Bezsenność po alkoholu: jak sobie z nią poradzić?
Bezsenność stanowi powszechny problem w różnych grupach wiekowych bez względu na płeć. W każdym przypadku wiążę się z obniżeniem jakości życia i w znacznym stopniu utrudnia codzienny odpoczynek i regenerację organizmu. Przyczyny zaburzeń snu – trudności w zasypianiu, wybudzanie się w nocy i problem z ponownym zaśnięciem, wczesne wybudzanie czy bezsenność – mogą mieć różne podłoże. Zaburzenia snu mogą wynikać ze schorzeń, traumatycznych doświadczeń czy stresu. Dodatkowo epizody bezsenności mogą być związane z przejedzeniem się lub spożyciem używek. W tym znaczeniu należy wskazać, że bezsenność może być wynikiem spożycia alkoholu. Choć spożyte w niewielkich ilościach napoje alkoholowe mają działanie rozluźniające i odprężające, przez co ułatwiają zasypianie, to spożycie alkoholu w zbyt dużych ilościach może być przyczyną zaburzeń snu. Pojawiają się zatem pytania, jaki jest wpływ alkoholu na sen? Ile trwa bezsenność po alkoholu? Jakie są skuteczne sposoby na bezsenność po alkoholu?
Alkohol a sen
Spożycie alkoholu, jak już wspomniano, wiąże się z wystąpieniem rozluźnienia i odprężenia, co może przyczynić się do pojawienia się uczucia senności. Należy jednak wskazać, że alkohol spożyty nawet niewielkich ilościach może powodować bezsenność i zaburzenia snu. Okazuje się bowiem, że nawet wypicie niewielkich ilości alkoholu, które przed położeniem się spać zostaną usunięte z organizmu i tak powodują zmiany w rytmie snu i czuwania, co bezpośrednio nasila bezsenność występującą w trakcie drugiej fazy snu. Należy wskazać, że bezsenność po alkoholu pojawia się zarówno u osób nieuzależnionych od alkoholu, jak i u alkoholików.
U osób uzależnionych od alkoholu bezsenność wynika bezpośrednio z ograniczenia spożycia alkoholu, czy też jego odstawienia, co wiąże się bezpośrednio z wystąpieniem zespołu abstynencyjnego. Należy wskazać, że wystąpienie zespołu odstawiennego wiąże się z występowaniem problemów z zasypianiem, a także częstymi wybudzeniami w nocy. Co ważne, skróceniu ulega również długość snu wolnofalowego, natomiast wzrastać może ilość faz REM, czyli faz snu, w których pojawiają się marzenia senne. Sytuacja ta wynika z możliwości występowania halucynacji w przebiegu zespołu abstynencyjnego. Niemniej jednak należy wskazać, że za regenerację organizmu i uczucie wypoczynku odpowiada głównie sen wolnofalowy, natomiast jego skrócenie wiąże się ze znacznym obniżeniem jakości snu. Ponowne spożycie alkoholu z kolei wydłuża tę fazę snu, przyczyniając się do utrwalenia błędnego przekonania, że alkohol poprawia sen. W rzeczywistości jednak długofalowo wzorzec rytmu snu i czuwania zostaje zaburzony.
Zaburzenia snu po alkoholu mogą wystąpić również u osób nieuzależnionych od alkoholu. Napoje wysokoprocentowe bowiem negatywnie wpływają na rytm snu i czuwania. Należy wskazać, że alkohol u osób nieuzależnionych nie powoduje wystąpienia problemów z zaśnięciem, ale źle wpływa na przebieg kolejnych faz snu. W tym znaczeniu znacznie skraca fazę snu REM, czyli gazu snu wolnofalowego, który odpowiada za głęboki sen i umożliwia odpoczynek oraz regenerację organizmu.
Alkohol znacznie przyspiesza i ułatwia zasypianie, jednak sen, w jaki zapadamy po jego spożyciu różni się od zdrowego snu, który wywoływany jest w naturalny sposobów przez melatoninę. Co więcej, powtarzające się epizody spożywania alkoholu przed snem mogą doprowadzić do wystąpienia rutynowych uwarunkowań, a w dłuższej perspektywie również uzależnienia.
ile trwa bezsenność po alkoholu?
Długotrwałe spożywanie alkoholu wiąże się nie tylko z wystąpieniem uzależnienia, ale również negatywnie wpływa na jakość snu. W tym znaczeniu osoby z chorobą alkoholową, nawet podczas utrzymywania abstynencji, mogą doświadczać płytszego snu, krótszej fazy snu wolnofalowego i podwyższonego poziomu czuwania w nocy. Dlatego też należy podkreślić, że alkohol spożywany w nadmiarze może przyczynić się do wystąpienia długotrwałych zaburzeń snu. W tym znaczeniu problemy ze snem mogą utrzymywać się od 3, do nawet 21 miesięcy. Należy zatem wskazać, że kluczowe w przypadku osób uzależnionych od alkoholu jest pokonanie choroby alkoholowej, a w następnej kolejności leczenie zaburzeń snu. Co ważne jednak, prawidłowy wzorzec snu u osób uzależnionych od alkoholu może powrócić dopiero po 5-9 miesiącach całkowitej abstynencji.
U osób nieuzależnionych, które okazjonalnie spożywają alkohol, zaburzenia snu są krótkotrwałe. W zależności od ilości wypitego alkoholu problemy ze snem mogą utrzymywać się od jednego do kilku dni, aż organizm całkowicie oczyści się z toksyn, a rytm snu dobowego się ustabilizuje.
Sposoby na bezsenność po alkoholu
Bezsenność po alkoholu w przypadku choroby alkoholowej wymaga wdrożenia specjalistycznego leczenia i odwyku alkoholowego. Wówczas konieczne jest zgłoszenie się do specjalisty i poddanie terapii odwykowej. Natomiast osoby nieuzależnione, u których przyczyną bezsenności jest okazjonalne spożycie alkoholu, mogą skorzystać z domowych sposobów na bezsenność. W tym znaczeniu istotne jest wywietrzenie pomieszczenia, a także zrelaksowanie się przed snem, co ułatwi zasypianie. Doraźnie można zastosować również leki nasenne, które umożliwią regenerację organizmu. Pomocny może być również olejek CBD na sen, należy jednak wskazać, że skuteczne działanie wykazuje on po dłuższym stosowaniu. Dlatego też jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które doświadczają zaburzeń snu.
Źródła:
- He S., Brooks A. T., Kampman K. M., Chakravorty S., "The Relationship between Alcohol Craving and Insomnia Symptoms in Alcohol-Dependent Individuals", Alcohol Alcohol, 2019 May; 54