Alergia na roztocza: co warto wiedzieć o alergii na kurz?
Alergia na kurz jest potocznym sformułowaniem określającym przypadłość, jaką jest alergia na roztocza kurzu domowego. Roztocze kurzu domowego, które potocznie jest określane jako roztocza, to nic innego jak drobne pajęczaki znajdujące się w kurzu. Najwięcej roztoczy zlokalizowanych jest w łózkach, materacach i pościeli, a także dywanach, grubych zasłonach czy pluszowych zabawkach. Jak się okazuje, roztocza stanowią główny alergen, który jest odpowiedzialny za trwający przez cały rok alergiczny nieżyt nosa, astmę oskrzelową i zmiany skórne. Dlatego też w przeciwieństwie do sezonowych alergii na przykład na pyłki roślin, alergicy toczą nierówną, całoroczną walkę z roztoczami. Pojawiają się zatem pytania, jakie są objawy alergii na roztocza kurzu domowego? Jakie są przyczyny alergii na roztocza? Jak sobie radzić w przypadku alergii na roztocza i kurz? Czy z alergii na roztocza się wyrasta?
Przyczyny alergii na roztocza i kurz
Uczulenie na kurz i roztocza, a właściwie uczulenie na roztocza kurzu domowego ma charakter alergii wziewnej, gdyż pojawia się w wyniku kontaktu dróg oddechowych z czynnikiem alergizującym, którym w tym przypadku są roztocza. Należy zatem wskazać, że alergenem są roztocza, czyli mikroskopijne pajęczaki o długości ciała od 0,1 do 0,5 mm. Co ważne, znajdują się one w każdym gospodarstwie domowym, a ich całkowite wyeliminowanie z otoczenia jest niemożliwe. Okazuje się, że roztocza kurzu domowego produkują około 30 białek, wykazujących właściwości uczulające. Co ważne, najbardziej alergennym czynnikiem są drobinki kału, gdyż to właśnie w odchodach roztoczy znajdują się silnie uczulające alergeny – Der p 1 i Der f 1. Co więcej, w kurzu domowym poza roztoczami znajdować się mogą również inne alergeny, do których należy między innymi pyłek roślin, sierść zwierząt, czy chociażby fragmenty ciał i odchody karaluchów, czy zarodniki pleśni.
Objawy alergii na kurz i roztocza
Alergia na kurz i roztocza objawia się przede wszystkim porannym uczuciem niedrożności nosa, kiedy podczas całej nocy organizm wystawiony jest na działanie roztoczy znajdujących się w pościeli. Dodatkowo symptomami uczulenia na roztocza kurzu domowego są:
- pogorszenie węchu,
- katar sienny, czyli alergiczny nieżyt nosa,
- uporczywe kichanie i swędzenie nosa,
- swędzenie, zaczerwienie i łzawienie oczu,
- spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
Dodatkowo pojawić się pomogą również bóle głowy, problemy z koncentracją, a także zaburzenia snu. Ponadto u niektórych osób uczulonych na roztocza i kurz, u których występuje silna alergia na kurz, przede wszystkim w nocy, występować mogą napady astmy oskrzelowej, której symptomami są między innymi świszczący oddech oraz duszności. U niektórych alergików dodatkowo wystąpić mogą objawy skórne, czyli zmiany na skórze w postaci świądu, zaczerwienienia, wysypki lub rzadziej pokrzywki.
Objawy alergii na roztocza kurzu domowego mogą pojawić się każdego – zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Co więcej, czynnik alergizujący działa drażniąco przez cały rok, dlatego tez objawy uczulenia utrzymują się stale. Niemniej jednak należy wskazać, że objawy alergii są dokuczliwe szczególnie jesienią i zimą, kiedy najwięcej czasu spędza się w zamkniętych, niewietrzonych pomieszczeniach. Dodatkowo objawy alergii na roztocza kurzu domowego nasilają się zazwyczaj podczas sprzątania czy słania łóżka, kiedy kurz wzbija się w powietrze, trafiając bezpośrednio do oczu, układu oddechowego i nozdrzy.
Leczenie alergii na roztocza kurzu domowego
Wdrożenie odpowiedniego leczenia alergii na roztocza kurzu domowego wiąże się z koniecznością postawienia diagnozy. Poza wywiadem lekarskim i diagnostyką, której służą testy skórne, w bardziej skomplikowanych przypadkach zastosowanie mają również próby prowokacyjne, polegające na bezpośrednim zakraplaniu alergenu do oskrzeli, nosa bądź worka spojówkowego.
Właściwe rozpoznanie umożliwia wdrożenie skutecznego leczenia. W terapii alergii na kurz i roztocza zastosowanie ma przede wszystkim leczenie objawowe. W łagodzeniu objawów uczulenia stosuje się leki na alergię w postaci tabletek przeciwhistaminowych, kropli do oczu i nosa, a także maści. Dodatkowo leczenie uczulenia na roztocza i kurz obejmować może również leki obkurczający naczynia, kromony, stosowane miejscowo glikokortykosteroidy, a także blokery receptorów leukotrienowych.
U osób z alergią na roztocza możliwe jest zastosowanie immunoterapii swoistej, czyli odczulania. Odczulanie ma na celu uzyskanie trwałej tolerancji na alergen, dzięki czemu nie będzie on wywoływał objawów w wyniku kontaktu z nim. Należy wskazać, że odczulanie jest jedyną przyczynową metodą leczenia alergii, której celem jest złagodzenie lub eliminacja objawów uczulenia, a także zapobieganie rozwojowi astmy oskrzelowej. Należy wskazać, że wadą takiej terapii jest długi czas leczenia, gdyż cała procedura trwa od 3 do nawet 5 lat. Niemniej jednak, podobnie jak w przypadku innych uczuleń, niezwykle istotnym elementem skutecznego leczenia alergię na roztocza jest unikanie kontaktu z alergenem i narażenia na niego.
Alergia na kurz: domowe sposoby
Domowe sposoby na alergię na kurz i roztocza polegają przede wszystkim na działaniach profilaktycznych, których celem jest zredukowanie roztoczy w najbliższym otoczeniu. Należy jednoznacznie wskazać, że wyeliminowanie roztoczy kurzu w mieszkaniu nie jest możliwe. Niemniej jednak można podjąć próby jego zminimalizowania. Profilaktyka w tym znaczeniu polega na:
- praniu pościeli raz w tygodniu w temperaturze powyżej 60 stopni C,
- częstym wietrzeniu pościeli oraz materacy,
- wystawianiu pościeli na działanie słońca,
- częstym wietrzeniu pomieszczenia,
- utrzymywaniu w pomieszczeniu warunków utrudniających rozmnażanie roztoczy, czyli temperatury poniżej 22 stopni C i względnej wilgotności na poziomie około 45%,
- wycieraniu kurzy wilgotnymi ściereczkami,
- regularnym praniu pluszowych zabawek,
- użytkowaniu kołder i poduszek z tkanin barierowych,
- stosowaniu środków roztoczobójczych,
- stosowaniu filtrów powietrza,
- dbaniu o czystość w mieszkaniu.
Czy alergia na roztocza może minąć?
Nieleczona alergia na roztocza kurzu domowego przyczynia się do występowania nieprzyjemnych, dolegliwych objawów utrudniających codzienne funkcjonowanie. Dlatego też osoby, które chcą wyleczyć się z uczulenia na kurz, powinny poddać się immunoterapii alergenowej, czyli odczulaniu za pomocą podskórnych iniekcji, dzięki czemu alergia może całkowicie ustąpić i minąć.
Alergia na kurz i roztocza stanowi rodzaj alergii wziewnej, która jednoczenie może występować z innymi alergiami wziewnymi. Dlatego też alergicy powinni wiedzieć, co pyli w marcu, co pyli w maju, co pyli w sierpniu, a także co pyli w czerwcu, by przygotować się na sezon alergii wdrażając naturalne leczenie i leczenie środkami farmakologicznymi łagodzącymi objawy uczulenia.
Źródła:
- Hajduga-Staśko B., Kasprzyk M., „Roztocze kurzu domowego jako czynniki alergenowe”, Alergoprofil, 2016 Krajewska-Siuda I., Słowiński J., Kasznia-Koszot J., „Metody profilaktyczne stosowane w celu eliminacji alergenów roztoczy kurzu domowego”, Ann. Acad. Med. Siles.