Grzybica zatok (grzybicze zapalenie zatok): objawy, leczenie
Zapalenie zatok przynosowych jest chorobą, którą zazwyczaj zwołują bakterie i wirusy. Okazuje się jednak, że zapalenie zatok może mieć również grzybiczą etiologię. W tym znaczeniu najczęściej pojawia się u osób cierpiących na przewlekłe zapalenie zatok, w przebiegu którego upośledzona zostaje wentylacja zatok, która z kolei sprzyja rozwojowi grzybów. Dolegliwościom towarzyszą charakterystyczne dla grzybiczego zapalenia zatok objawy. Pojawiają się zatem pytania, jak wygląda grzybicze zapalenie zatok? Jak leczyć grzybicze zapalenie zatok? Jakie są domowe sposoby na grzybicę zatok?
Objawy grzybiczego zapalenia zatok
Grzybicze zapalenie zatok objawia się przede wszystkim w postaci upośledzonej drożności nosa wynikającej z nadmiaru zalegającej wydzieliny. Należy jednak wskazać, że schorzeniu towarzyszą również inne typowe dla choroby objawy, do których należą:
- bóle głowy,
- ból zlokalizowany w zatokach,
- katar,
- obrzęk nosa,
- obrzęk powiek,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
- uczucie osłabienia oraz rozbicie,
- utrata apetytu.
Należy również wskazać, że w przebiegu długotrwałej grzybicy zatok, u niektórych pacjentów pojawić się może krwawienie z nosa.
Przyczyny grzybicy zatok
Grzybicze zapalenie zatok to schorzenie, któremu sprzyja przewlekły stan zapalny zatok oraz upośledzony proces wentylacji zatok. Należy również wskazać, że istnieją czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia grzybicy zatok. W tym znaczeniu do rozwoju choroby predysponują:
- niedobory odporności, w tym również zakażenie wirusem HIV,
- zaburzenia ruchomości rzęsek,
- mukowiscydoza,
- bardzo częste infekcje górnych dróg oddechowych,
- nieprawidłowości anatomiczne, wśród których wymienia się między innymi przerost migdałków podniebiennego i gardłowego, skrzywioną przegrodę nosową oraz polipy nosa,
- cukrzyca.
Jakie badania wykonać przy grzybiczym zapaleniu zatok?
W diagnostyce grzybicy zatok wykorzystuje się badania podmiotowe i przedmiotowe. Dodatkowo w celu ustalenia rozpoznania wykonuje się badania laboratoryjne. W tym znaczeniu przy grzybiczym zapaleniu zatok, w przeciwieństwie do bakteryjnego zapalenia zatok, nie obserwuje się podwyższenia wskaźników stanu zapalnego. Co więcej, w rozpoznaniu istotne jest również ocena układu immunologicznego, która możliwa jest poprzez wykonanie badania stężeń immunoglobulin. Dodatkowo w rozpoznaniu grzybiczego zapalenia zatok pomocne mogą okazać się:
- diagnostyka obrazowa w postaci tomografii komputerowej zatok przynosowych, rzadziej RTG zatok przynosowych,
- badania mikrobiologiczne i badania mykologiczne, choć wykonywane są stosunkowo rzadko.
Leczenie grzybicy zatok
Grzybica zatok jest chorobą, która wymaga wdrożenia leczenia zalecanego przez laryngologa. W przypadku grzybiczego zapalenia zatok stosuje się leczenie farmakologiczne poprzez zastosowanie leków przeciwgrzybiczych. Niemniej jednak należy wskazać, że często chorzy wymagają leczenia skojarzonego więcej niż jednym medykamentem przeciwgrzybiczym, a leczenie farmakologiczne zazwyczaj jest długotrwałe, gdyż trwa ponad rok. Po zakończeniu leczenia pacjenci pozostają pod stałą kontrolą lekarską, gdyż choroba ma tendencję do nawracania.
Dodatkowo leczenie ma charakter objawowy, dlatego też stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe, a także leki przeciwhistaminowe, jeżeli podłożem choroby jest alergia. Ponadto chorym przypisuje się leki mukolityczne, których zadaniem jest rozrzedzenie wydzieliny w drogach oddechowych i ułatwienie usunięcia jej nadmiaru. Należy jednak wskazać, że w terapii grzybicy zatok stosuje się również leczenie zabiegowe.
Usuwanie grzybicy zatok
Leczeniem pierwszego rzutu w grzybiczym zapaleniu zatok jest przeprowadzenie zabiegu. W tym znaczeniu istotą operacji jest usunięcie mas grzybiczych z zatok, a także przywrócenie prawidłowej wentylacji zatok. Operacja przeprowadzana jest zazwyczaj metodą FRSS, która oznacza funkcjonalną endoskopową operację zatok.
Domowe leczenie grzybiczego zapalenia zatok
Domowe sposoby leczenia grzybiczego zapalenie zatok mogą być stosowane równocześnie z terapią farmakologiczną. W tym znaczeniu naturalne leczenie polega przede wszystkim na płukaniu zatok i jamy nosowej za pomocą soli fizjologicznej lub wody morskiej. Irygacja zatok w tym znaczeniu ułatwia usunięcie nadmiaru wydzieliny i przynosi ulgę w dolegliwościach. Dodatkowo pacjenci zmagający się z grzybicą zatok mogą stosować inhalacje z soli fizjologicznej, które ułatwiają rozrzedzenie zalegającej wydzieliny, przyczyniając się w ten sposób do udrożnienia dróg oddechowych.
Czy grzybica zatok jest zaraźliwa?
Zapalenie zatok jaką chorobą samą w sobie nie jest zaraźliwa. Niemniej jednak wirusy, bakterie i grzyby, które przyczyniają się do stanu zapalnego zatok mogą zarażać osoby z najbliższego otoczenia, np. poprzez drogą kropelkową.
Źródła:
- Barbara Lorkowska-Zawicka, Patryk Hartwich, Paweł Stręk, Grzybica zatok przynosowych – wyzwanie dla współczesnej farmakoterapii, Magazyn otorynolaryngologiczny lipiec-wrzesień 2017, 63, XVI, 87–93
- Piotr Kurnatowski, Farmakoterapia grzybiczego zapalenia zatok przynosowych, Otorynolaryngologia 2010, 9(1):13-17
- Antoni Krzeski, Agnieszka Jędrusik, Współczesne poglądy na alergiczne grzybicze zapalenie błony śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych, Alergia Astma Immunologia, 2001, 6(2), 65-68