Alergia wziewna: przyczyny, objawy i leczenie

Co to jest alergia wziewna?: definicja

Alergia wziewna to reakcja układu immunologicznego na cząsteczki, które dla zdrowego człowieka są całkowicie obojętne i niegroźne, ale dla osób uczulonych wywołują szereg nieprzyjemnych objawów. Oznacza to, że alergia wziewna jest nieprawidłową odpowiedzią tkanek na oddziaływanie obcych substancji, czyli alergenów. Reakcja ta polega na powstaniu stanu zapalnego. Za alergie wziewne odpowiedzialne są przede wszystkim białka, które przedostają się do organizmu przez układ oddechowy. Alergenami z kolei są substancje, które znajdują się w powietrzu sezonowo bądź przez cały rok.

Przyczyny alergii wziewnej

Alergię wziewną powodują unoszące się w powietrzu cząsteczki, które stykając się z błonami śluzowymi, wywołują reakcję alergiczną. Głównymi alergenami wywołującymi alergię wziewną są:

• sierść zwierząt (najczęściej psa lub kota),
• pyłki roślin wiatropylnych, czyli trawy, drzewa, chwasty i inne rośliny,
• roztocza kurzu domowego, czyli mikroskopijne pajęczaki, które bytują przede wszystkim na nieodkurzanych dywanach, niewietrzonej pościeli, zasłonach oraz innych ciepłych i wilgotnych miejscach w domu,
• zarodniki grzybów i pleśni, które unoszą się w powietrzu przede wszystkim jesienią, a także w domu w czasie mrozów,
• wełna,
• pierze.

Warto również wskazać, że za pojawienie się alergii wziewnej odpowiadają dwa rodzaje alergenów. Są nimi alergeny:

• zewnątrzpochodne, które określane są jako sezonowe, gdyż osoby uczulone są narażone na kontakt z nimi jedynie przez określony czas związany na przykład z pyleniem drzew, traw i innych roślin,
• wewnątrzpochodne, które określane są jako całoroczne, gdyż alergicy mają z nimi styczność przez cały rok albo większą część roku, są to między innymi roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt czy też pleśń.

Dlatego też do najpopularniejszych alergii wziewnych należy uczulenie na roztocza kurzu domowego (alergia całoroczna), a także uczulenie na trawy czy pyłki traw i innych roślin (alergia sezonowa).

Objawy alergii wziewnej

Symptomy alergii wziewnej zarówno u dorosłych, jak i dzieci mogą mieć bardzo zróżnicowany charakter. Z tego względu alergia wziewna bardzo często bywa mylona z przeziębieniem bądź infekcją, która wymaga leczenia antybiotykami. Okazuje się bowiem, że najczęstszymi objawami alergii wziewnej są:

• nawracający wodnisty katar, przy jednoczesnym uczuciu zatkanego nosa, przybierający postać alergicznego nieżytu nosa,
• swędzący nos oraz drapanie w gardle,
• częste, przedłużające i trudne do wyleczenia infekcje górnych dróg oddechowych,
• napadowe, uporczywe kichanie,
• suchy, męczący kaszel, który niekiedy może doprowadzić nawet do wymiotów,
• duszności,
• drapanie w gardle, 
• zapalenie spojówek, swędzenie, zaczerwienie i łzawienie oczu, 
• bóle głowy.

Niekiedy pojawić się mogą nietypowe objawy alergii wziewnej w postaci na przykład nudności i wymiotów czy biegunki.

W momencie, kiedy alergia wziewana zaczyna przeobrażać się w astmę oskrzelową, pojawić się mogą kolejne objawy w postaci:

• uczucia ucisku w klatce,
• uporczywego kaszlu,
• napadów duszności, szczególnie w nocy i po wysiłku,
• świszczącego oddechu.

Leczenie alergii wziewnej

Rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia alergii wziewnej jest niezwykle istotne. Okazuje się bowiem, że nieleczona alergia wziewna nie tylko obniża jakość codziennego życia i wpływa na zaburzenia snu, ale może skutkować licznymi powikłaniami w postaci ubytków słuchu. Co więcej, nieleczona alergia wziewna może powodować wystąpienie astmy. Dlatego też w przypadku wystąpienia typowych objawów alergii i podejrzenia uczulenia należy wykonać badania w postaci prostych testów skórnych i zgłosić się do alergologa, który wdroży odpowiednie leczenie.

W leczeniu alergii wziewnej wykorzystywane są przede wszystkim leki na alergię. Farmaceutyki umożliwiają złagodzenie lub całkowite stłumienie objawów alergii. W terapii wykorzystuje się leki antyhistaminowe, które blokują wytwarzania histaminy w organizmie odpowiedzialnej za reakcję alergiczną. Dodatkowo zastosowanie mają również cremony, które działają na błonę śluzową, zapobiegające reakcji alergicznej, czyli obrzękowi, skurczowi oskrzeli czy kichaniu. Stosowane są one zazwyczaj w postaci aerozolu lub kropel do nosa. Niekiedy lekarz może zalecić kortykosteroidy, które są hormonami kory nadnerczy wykazującymi silne działanie na układ odpornościowy, dzięki czemu skutecznie usuwają objawy. Niemniej jednak ich wadą jest fakt, że powodują one wiele skutków ubocznych. Dlatego też zastosowanie mają wyłącznie w sytuacji, kiedy inne, bezpieczniejsze leki nie pomagają.

Domowe sposoby na alergię wziewną

Domowe sposoby na alergię wziewną obejmują przede wszystkim działania profilaktyczne. Profilaktyka alergii wziewnej w tym znaczeniu obejmuje unikanie kontaktu z alergenem. Z tego względu w okresie pylenia należy zrezygnować ze spacerów po lesie czy łące. Co więcej, po powrocie do domu z zewnątrz warto zmienić ubranie, opłukać twarz i wyczyścić nos, co skróci czas wystawienia organizmu na działanie alergenów. Dodatkowo w ciągu dnia należy przebywać w pomieszczeniach zamkniętych, szczególnie w trakcie słonecznej, wietrznej pogody. Warto również unikać dymu papierosowego, mocnych perfum oraz spalin, które mogą nasilać objawy alergii. 

Alergię wziewną można również niwelować, stosując naturalne leczenie. W tym znaczeniu w trakcie występowania alergii wziewnej warto również stosować odpowiednią dietę. Okazuje się, że w naturalnym leczeniu alergii wziewnej szczególnie pomocne mogą być zioła w postaci łopianu, mleczu i jeżówki, a także czosnku, które pomagają w zwalczaniu kataru siennego i zatkanego nosa. Dodatkowo warto włączyć do diety pokarmy, które obniżają dolegliwości alergika, dlatego też w menu powinny znaleźć się awokado, spirulina, oliwa z oliwek, a także kurkuma oraz imbir.

Czy z alergii wziewnej się wyrasta?

Należy wskazać, że z alergii wziewnej się nie wyrasta. Niemniej jednak u niektórych alergików mogą wystąpić trwające nawet kilka lat okresy uśpienia, podczas których nieprzyjemne objawy alergii wziewnej nie pojawiają się. Nie oznacza to jednak, że dolegliwe symptomy nie powrócą. W przypadku silnych objawów alergii wziewnej warto rozważyć zastosowanie immunoterapii swoistej, czyli odczulania. Leczenie w tym przypadku polega na przyzwyczajaniu układu immunologicznego do coraz większych dawek alergenu, co skutkuje wytworzeniem się tolerancji organizmu na konkretny alergen. Należy jednak wskazać, że terapia taka trwa stosunkowo długo – od 3 do 5 lat. Charakteryzuje się jednak wysoką skutecznością, ponieważ u 3/4 pacjentów daje całkowite ustąpienie objawów lub znaczne ich złagodzenie. Co więcej, odczulanie spowalnia, a nawet hamuje postęp alergii, dzięki czemu zmniejsza ryzyko wystąpienia astmy oskrzelowej.

Alergie wziewne to jedne z najczęściej występujących uczuleń. Okazuje się jednak, że równie często reakcje alergiczne spowodowane są alergią kontaktową, na przykład w postaci uczulenia na słońce, które wiąże się z wystąpieniem objawów skórnych.