Płukanie zatok (irygacja zatok): co daje i jak zrobić je w domu?

Co daje płukanie zatok i kiedy wykonać irygację?

Płukanie zatok to zabieg, który pozwala na skuteczne oczyszczenie zatok z zalegającej w nich wydzieliny, bakterii, alergenów lub innych zanieczyszczeń czy zabrudzeń, które gromadzone są w jamie nosowej wraz z każdym wdechem. Warto również wskazać, że odpowiednio przygotowany roztwór do irygacji zatok może również przyczynić się do nawilżenia śluzówki nosa oraz działać przeciwobrzękowo. Dodatkowo irygacja nosa pozwala na udrożnienie nosa, która przynosi ulgę przy nieżycie nosa. Irygację zatok stosuje się pomocniczo przy farmakoterapii zapalenia zatok, gdyż zabieg pozwala na zniwelowaniu dolegliwości bólowych, które pojawiają się przy nagromadzeniu wydzieliny. Irygacja zatok przy alergii pozwala na pozbycie się pyłków – alergenów z nosa, dzięki czemu objawy alergii nie są tak dokuczliwe. Płukanie zatok wykonywane jest również profilaktycznie celem zachowania higieny zatok i nosa.

Wskazaniem do płukania zatok jest przede wszystkim zapalenie zatok przynosowych. Ponadto irygacja nosa może okazać się skutecznym i pomocnym zabiegiem w przypadkach ,takich jak:

• ostre zapalenie zatok,
• przewlekle zapalenie zatok,
• wirusowe zapalenie zatok,
• bakteryjne zapalenie zatok,
• ropne zapalenie zatok,
• nieżyt nosa w przebiegu infekcji lub alergii,
• przed i po zabiegach chirurgicznych na wskazanie lekarza.

Warto wskazać, że płukanie zatok może być zarówno zabiegiem profilaktycznym, jak i skuteczną metodą łagodzącą objawy kataru czy zapalenia zatok przynosowych – czołowych, szczękowych, sitowych czy zatoki klinowej.

Jak i czym zrobić płukanie zatok?

Płukanie zatok to zabieg, który można wykonać u laryngologa. Wówczas lekarz przygotowuje roztwór i przeprowadza zabieg. Irygację zatok można wykonać jednak również samodzielnie w domu. W tym celu butelkę z roztworem do irygacji należy najpierw przyłożyć do jednego otworu nosowego i lekko nacisnąć, aby płyn wydostał się drugim nozdrzem. Czynność tę należy powtórzyć przy drugim nozdrzu, pamiętając, aby cały czas oddychać przez usta. Po zakończonym zabiegu płukania zatok należy wydmuchać nos, a butelkę do irygacji umyć pod bieżącą wodą. Irygację zatok można wykonać za pomocą specjalnego zestawu do płukania zatok, butelką zakończoną korkiem w kształcie lejka czy strzykawką. Płukanie nosa można zrobić solą fizjologiczną lub wodą morską.

Domowe sposoby na płukanie zatok

Irygacja zatok to zabieg, który jest bezpieczny i prosty do wykonania, dlatego można wykonać go samodzielnie w domu. W celu wykonania domowej irygacji zatok można użyć zarówno gotowe zestawy do irygacji, jak i skorzystać z domowych sposobów. Okazuje się bowiem, że skuteczne roztwory można przygotować samodzielnie lub wykorzystać produkty dostępne w domu. W tym znaczeniu płukanie zatok można wykonać roztworem wody i soli kuchennej, czyli chlorku sodu, a także solą fizjologiczną. Dodatkowo płukanie zatok można od wykonać wodą utlenioną, która stosowana jest w przypadku łagodnych zmian i stanowi niejako alternatywą dla domowej płukanki z solą kuchenną, a także sodą oczyszczoną. Niemniej jednak rozmowy z sody oczyszczonej czy wody utlenionej mogą przyczynić się do pojawienia się podrażnień śluzówki. Należy jednak podkreślić, że przy przygotowywaniu roztworu do płukania zatok płyn powinien mieć temperaturę zbliżoną do temperatury ciała. Co ważne, woda do irygacji nie może być z kranu, przed jej zastosowaniem należy ją zagotować i ostudzić.

Czy płukanie zatok boli?

Płukanie zatok to zabieg w pełni bezpieczny i bezbolesny. Należy jednak wskazać, że odczucia towarzyszące irygacji nie należą do przyjemnych, dlatego osoby płukające zatoki mogą odczuwać dyskomfort. W tym znaczeniu na początku zabiegu płukania zatok może pojawić się lekkie pieczenie, szczególnie wtedy, kiedy do irygacji wykorzystywany jest roztwór wodny z solą.

Jak często robić irygację zatok?

Płukanie zatok, jak już wspomniano jest bezpiecznym zabiegiem, który może być przeprowadzany w celu usunięcia nadmiaru wydzieliny z zatok i ich oczyszczenia oraz w celach profilaktycznych. W tym znaczeniu w celu złagodzenia objawów i usunięcie nadmiaru wydzieliny irygację zatok należy przeprowadzać dwa razy dziennie, z kolei płukanie zatok w celach profilaktycznych wykonywać należy raz dziennie. Co ważne, płukania zatok nie należy wykonywać na godzinę przed snem.

Skutki uboczne płukania zatok

Płukanie zatok zazwyczaj nie powoduje żadnych skutków ubocznych. NIemniej jednak u niektórych osób może pojawić się podrażnienie lub pieczenie śluzówki nosa. Zwykle spowodowane jest to zbyt wysokim stężeniem roztworu przygotowanego do irygacji zatok. W celu uniknięcia pojawienia się nieprzyjemnych skutków ubocznych należy zredukować ilość rozpuszczonego chlorku sodu w wodzie, który jest przyczyną podrażnienia. Niekiedy po płukaniu zatok przez krótki czas towarzyszy uczucie szumu uszach, bólu ucha czy zatkanych uszu, a także bólu głowy.

Przeciwwskazania do płukania zatok

Płukanie zatok, choć może przynieść ulgę przy katarze czy zapaleniu zatok, nie każdy może je przeprowadzić. W tym znaczeniu bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania irygacji zatok jest całkowicie zablokowana przegroda nosowa, gdyż wydzielina czy też płyn do płukania nie przejdzie przez blokadę. Dodatkowo irygacja zatok nie powinna być wykonywana u osób po przebytych zabiegach, takich jak operacja nosa czy prostowanie przegrody nosowej. Płukanie zatok nie jest wskazane również u osób z infekcją ucha i uczulonych na płukanki do irygacji zatok, jak na przykład chlorek sodu. Należy również wskazać, że płukanie zatok nie powinno być przeprowadzone u osób, zmagających się z nawracającymi krwawieniami z nosa bądź u tych osób, które w wyniku różnych schorzeń mają uszkodzoną śluzówkę nosa.

Należy wskazać, że irygacji zatok nie powinny przeprowadzać osoby ze zdiagnozowanymi zaburzeniami równowagi. Okazuje się bowiem, że podczas płukania zatok dochodzi do zmiany ciśnienia w obrębie jamy nosowej, co z kolei przekładać się może na wystąpienie różnicy ciśnień w obrębie głowy, a w związku z tym mogą występować silne bóle głowy.

Czy po płukaniu zatok można wychodzić na dwór?

Płukanie zatok to jeden z najpowszechniejszych zabiegów, który wykonywany jest przy przeziębieniu lub innych infekcjach z towarzyszącym nieżytem nosa, a także przy zapaleniu zatok. Należy jednak pamiętać, że choć odpowiednio wykonana irygacje zatok jest bezpiecznym zabiegiem, to po płukaniu zatok przez godzinę nie należy wychodzić na dwór.