Czy lekarz może odmówić Ci wystawienia e-recepty?
Od kilku lat obowiązującym dokumentem jest e-recepta. To na jej podstawie można zakupić leki w dowolnie wybranej przez pacjenta aptece. E-recepta może być wystawiona zarówno podczas wizyty w gabinecie stacjonarnym, jak i w ramach konsultacji online, w tym recepty online. Warto zastanowić się nad tym, czy lekarz może odmówić wystawienia e-recepty i jeżeli tak, to co zrobić w takiej sytuacji? Sprawdźmy.
Co mówi o tym prawo?
Zgodnie z obowiązującym prawem lekarz ma prawo odmówić wypisania e-recepty na zakup danego leku, jeżeli uzna to za stosowne. Tego typu uprawnienia dają mu obowiązujące przepisy prawne, w tym m.in. Rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczące e-recept. Z doświadczenia wiemy jednak, że tego typu sytuacje występują relatywnie rzadko. Najczęściej dochodzi do tego w przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta lub wtedy, gdy podczas zdalnej konsultacji medycznej lekarz nie jest w stanie w stu procentach trafnie zdiagnozować pacjenta. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zdecydowanie lepiej odmówić wypisania e-recepty i pokierować pacjenta na wizytę w gabinecie stacjonarnym.
Kiedy lekarz może odmówić wystawienia e-recepty?
Do odmowy wystawienia e-recepty może dojść również podczas tradycyjnej wizyty lekarskiej. Lekarz rodzinny oraz każdy inny specjalista powinien wystawić receptę tylko wtedy, gdy uzna to za uzasadnione medycznie. Podczas wizyty u lekarza prowadzącego może dojść do sytuacji odmowy wystawienia recepty na zakup leków, które wcześniej nie były stosowane przez pacjenta. Dzieje się tak wtedy, gdy wiedza i dotychczasowe doświadczenie lekarza przemawiają za tym, że pacjent potrzebuje innego leczenia. W takich sytuacjach zawsze na pierwszym miejscu stawia się zdrowie i bezpieczeństwo osoby chorej.
W przypadku recepty online (zdalnej konsultacji medycznej), często dochodzi do sytuacji, że lekarz nie decyduje się na wystawienie recepty na leki psychotropowe, czy też dowolny lek recepturowy oraz preparaty zawierające tego typu substancje. Jest to związane z tym, że w ramach zdalnej konsultacji medycznej trudno ocenić zasadność przepisania tego typu preparatów. Wielu specjalistów decyduje się na to dopiero po odbyciu tradycyjnej kontroli lekarskiej.
Kiedy lekarz nie może odmówić wypisania e-recepty?
Istnieją określone sytuacje, w których lekarz nie może odmówić wystawienia recept elektronicznych. Wskazaniem do tego są m.in. choroby przewlekłe, gdy brak przyjęcia preparatu może spowodować pogorszenie stan zdrowia pacjenta lub nawet zagrożenie dla jego życia. W takich sytuacjach lekarz ma obowiązek wystawienia e-recepty na żądanie pacjenta w trosce o jego zdrowie.
Zazwyczaj takie preparaty jak tabletki antykoncepcyjne, czy środki przyjmowane w terapii długotrwałej, przepisywane są bez żadnych przeszkód. Dzieje się tak w ramach kontynuacji wcześniejszego leczenia. Pierwsze przepisanie leku każdorazowo powinno odbywać się w gabinecie stacjonarnym i poprzedza je specjalistyczny wywiad lekarski.
Odmówienie wystawienia e-recepty na antykoncepcję awaryjną
Ciekawym przykładem jest odmówienie wystawienia e-recepty na antykoncepcję awaryjną. Wiele kobiet decyduje się na skorzystanie z usługi recepty online w celu przepisania tabletki "dzień po". Lekarz, powołując się na swoje sumienie, może odmówić wystawienia takiego dokumentu, jeżeli uzna to za uzasadnione. Prawo to wprowadzono po to, aby antykoncepcja awaryjna nie była zabezpieczeniem przed nierozważnym seksem. Jeżeli lekarz odmówi wystawienia e-recepty na tabletkę "dzień po", to jego obowiązkiem jest poinformowanie pacjentki o alternatywnym miejscu, gdzie taki lek zostanie przepisany. Ponadto lekarz zobowiązany jest do zapisania w dokumentacji medycznej powodu, przez który nie było możliwe wystawienie e-recepty na dany lek.
Co zrobić w sytuacji, gdy lekarz nie chce wystawić e-recepty?
Przepisy jasno wskazują na prawa i obowiązki zarówno po stronie lekarza, jak i pacjenta. Jeżeli ten pierwszy nie chce wypisać e-recepty, to pacjent może skorzystać z usług innego specjalisty. W przypadku antykoncepcji awaryjnej ten powinien być wskazany bezpośrednio przez lekarza, który odmówił przepisania leku. Może zdarzyć się również, że lekarz POZ nie przepisze refundowanego leku wskazanego przez lekarza specjalistę. Często jest to spowodowane brakiem uzupełnienia dokumentacji medycznej oraz tym, że specjalista nie poinformuje lekarza prowadzącego o takiej potrzebie. Warto to od razu wyjaśnić, aby leki refundowane były przepisywane przez lekarza POZ z korzyścią dla pacjenta.
Źródła:
- Pacjent.gov.pl. (2023). E-recepta. Dostępne pod adresem: https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta/erecepta