Czym jest depresja alkoholowa?

Co to jest depresja alkoholowa?

Depresja alkoholowa jest zaburzeniem psychicznym, w którym substancja psychoaktywna, jaką jest alkohol, odgrywa kluczową rolę. Pod depresją alkoholową kryją się zaburzenia afektywne dwojakiego rodzaju – pierwotne i wtórne. W tym znaczeniu wyróżnić można następujące zależności:

• depresja pierwotna będąca przyczyną wtórnego alkoholizmu, stanowi ona około 10% przypadków,
• pierwotny alkoholizm powodujący depresję wtórną, stanowiący 90% przypadków.

Niemniej jednak bez względu na występujące zależności, objawy zaburzenia psychicznego o podłożu alkoholowym zbliżone są do klasycznej depresji, lecz z silnymi uwarunkowaniami uzależnienia i jego konsekwencjami. Warto wskazać, że depresja alkoholowa może wystąpić zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, ale zdecydowanie częściej jednak obserwuje się alkoholową depresję u mężczyzn.

Przyczyny depresji alkoholowej

Przyczyny depresji alkoholowej uzależnione są od podłoża problemu. Depresja może być bowiem wynikiem, skutkiem uzależnienia alkoholowego, wówczas mówi się o pierwotnym alkoholizmie z wtórną depresją. W tym znaczeniu długotrwałe alkoholizowanie się i ciągi alkoholowe powodują trwałe zmiany w układzie nerwowym prowadzące do pojawienia się zaburzeń psychicznych w postaci depresji. Depresja w tym przypadku pojawia się jako skutek uświadomienia sobie przez alkoholika skali problemu z nałogiem – silnym uzależnieniem, które w efekcie powoduje silną depresję alkoholową, co nierzadko wiąże się z próbami samobójczymi. Niemniej jednak należy wskazać, że depresja może mieć również charakter poalkoholowy, czyli depresja po odstawieniu alkoholu, która pojawia się jako skutek nagłego odstawienia alkoholu bądź znacznego ograniczenia ilości spożywanych napojów wysokoprocentowych. Wiąże się to bezpośrednio z obniżeniem samopoczucia i nastroju, a także wystąpieniem dolegliwości psychicznych i somatycznych. Co więcej, depresja może pojawić się jako wynik długotrwałej abstynencji i w tym przypadku być konsekwencją powrotu do nałogu i alkoholizowania się po przerwie.

W przypadku pierwotnej depresji z wtórnym alkoholizmem, depresja pojawiła się przed chorobą alkoholową. Alkoholizowanie się w tym znaczeniu jest wynikiem chęci poprawy nastroju i samoleczenia stanów depresyjnych wysokoprocentowymi trunkami. Niemniej jednak należy podkreślić, że alkohol jako silny depresant jedynie pogłębia skalę problemu i stan depresyjny.

Objawy depresji alkoholowej

Depresja alkoholowa niezależnie od rodzaju stanowi poważny problem natury psychicznej. Zaburzenia psychiczne w postaci depresji alkoholowej objawiają się obniżonym nastrojem i spadkiem energii życiowej, a także niemożnością przeżywania szczęścia oraz przyjemności. Osoby z depresją alkoholową mają poczucie winy, niską samoocenę, a ich myślenie charakteryzuje pesymizm. Dodatkowo w przebiegu tego zaburzenia psychicznego występują bóle głowy, brak apetytu, rozdrażnienie, a także przewlekły stres. W przypadku silnej depresji alkoholowej mogą wystąpić halucynacje, lęk, a także urojenia. Problemom natury psychicznej w tym przypadku towarzyszą zaburzenia snu, problemy z koncentracją i pamięcią. Dodatkowo w przypadku silnej depresji alkoholowej u chorych mogą pojawić się myśli samobójcze.

Leczenie depresji alkoholowej

Depresja alkoholowa jest poważnym zaburzeniem na tle psychicznym. Chory doświadcza złożonego mechanizmu, w którym depresja wpływa na alkoholizm, zaś nadmiernie spożywany alkohol powoduje depresję. Współistniejące choroby nasilają objawy, utrudniając terapię. Jak zatem leczyć depresję alkoholową? Leczenie zaburzeń psychicznych wymaga wdrożenia leczenia farmakologicznego oraz intensywnej psychoterapii. Koniecznym warunkiem jest odwyk alkoholowy i psychoterapia, która wsparta będzie farmakoterapią. Niemniej jednak należy wskazać, że leczenie farmakologiczne nie zawsze może być wdrożone ze względu na współistniejącą chorobę alkoholową, która wyklucza zażywanie leków. Dlatego tez warunkiem wdrożenia leczenia farmakologicznego jest utrzymanie przez uzależnionego abstynencji.

Czas leczenia uzależniony jest od tego, ile trwa depresja alkoholowa, a także od tego, w jakim stanie znajduje się pacjent, a także jaka jest jego motywacja do podjęcia działania i leczenia.

Obecnie istnieje wiele odmian depresji, co znacznie utrudnia diagnozę i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Pomocnym narzędziem ułatwiającym rozpoznanie objawów depresji jest skala depresji Becka, która znajduje zastosowanie w przypadku nerwicy depresyjnej i depresji maniakalnej. Wykonanie przesiewowego testu umożliwia samodzielne, wstępne rozpoznanie depresji, co z kolei motywuje do poszukiwania pomocy u specjalistów i wdrożenie skutecznego leczenia.