa może dodatkowo obciążać chore stawy), ale również dostarczać wszelkich niezbędnych składników odżywczych, które wzmocnią organizm i pomogą w walce z chorobą. Istotne jest, aby dieta dostarczała dużych ilości wapnia oraz witaminy D. Chorzy na łuszczycę stawową powinni spożywać również produkty bogate w kwasy omega-3, obecne między innymi w tłustych rybach morskich czy olejach roślinnych. W diecie powinno znaleźć się również dużo warzyw i owoców, antyutleniaczy i prozdrowotnych kiszonek. Osoby cierpiące na stawowe zapalenie stawów unikać powinny wysokoprzetworzonej żywności, słodkich napojów oraz używek. 

Osoby chorujące na łuszczycowe zapalenie stawów zmagać się mogą z ogromnym stresem, pogorszeniem komfortu życia oraz trudnościami w nawiązywaniu relacji z innymi. Warto więc zapewnić choremu odpowiednią opiekę psychologiczną, która pomoże uporać się z codziennymi trudnościami i lepiej oswoić się z chorobą. 

Łuszczycowe zapalenie stawów – rokowania

Łuszczycowe zapalenie stawów jest chorobą o nieznanej etiologii, co znacznie utrudnia jej zapobieganie. Nieleczone łuszczycowe zapalenie stawów może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych oraz problemów z poruszaniem się. Jest to również choroba nieuleczalna. W przypadku zaniedbania choroby, bądź braku diagnozy, łuszczycowe zapalenie stawów prowadzić może do znaczących trudności w poruszaniu, a nawet do niepełnosprawności. Odpowiednio prowadzone leczenie pozwala wprowadzić chorobę w stan remisji oraz złagodzić towarzyszące jej objawy, co pozwoli cieszyć się wysokim komfortem życia przez wiele lat.