Bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka: co oznacza?

Co oznacza bulgotanie w brzuchu?

Dźwięki dochodzące z jamy brzusznej, takie jak bulgotanie czy burczenie są zazwyczaj oznaką prawidłowego działania układu trawiennego i wynikają z ruchów jelit. Ich ściany kurczą się i rozluźniają w rytmiczny sposób, tak aby możliwe było mieszanie i przesuwanie spożytych pokarmów i płynów wzdłuż jelit, gdzie zachodzi trawienie. Ten proces nazywamy perystaltyką przewodu pokarmowego i to on odpowiedzialny jest za fizjologiczne odgłosy z brzucha.

W normalnych warunkach bulgotanie i uczucie przelewania możemy słyszeć po spożytym posiłku lub gdy jesteśmy głodni. Zdarza się jednak, że głośne odgłosy z jamy brzusznej mogą zwiastować problemy zdrowotne. Szczególną uwagę należy zwrócić na sytuacje, w których bulgotaniu towarzyszą inne niepokojące objawy, takie jak: wymioty, biegunka, zaparcia, zwiększone ilości oddawanych gazów, ból brzucha, utrata masy ciała, uczucie pełności.
 

Do najczęstszych przyczyn związanych z bulgotaniem w brzuchu należą:

• zakażenia jelitowe wywołane przez bakterie, wirusy czy pasożyty;

• zespół jelita drażliwego;

• alergia pokarmowa;

• głód;

• nadmiar gazów jelitowych;

• nietolerancje pokarmowe;

• zapalne choroby jelit (m.in. wrzodziejące zapalenie jelit, choroba Leśniowskiego Crohna).

Najczęstsze choroby układu pokarmowego

Wśród najczęstszych chorób układu pokarmowego znajdują się przede wszystkim nieswoiste zapalenia jelit, czyli grupa schorzeń wywołujących przewlekły stan zapalny w obrębie przewodu pokarmowego. Zaliczamy do nich przede wszystkim:

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) — stan zapalny lokalizuje się w błonie śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy. Charakteryzuje się częstymi biegunkami, krwią w stolcu i utratą masy ciała;

• choroba Leśniowskiego Crohna — różni się od WZJG, ponieważ zapalenie może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego — od jamy ustnej po odbytnicę. Typowe dla tej choroby są silne i częste bóle okolic brzucha, biegunka, rzadziej obserwuje się domieszkę krwi w kale.

To właśnie biegunka, jak i nadmiernie głośne bulgotanie w brzuchu mogą być jednym z objawów nieswoistych zapaleń jelit. Diagnostyka tych chorób wymaga zwykle badań endoskopowych, obrazowych oraz laboratoryjnych.

Coraz częściej w odniesieniu do problemów gastrycznych mówi się o zespole jelita drażliwego (IBS). Zespół ten jest przewlekłą chorobą układu pokarmowego o charakterze zapalnym, który rozwija się z powodu zaburzeń regulacji osi mózg-jelito, zmian w mikrobiocie oraz perystaltyce przewodu pokarmowego. Typowe dla IBS symptomy to biegunki lub zaparcia, które mogą występować naprzemiennie, silne i nawracające bóle brzucha (najczęściej w podbrzuszu), wzdęcia oraz oddawanie dużych ilości gazów.

Do innych schorzeń atakujących układ pokarmowy należy m.in. celiakia. Jest to przewlekła choroba autoimmunologiczna manifestująca się nietolerancją glutenu — białka występującego w ziarnach zbóż, takich jak pszenica, żyto, jęczmień czy orkisz. Nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na gluten może ujawnić się w każdym wieku i prowadzi do uszkodzenia i zniszczenia kosmków jelitowych, co wiąże się z zaburzeniem wchłaniania.

Wśród objawów celiakii znajdują się:

• biegunki wodniste lub tłuszczowe,

• wymioty,

• silne bóle brzucha,

• wzdęcia,

• zaburzenia rozwoju fizycznego i wzrostu u dzieci,

• przewlekłe zmęczenie,

• chudnięcie,

• osteoporoza,

• osłabienie mięśni.

Stres a bóle brzucha

Stres to niezwykle istotny czynnik, wpływający na przewlekłe bóle brzucha oraz inne symptomy ze strony układu pokarmowego, m.in. uczucie przelewania, biegunka czy zaparcia. Najsilniejsze powiązanie stresu z nasileniem objawów chorobowych obserwuje się w zespole jelita drażliwego (z ang. Irritable bowel syndrome — IBS). W odpowiedzi na stres czy niepokój nasz organizm wkracza w tzw. tryb „walki i ucieczki”. W takich sytuacjach uwalniane są hormony stresu — kortyzol i adrenalina, które ograniczają przepływ krwi przez przewód pokarmowy, a tym samym spowalniają proces trawienia, co przekłada się nieraz na dolegliwości bólowe i inne problemy gastryczne.

Alergie pokarmowe a dolegliwości żołądkowe

Alergie i nietolerancje pokarmowe dotykają wielu osób na całym świecie, zarówno najmłodszych, jak i dorosłych, i prowadzą do szeregu dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Do najczęstszych alergenów, wywołujących uciążliwe symptomy zaliczamy białko mleka krowiego, orzechy, owoce morza, jajka. Objawy zależą od stopnia nasilenia reakcji, mogą być łagodne i manifestować się wzdęciami czy lekkimi bólami brzucha, ale niekiedy mogą nawet zagrażać życiu, jak w przypadku anafilaksji.

Dolegliwością, która występuje przeważnie u większości pacjentów, zmagających się z alergiami pokarmowymi jest biegunka, która może utrzymywać się nawet kilka dni po spożyciu uczulającego pokarmu. Do towarzyszących jej oznak alergii zaliczamy:

• skurcze jelit;

• wzdęcia;

• częstsze oddawanie gazów;

• nudności i wymioty;

• niestrawność, uczucie pełności w brzuchu;

• osłabienie.

W przypadku stwierdzenia alergii pokarmowej kluczowe jest stosowanie diety eliminacyjnej, co wiąże się z unikaniem produktów wyzwalających objawy.

Bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka u dziecka — co oznacza?

Podobnie jak u dorosłych bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka występująca u dzieci może wskazywać na rozwijające się choroby lub infekcje. Do możliwych przyczyn należy zaliczyć:

• infekcję bakteryjną, wirusową, pasożytniczą;

• alergie i nietolerancje pokarmowe, np. nietolerancja laktozy;

• zatrucie pokarmowe po spożyciu nieświeżych lub skażonych produktów;

• zespół jelita drażliwego;

• celiakię;

• zapalne choroby jelit.

Jeśli dziecko doświadcza bulgotania w brzuchu oraz biegunek trwających przez dłuższy czas, a dodatkowo towarzyszą im objawy ogólne, np. podwyższona temperatura ciała należy koniecznie udać się na konsultację lekarską, aby przeprowadzić dokładne badanie fizykalne i poszerzyć diagnostykę.

Bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka — sposoby leczenia

Bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka mogą być spowodowane wieloma czynnikami lub wynikać z różnych schorzeń. Leczenie takich dolegliwości powinno być skoncentrowane na kilku aspektach, których należy przestrzegać.

Najważniejsze jest prawidłowe nawodnienie organizmu, ponieważ częste oddawanie luźnego stolca prowadzi do szybkiej utraty wody. Zaleca się picie dużej ilości wody oraz preparatów elektrolitowych, które dostarczają niezbędnych składników mineralnych. W pierwszych dniach po wystąpieniu wodnistej biegunki warto także stosować lekkostrawną dietę i ograniczyć maksymalnie spożywanie pokarmów, aby nie podrażnić dodatkowo osłabionego przewodu pokarmowego.

W farmakoterapii rozwolnienia stosuje się leki przeciwbiegunkowe, które bez problemu można dostać od ręki w aptece. W odbudowie zaburzonej flory bakteryjnej pomocne mogą być również probiotyki. W przypadku biegunki, której źródłem zakażenia są bakterie, niezbędne mogą okazać się antybiotyki.

W każdej sytuacji, gdy luźne stolce nie ustępują, a mimo leczenia i towarzyszą im gorączka, odwodnienie i wyczerpanie, należy pilnie skonsultować się z lekarzem w celu profesjonalnej oceny problemu, ustalenia przyczyny i wprowadzenia odpowiedniego leczenia.