Przewlekłe zapalenie zatok: objawy, przyczyny, leczenie
Przewlekłe zapalenie zatok, zgodnie z definicją ICD-10: J32, jest schorzeniem górnych dróg oddechowych i diagnozowane jest, kiedy zatoki, czyli przestrzenie wewnątrz nosa i głowy są obrzęknięte i zaognione przez dłuższy czas niż 12 tygodni. Podczas przewlekłego zapalenia zatok oddychanie przez nos może być znacznie utrudnione, a okolice oczu w znacznym stopniu opuchnięte bądź tkliwe. Przewlekle zapalenie zatok w znacznym stopniu utrudnia codzienne funkcjonowanie, szczególnie z powodu utrudnionego oddychania spowodowanego stanem zapalnym Pojawiają się zatem pytania, dlaczego chorujemy na przewlekłe zapalenie zatok? Jakie są objawy przewlekłego zapalenia zatok? Co powoduje przewlekłe zapalenie zatok? Jak i czym leczyć przewlekłe zapalenie zatok? Co pomaga na przewlekłe zapalenie zatok? Co stosować na przewlekłe zapalenie zatok? Jak naturalnie, domowymi sposobami wyleczyć przewlekłe zapalenie zatok? Czy przewlekłe zapalenie zatok jest wyleczalne? Czy przewlekłe zapalenie zatok jest zaraźliwe? Jak długo trwa przewlekłe zapalenie zatok?
Objawy przewlekłego zapalenia zatok: jak objawia się przewlekłe zapalenie zatok?
Symptomy przewlekłego zapalenia zatok są bardzo podobne do objawów zapalenia zatok, ale charakteryzują się mniejszym natężeniem. Przedłużający się stan zapalny zatok prowadzi bezpośrednio do obrzęku oraz przerostu błony śluzowej, co może wiązać się nawet powstaniem polipów. Typowym objawem przewlekłego zapalenia zatok jest zatkany nos, który w znacznym stopniu utrudnia oddychanie przez zalegającą wydzielinę o zabawieniu zielonym lub żółtym. Niemniej jednak przy przewlekłym zapaleniu zatok występują również inne, typowe dla choroby objawy. W tym znaczeniu głównymi objawami przewlekłego zapalenia zatok są:
- ściekająca po ścianie gardła wydzielina,
- tkliwość lub uczucie dyskomfortu zlokalizowane w okolicach oczu, czoła i policzków,
- ból głowy, spowodowane ciśnieniem oraz obrzękiem w zatokach,
- ból gardła,
- ból twarzy,
- stan podgorączkowy lub gorączka,
- uczucie rozpierania w przedniej części twarzy,
- utrata powonienia i smaku,
- męczliwość,
- zmęczenie,
- osłabienie,
- niekiedy pojawić się może krew z nosa.
Dodatkowo w przebiegu przewlekłego zapalenia zatok pojawić się mogą również inne objawy. W tym znaczeniu symptomami przewlekłego zapalenia zatok może być:
- ból uszu i szum w uszach,
- ból szczęki i zębów,
- uczucie mdłości, a niekiedy również wymioty,
- kaszel, który nasila się w nocy,
- nieświeży oddech,
- wyczerpanie.
Przyczyny przewlekłego zapalenia zatok
W przeciwieństwie do ostrego zapalenia zatok, które zazwyczaj spowodowane jest infekcją zatok, przewlekłe zapalenie zatok zazwyczaj nie jest spowodowane przez bakterie i zwykle nie ustępuje po standardowym wdrożeniu leczenia przy zastosowaniu antybiotykoterapii. W tym znaczeniu należy wskazać, że przewlekłe zapalenie zatok mogą powodować:
- polipy blokujące zatoki, które utrudniają oddychanie przez nos oraz usuwanie wydzieliny, przyczyniające się do kłopotów z węchem,
- różnego rodzaju alergie,
- wady anatomiczne bądź pourazowe przegrody nosa, na przykład krzywa przegroda nosowa ograniczająca przepływ powietrza,
- infekcje wirusowe i bakteryjne górnych oraz dolnych dróg oddechowych.
Ponadto do przewlekłego zapalenia zatok mogą przyczynić się również inne schorzenia, takie jak:
- astma,
- mukowiscydozą,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- HIV.
Należy również wskazać, że istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na przewlekłe zapalenie zatok. W tym znaczeniu na chorobę zapadają częściej osoby narażone na wdychanie dymu tytoniowego oraz innych substancji drażniących, a także osoby cierpiące na astmę oskrzelową oraz przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Należy również wskazać, że czynnikiem wyzwalającym przewlekłe zapalenie zatok mogą być zaburzenia hormonalne, np. ciąża, nadużywanie kropli do nosa, prowadzące do polekowego nieżyty nosa, a także zmiany temperatury powietrza.
Leczenie przewlekłego zapalenia zatok
Jak wyleczyć przewlekle zapalenie zatok? Leczenie przewlekłego zapalenia zatok zazwyczaj wiąże się z koniecznością wdrożenia odpowiedniej antybiotykoterapii lub sterydów donosowych (rzadziej doustnych). Ponadto w przebiegu przewlekłego zapalenia zatok stosuje się leczenie objawowe. W tym znaczeniu pacjentom zalecane są leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, które mogą pomóc w złagodzenie dolegliwości bólowych głowy lub ciśnienia spowodowanego obrzękiem błony śluzowej. Ponadto wskazane jest stosowanie aerozoli do nosa, których zadaniem jest pomoc w odróżnieniu przewodów nosowych. Należy wskazać, że nierzadko w przewlekłym zapaleniu zatok konieczne jest długotrwałe leczenie, aby zapobiec nawrotom objawów. Co ważne, obecny postęp medycyny pozwala na skuteczne wyleczenie przewlekłego zapalenia zatok. Nie oznacza to jednak, że choroba nie może nawracać.
Należy podkreślić, że leczenie w dużej mierze uzależniona jest od przyczyny dolegliwości. W przypadku, kiedy przewlekłe zapalenie zatok spowodowana jest alergią, niezbędna okazać się może diagnostyka oraz leczenie alergologiczne.
Domowe leczenie przewlekłego zapalenia zatok
W łagodzeniu objawów przewlekłego zapalenia zatok pomocne mogą okazać się domowe sposoby. W celu udrożnienia nosa i zatok oraz pozbyciu się nadmiaru wydzieliny wskazane jest stosowanie płukania zatok. Poza irygacją zatok zaleca się również stosowanie inhalacji domowym sposobem, która polega na przygotowaniu miseczki z gorącą wodą z dodatkiem olejków eterycznych, np. olejku tymiankowego i goździkowego o działaniu przeciwzapalnym i antybakteryjnym. Ponadto, skutecznym sposobem na zniwelowanie dokuczliwych objawów choroby są zioła. Dlatego też darmowe leczenie opierać się może na stosowaniu ziołowych leków, których celem jest rozrzedzanie wydzieliny oraz zmniejszenie obrzęku śluzówki zatok i nosa. Korzystne działanie wykazuje wyciąg z korzenia goryczki, ziela szczawiu, a także kwiatów pierwiosnka i bzu czarnego. Warto również stosować odpowiednią, lekkostrawną dietę.
Powikłania przewlekłego zapalenia zatok
Przewlekłego zapalenia zatok nie należy bagatelizować, ponieważ nieleczona choroba nie tylko powoduje trudności z oddychaniem, ale może przyczynić się również do poważnych dla zdrowia powikłań. W tym znaczeniu nieleczone przewlekłe zapalenie zatok może prowadzić do powikłań, takich jak:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- ropień mózgu,
- ropień oczodołu,
- zaburzenia ostrości wzroku,
- zakrzep zatoki jamistej.
Należy wskazać, że leczenie powikłań przewlekłego zapalenia zatok zazwyczaj wymaga hospitalizacji oraz stosowania dożylnej antybiotykoterapii. Pierwszymi niepokojącymi objawami mogącymi wskazywać na powikłania są obrzęk powiek, dreszcze, a także gorączka. Dlatego też pod żadnym pozorem nie należy lekceważyć niepokojących objawów.
Ile trwa przewlekłe zapalenie zatok?
Przewlekłe zapalenie zatok to chora, którą zgodnie z definicją diagnozuje się, kiedy objawy zapalenia zatok trwają dłużej niż 12 tygodni. W tym znaczeniu objawy ustępujące przed upływem 12 tygodni wskazują na ostre zapalenie zatok. Zatem wskazać, że przewlekłe zapalenie zatok może trwać miesiącami, wpływając na komfort i jakość codziennego funkcjonowania. Z tego względu konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, które poprawi drożności nosa i zatok.
Zatoki stanowią cztery pary przestrzeni w czaszce, dlatego też przewlekłe zapalenie zatok może wynikać z zapalenia zatok sitowych, zapalenia zatok szczękowych czy zapalenia zatok klinowych.
Źródła:
- Michał Michalik, „Flora bakteryjna w przewlekłym zapaleniu zatok”, Forum Stomatologii Praktycznej, 1 lutego 2019, nr 44
- Wytske J. Fokkens, Valerie J. Lund, Joachim Mullol, Claus Bachert i inni, "Europejskie wytyczne na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa”r, Magazyn Otolaryngologiczny, kwiecień-czerwiec 2013, tom XIII, zeszyt 2