Zapalenie zatoki klinowej: objawy, przyczyny, leczenie
Zapalenie zatoki klinowej jest chorobą, która stanowi stosunkowo niewielki odsetek wśród wszystkich stanów zapalnych zatok. Ze względu na lokalizację zatoki klinowej w trudno dostępnym miejscu schorzenie jest trudne do zdiagnozowania i wyleczenia. Jednak zapalenia zatoki klinowej nie należy bagatelizować, ponieważ schorzenie może doprowadzić do zagrażających życiu powikłań i chorób. Pojawiają się zatem pytania, jak rozpoznać zapalenie zatoki klinowej? Jakie są objawy i przyczyny zapalenia zatok klinowych? Jak leczyć zapalenie zatoki klinowej? Jak leczyć zapalenie zatoki klinowej domowymi sposobami?
Objawy zapalenia zatoki klinowej
Zapalenie zatoki klinowej nie daje charakterystycznych objawów, dlatego też rozpoznanie schorzenia jest znacznie utrudnione. Niemniej jednak klinicznym objawem zapalenia zatok klinowych jest permanentny ból głowy o mało konkretnej lokalizacji, który utrzymuje się zarówno w dzień, jak i w nocy. Ból może dotyczyć czubka głowy, okolicy skroniowej, potylicy, czoła i okolicy zaocznej. Co ważne, złagodzenie dolegliwości nie jest możliwe poprzez zastosowanie leków przeciwbólowych, co oznacza, że ból głowy utrzymuje się nawet po zażyciu medykamentów. Przy zapaleniu zatok kinowych silny ból głowy promieniuje w kierunku potylicy, a także na oczy oraz skronie. Charakterystyczne jest również nasilanie się dolegliwości bólowych przy pochylaniu głowy do przodu. Ponadto w przebiegu zapalenia zatoki klinowej pojawiają się również inne, typowe dla schorzenia objawy, takie jak:
- zaburzenia widzenia,
- zawroty głowy,
- szum w uszach,
- nieustające mdłości,
- cienie pod oczami,
- ograniczenie ruchomości poprzecznej gałki ocznej,
- gęsta wydzielina, która spływa po tylnej ścianie gardła,
- zmęczenie,
- osłabienie,
- uczucie rozbicia.
Należy wskazać, że w stanach zaostrzenia choroby pacjenci mogą również gorączkować. Dodatkowo zapalenie zatoki klinowej nie zawsze wiąże się z uczuciem niedrożności nosa, szczególnie wtedy, kiedy w przebiegu choroby pozostałe zatoki pozostają zdrowe i niezajęte wydzieliną. Niekiedy jednak dolegliwości towarzyszy nieżyt nosa. Dodatkowo występować mogą okresowe symptomy w postaci zaczerwienienie błon śluzowych nosa oraz zaczerwienienia gardła. W ciężkich przypadkach zapalenia zatok klinowych zaobserwować można również niedowłady i porażenia nerwów czaszkowych.
Przyczyny zapalenia zatoki klinowej
Zapalenie zatok kinowej to choroba, która może mieć różne podłoże. W tym znaczeniu stany zapalne zatok klinowych mogą być wywołane zarówno przez bakterie, jak i wirusy oraz grzyby. Można wówczas mówić o wirusowym zapaleniu zatok, bakteryjnym zapaleniu zatok oraz grzybiczym zapaleniu zatok. Co więcej, przewlekłe zapalenie zatok klinowych może być również efektem mukowiscydozy, a także urazów mechanicznych,
Należy wskazać, że zapaleniu zatok klinowych sprzyjają również czynniki, do których należą:
- alergie,
- przerost migdałka gardłowego,
- polipy,
- zaburzenia budowy anatomicznej nosa w postaci na przykład krzywej przegrody nosowej.
Co więcej, do zapalenia zatoki klinowej może dojść w wyniku nieleczonego zapalenia sąsiedniego zatok. W tym znaczeniu czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zapalenie zatok i kinowej jest nieleczone zapalenie zatok sitowych, zapalenie zatok szczękowych czy czołowych.
Leczenie zapalenia zatoki klinowej
Leczenie zapalenia zatok klinowych wymaga zastosowania poważnych środków zachowawczych. Schorzenie najczęściej leczone jest przy pomocy antybiotykoterapii. Co ważne, ze względu na charakter choroby antybiotyki podawane są dożylnie. Należy wskazać, że antybiotykoterapia ma zastosowanie w przypadku bakteryjnego zapalenia zatoki klinowej. Ponadto w przebiegu choroby stosuje się leki przeciwbólowe oraz leki przeciwgorączkowe. Dodatkowo lekarz może przepisać również medykamenty, których celem jest usunięcie zalegającej w zatokach wydzieliny.
W niektórych przypadkach konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna. Należy podkreślić, że dolegliwości związane z zapaleniem zatoki klinowej nie ustępują wraz z przeprowadzeniem zabiegu. W tym znaczeniu rekonwalescencja może potrwać nawet kilka miesięcy i wiąże się z koniecznością odpoczynku i zrezygnowania z wysiłku fizycznego. Niemniej jednak należy wskazać, że chociaż ból po operacji nie ustępuje od razu, to pacjent odczuwa wyraźną ulgę. Dlatego też niekiedy konieczne może okazać się zażywanie leków przeciwbólowych oraz dożylnych antybiotyków.
Domowe sposoby na zapalenie zatoki klinowej
W przypadku zapalenia zatok klinowych można wdrożyć domowe sposoby na zapalenie zatok, których celem jest przyniesienie ulgi pacjentowi. W tym znaczeniu wskazane jest wykonywanie płukania zatok, a także inhalacji, które mają za zadanie poprawić komfort oddychania i udrożnić zatoki w przypadku zalegającej wydzieliny. Ponadto ulgę w dolegliwościach bólowych związanych z zatokami warto stosować ciepłe okłady na głowę i twarz. Istotnym elementem domowej terapii jest również dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu oraz wietrzenie i nawilżanie pomieszczeń.
Powikłania zapalenia zatoki klinowej
Zapalenie zatok klinowych to choroba, która zazwyczaj diagnozowana jest przypadkowo w trakcie badań służących stwierdzeniu innych chorób zlokalizowanych w czaszce, na przykład W trakcie rezonansu głowy lub tomografii komputerowej. Okazuje się bowiem, że niekiedy zapalenie Zatoki klinowej nie daje żadnych objawów – wówczas określa się schorzenie jako zapalenie radiologiczne ze względu na okoliczności rozpoznania choroby. W leczeniu tego typu zapalenia stosuje się zazwyczaj leczenie zachowawcze, a niekiedy operacyjne. Należy wskazać, że w przypadku jawnego klinicznego zapalenie zatoki klinowej, które objawia się gorączką oraz ciemieniowym bólem głowy wystąpić mogą powikłania zdrowotne. W tym znaczeniu stany zapalne może przenieść się poza zatoki, przyczyniając się do wywołania zapalenia opon mózgowych. Dodatkowo nieleczone schorzenie może doprowadzić do wystąpienia upośledzenia węchu, zapalenia nerwu wzrokowego, a także neuralgii nerwu trójdzielnego. Należy podkreślić, że powikłania po stanie zapalnym zatoki klinowej stanowią stan zagrażający życiu pacjenta.
Źródła:
- Dariusz Babiński, Wojciech Brzoznowski, Andrzej Skorek, Anna Ostrowska, Czesław Stankiewicz, „Zapalenie zatoki klinowej Sphenoid sinusitis”, Otolaryngol Pol 2007; LXI
- Iwona Łapińska, Lidia Zawadzka-Głos, „Izolowane zapalenie zatoki klinowej – przypadki własne”, Nowa Pediatria 3/2016
- Piotr Sawicki, Paweł Burduk, Krzysztof Dalke, Monika Orzechowska, Henryk Kaźmierczak, „Ostre izolowane zapalenie zatoki klinowej – opis 4 przypadków”, Otolaryngologia Polska 68