Antykoncepcja po stosunku

Antykoncepcja doraźna po stosunku

Po stosunku bez zabezpieczenia lub w przypadku, kiedy stosowane metody antykoncepcji zawiodły bądź okazały się nieskuteczne, rozwiązaniem jest doraźna antykoncepcja po seksie. Antykoncepcyjna postkoitalna, określana również jako antykoncepcja awaryjna czy antykoncepcja doraźna po stosunku, to środki, które przyjmuje kobieta po odbytym ryzykownym stosunku, którego wynikiem może być niechciana ciąża. Metodą antykoncepcji doraźnej jest metoda Yazupe, której nazwa pochodzi od nazwiska kanadyjskiego lekarza Alberta Yazupe. Ten sposób antykoncepcji po stosunku polega na przyjęciu hormonów żeńskich – estrogenu i progesteronu – w postaci zwiększonej dawki antykoncepcyjnych tabletek dwuskładnikowych.

Skuteczność antykoncepcji doraźnej Yazupe wynosi około 97-98%. Niemniej jednak, aby osiągnąć taką skuteczność, konieczne jest przyjęcie dwóch lub czterech pigułek antykoncepcyjnych (uzależnione jest to od stężenia hormonów w konkretnej tabletce), a proces ten powtórzyć po 12 godzinach. Należy wskazać, że największą skuteczność w uniemożliwieniu zagnieżdżenia się zarodka antykoncepcja doraźna wykazuje wówczas, gdy zostanie przyjęta do 27 godzin po odbyciu ryzykownego stosunku.

Działanie antykoncepcji awaryjnej uzależnione jest od tego, czy zostaną one przyjęte przed owulacją, czy po jajeczkowaniu. Pigułki przyjęte przed owulacją przyczyniają się do zahamowania jajeczkowania, wpływając jednocześnie na błonę śluzową macicy poprzez utrudnienie zagnieżdżenia zarodka. Natomiast tabletki zastosowane po owulacji utrudniają zagnieżdżenie się zarodka w błonie śluzowej macicy.

Metoda antykoncepcji doraźnej Yazupe propagowana była w latach 70. XX wieku, aktualnie stosowana jest przez kobiety, które nie mogą skorzystać z tabletki „dzień po”. Niemniej jednak należy podkreślić, że lekarze nie zalecają stosowania tej metody antykoncepcji doraźnej ze względu na powikłania, jakie może spowodować w organizmie kobiety przyjęta jednorazowo tak duża dawka hormonów. Z tego względu należy mieć świadomość, że zażycie pigułek antykoncepcyjnych w większej ilości, bez konsultacji lekarskiej, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Inną metodą antykoncepcji awaryjnej jest zażycie pigułki „dzień po”. Ta metoda antykoncepcji postkoitalnej stosowana jest po stosunku, kiedy jeszcze nie doszło do zapłodnienia, a inne metody antykoncepcji okazały się nieskuteczne bądź zawiodły. Tabletka „dzień po” zapobiega zajściu w ciąże niemal w 100%, ale należy ją przyjąć maksymalnie w ciągu 72 godzin od ryzykownego współżycia. Działanie tabletki „dzień po” powoduje zahamowanie owulacji, co wiąże się bezpośrednio z uniemożliwieniem zapłodnienia. Co ważne, tabletkę „dzień po” stosuje się jednorazowo, niezależnie od aktualnego dnia cyklu menstruacyjnego. Niemniej jednak należy wskazać, że pigułka ta powinna być traktowana jako ostateczne wyjście awaryjne, gdyż preparaty tego typu mogą wiązać się z wystąpieniem późniejszych problemów zdrowotnych

Metodą antykoncepcji awaryjnej jest również założenie niehormonalnej wkładki wewnątrzmacicznej zawierającej miedź. Wykonany z miedzi drucik będący elementem wkładki wewnątrzmacicznej wykazuje działanie plemnikobójcze – zmniejsza ilość plemników oraz ich zdolność do przeżycia. Dodatkowo działanie spirali niehormonalnej powoduje zagęszczenie śluzu w szyjce macicy, co utrudnia przedostanie się plemników do komórki jajowej. Co więcej, miedziana wkładka domaciczna wytwarza również delikatny stan zapalny w obrębie macicy, przez co pojawia się tam spora liczba leukocytów, czyli białych krwinek. Okazuje się, że leukocyty niszczą plemniki i uniemożliwiają zapłodnienie oraz zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej. Zawarta w spirali miedź wpływa na zmianę endometrium, strukturę błony śluzowej, poprzez uniemożliwienie zagnieżdżenia się zarodka. Niehormonalna wkładka domaciczna może być w tym celu założona do 5 dni po ryzykownym stosunku.

Należy wskazać, że zastosowanie każdej z metod antykoncepcji postkoitalnej wiąże się z koniecznością wizyty u lekarza i wypisania recepty na konkretny środek, który zapewni wysoce skuteczną metodę antykoncepcji po seksie. Cena antykoncepcji po stosunku uzależniona jest od wybranej metody zapobiegania ciąży.

Naturalne metody antykoncepcji po stosunku

Naturalne metody antykoncepcji, które są stosowane zgodnie z zasadami, mogą skutecznie zabezpieczać przed ciążą. Niemniej jednak po stosunku, kiedy stosowane metody antykoncepcji zawiodły bądź okazały się nieskuteczne, zastosowanie naturalnych metod antykoncepcji nie będzie skutecznym zapobieganiem przed zapłodnieniem komórki jajowej i niechcianą ciążą. Należy zatem wskazać, że antykoncepcja niehormonalna po stosunku nie jest skuteczna i nie powinna być traktowana jako metoda antykoncepcji postkoitalnej.

Antykoncepcja po stosunku: domowe sposoby

Kobiety po ryzykownym stosunku bez zabezpieczenia bądź w sytuacji, kiedy zastosowane metody antykoncepcji okazały się nieskuteczne, poszukują sposobów na uniknięcie niechcianej ciąży. Chociaż poszukując informacji na temat domowych metod antykoncepcji postkoitalnej można znaleźć kilka sposobów, to należy jednoznacznie wskazać, że jakiekolwiek domowe sposoby antykoncepcji po stosunku nie są skuteczne. Co więcej, zastosowanie domowych metod może bardziej zaszkodzić, aniżeli wywołać pożądany efekt.

Wśród domowych sposobów antykoncepcji po stosunku wymienia się między innymi metodę „wybiegania” ciąży. W tym przypadku kobieta po stosunku powinna biegać np. po schodach bądź skakać, przez co szansa dotarcia plemników do komórki jajowej ma być zminimalizowana. Niemniej jednak na plemniki, które trafiają do dróg rodnych kobiety, siła grawitacji nie ma dużego znaczenia, przez co metoda ta jest wysoce nieskuteczna. Inną metodą jest częste oddawanie moczu. Okazuje się jednak, że nie jest to skuteczna metoda antykoncepcji postkoitalnej, ale forma profilaktyki zakażeń dróg moczowych.

Należy jednak wskazać, że poza nieinwazyjnymi metodami domowej antykoncepcji po stosunku, istnieją również sposoby inwazyjne, a nawet niebezpieczne. Należy do nich między innymi umieszczenie w pochwie nasączonej np. octem gąbki bądź irygacja pochwy sokiem z cytryny.

Największą skutecznością według wskaźnika Pearla charakteryzuje się antykoncepcja hormonalna. Niemniej jednak okazuje się, że nawet stosowanie pigułek antykoncepcyjnych jedno- lub dwuskładnikowych może być nieskuteczne, jeśli nie są one zażywane zgodnie z zaleceniami. Dlatego też przed rozpoczęciem hormonalnej terapii antykoncepcyjnej, warto sprawdzić, co osłabia działanie tabletek antykoncepcyjnych, Wpływ na działanie pigułek hormonalnych, których zadaniem jest ochrona przed niechcianą ciążą, ma wiele czynników, w tym znaczeniu między innymi regularność ich zażywania czy spożywanie alkoholu.