Co oznacza GGTP powyżej 100? Jak obniżyć poziom GGTP?

Norma GGTP

GGTP, czyli gamma-glutamylotranspeptydaza, to enzym, który występuje w komórkach nabłonka dróg żółciowych, w wątrobie, trzustce i w nerkach. Jego główną rolą jest uczestniczenie w metabolizmie aminokwasów, a także transportowanie substancji przez błony komórkowe. 

Badanie GGTP jest kluczowe w diagnostyce chorób wątroby i dróg żółciowych. Analizując aktywność enzymu wątrobowego, można sprawdzić, czy w organizmie występują choroby miąższu wątroby. Ponadto możliwe jest wczesne wykrycie zaburzeń związanych z toksycznym uszkodzeniem tego organu.

Norma GGTP może różnić się w zależności od różnych czynników, takich jak wiek, płeć, a także od konkretnej metody badawczej używanej w laboratorium. Z tego powodu zawsze warto zapoznać się z zakresami referencyjnymi dostosowanymi do konkretnego miejsca. Ogólnie przyjęte normy wyglądają jednak następująco:

• kobiety – 10–40 U/l,

• mężczyźni – 10–70 U/l,

• dzieci – 5–25 U/l.

Podwyższone GGTP – co oznacza?

Podwyższone stężenie GGTP, czyli powyżej 100 U/l to wynik, który może wskazywać na różnorodne problemy zdrowotne, choć nie zawsze świadczy o poważnej chorobie. Najczęściej jego przyczyną jest przewlekłe spożywanie alkoholu, ale może także sygnalizować uszkodzenie komórek wątrobowych, stan zapalny trzustki lub problemy z drogami żółciowymi. Wzrost GGTP może również wynikać ze stosowania niektórych leków (leki przeciwpadaczkowe, hepatotoksyczne czy statyny). Do tego dolicza się też współwystępowanie przewlekłego zapalenia trzustki.

Warto dodać, że diagnoza nie opiera się wyłącznie na jednym wyniku – lekarz zazwyczaj zleca dodatkowe badania, czyli ALP do oceny stanu dróg żółciowych, a ponadto AST i ALT w celu sprawdzenia stanu miąższu wątroby. Do tego dolicza się też USG jamy brzusznej.

Należy też podkreślić, że normy GGTP mogą być nieco wyższe u osób starszych, co spowodowane jest naturalnymi zmianami w funkcjonowaniu organizmu. Co więcej, na wynik badań enzymów wątrobowych może też wpływać ciąża.

Wzrost aktywności GGTP – przyczyny

Podwyższone wartości GGTP to sygnał, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Do najczęstszych przyczyn wzrostu aktywności GGTP należą:

1. Choroba wątroby i choroby dróg żółciowych

• Stłuszczenie wątroby – zarówno alkoholowe, jak i niealkoholowe. Alkoholowe stłuszczenie wątroby występuje u osób nadużywających alkoholu, w czasie gdy to drugie jest związane z otyłością, cukrzycą, a ponadto z zespołem metabolicznym.

• Marskość wątroby – przewlekłe uszkodzenie miąższu wątroby prowadzące do bliznowacenia.

• Wirusowe zapalenie wątroby – zakażenia wirusem HBV lub HCV prowadzą do wzrostu GGTP.

• Kamica żółciowa, zapalenie dróg żółciowych oraz zaburzenia funkcji pęcherzyka żółciowego.

2. Toksyczne uszkodzenie wątroby

• Nadużywanie alkoholu oraz stosowanie leków hepatotoksycznych, na przykład paracetamolu bądź niektórych antybiotyków, to jedne z głównych przyczyn wzrostu GGTP.

3. Przewlekłe nadużywanie alkoholu

• Alkohol jest jednym z głównych czynników powodujących uszkodzenie wątroby. Regularne spożywanie etanolu powoduje wzrost stężenia GGTP (nawet przy braku innych objawów uszkodzenia wątroby).

4. Przewlekłe zapalenie trzustki

• Zapalenie trzustki może również prowadzić do wzrostu aktywności GGTP.

5. Nowotwory wątroby i dróg żółciowych

Podwyższone GGTP to sygnał, że w organizmie może zachodzić proces chorobowy. Najczęściej taki wynik wskazuje na chorobę miąższu wątroby. Enzym GGTP jest szczególnie wrażliwy na uszkodzenia komórek wątrobowych, które mogą wystąpić zarówno wskutek działania alkoholu, jak i stosowania leków o potencjalnym działaniu hepatotoksycznym. To właśnie dlatego GGTP jest często wykorzystywane w diagnostyce schorzeń wątroby.

Wysoka aktywność GGTP – objawy

Podwyższone GGTP często ujawnia się przypadkiem podczas rutynowych badań krwi. To dlatego, że samo w sobie rzadko wywołuje bezpośrednie objawy, które łatwo zauważyć. Jednak schorzenia odpowiedzialne za wzrost tego enzymu mogą już wyraźnie wpływać na samopoczucie i funkcjonowanie organizmu. Warto zwrócić uwagę na następujące symptomy:

• żółtaczka – zażółcenie skóry i białek oczu, które jest wyraźnym sygnałem problemów z wątrobą lub drogami żółciowymi. To wynik gromadzenia się bilirubiny, której organizm nie jest w stanie efektywnie usunąć;

• ciemne zabarwienie moczu – często spowodowane podwyższonym poziomem bilirubiny w moczu;

• świąd skóry – bywa bardzo dokuczliwy i jest wynikiem gromadzenia się w organizmie substancji, które normalnie są usuwane z żółcią;

• bóle lub dyskomfort w prawym podżebrzu – ból po prawej stronie brzucha powinien być alarmujący;

• nudności, wymioty, brak apetytu – mogą wskazywać na zaburzenia pracy układu trawiennego spowodowane problemami z wątrobą lub trzustką;

• przewlekłe zmęczenie i osłabienie – to często pierwsze, choć mało specyficzne objawy wielu schorzeń wątroby;

• utrata masy ciała – często związana jest właśnie z przewlekłymi chorobami wątroby.

Wyżej wymienione dolegliwości to sygnał do tego, żeby niezwłocznie udać się do lekarza, celem przeprowadzenia dalszej diagnostyki. Problemy związane z wysokim poziomem GGTP najczęściej wiążą się z chorobami wątroby i dróg żółciowych, ale mogą także dotyczyć trzustki bądź innych narządów. Warto pamiętać, że nieleczone choroby wątroby mogą prowadzić do poważnych powikłań takich jak marskość czy niewydolność tego narządu.

Jak obniżyć poziom GGTP?

Żeby obniżyć poziom GGTP, jednym z najważniejszych kroków jest całkowite wyeliminowanie alkoholu z codziennego życia. Etanol jest jednym z głównych czynników uszkadzających wątrobę, co skutkuje właśnie podwyższeniem aktywności GGTP. Odstawienie alkoholu daje wątrobie szansę na regenerację, a to z kolei może przywrócić enzymy do normy. Co istotne, nawet krótkotrwała rezygnacja z niego może przynieść pozytywne efekty, jeśli zostanie połączona z innymi zdrowymi nawykami, np. w połączeniu z dietą i aktywnością fizyczną.

Dieta a poziom GGTP

Równie ważna jest odpowiednia dieta. Osoby z podwyższonym poziomem GGTP powinny ograniczyć spożycie tłuszczów i cukrów, a zwiększyć ilość produktów bogatych w witaminy z grupy B, cynk i błonnik. Wprowadź więcej warzyw, owoców, orzechów czy produktów pełnoziarnistych. Unikaj tłustych potraw i słodyczy – Twoja wątroba naprawdę to doceni!. Nie mniej istotne jest także odpowiednie nawodnienie organizmu, które wspomaga usuwanie toksyn obciążających wątrobę.

Poziom GGTP a aktywność fizyczna

Kolejnym sposobem na obniżenie poziomu GGTP są regularne ćwiczenia fizyczne. Częsta aktywność fizyczna poprawia krążenie krwi, redukuje tkankę tłuszczową, a ponadto zwiększa dotlenienie organizmu, co pośrednio korzystnie wpływa na funkcjonowanie wątroby. Ćwiczenia na świeżym powietrzu, przykładowo jogging czy jazda na rowerze, mogą wspomóc proces regeneracji wątroby, zwłaszcza jeśli są częścią szerszego programu zdrowego stylu życia. Alternatywnie można też postawić na trening w domu czy na siłowni. Trzeba jednak pamiętać o tym, żeby ćwiczenia fizyczne były dostosowane do stanu Twojego zdrowia.

W przypadku poważnych uszkodzeń wątroby, lekarz może zalecić preparaty wspomagające jej regenerację. Takimi preparatami mogą być sylimaryna, fosfolipidy esencjalne lub L-ornityna L-asparaginian. Zanim jednak zdecydujesz się na suplementację, warto skonsultować się z lekarzem, żeby uniknąć potencjalnych interakcji z innymi lekami.