Padaczka poudarowa: co to jest, jakie są objawy i sposoby leczenia

Co to jest padaczka poudarowa?

Padaczka poudarowa stanowi powikłanie po udarze mózgu. Należy wskazać, że u niektórych osób po udarze mózgu pojawić się może jedynie pojedynczy napad padaczkowy, ale niekiedy dochodzić może do wielokrotnych napadów, które wiążą się bezpośrednio z rozwinięciem się padaczki proudarowej. Padaczka po udarze nie jest częstym schorzeniem, zgodnie z danymi, w ciągu pierwszego roku po udarze mózgu napadów padaczkowych doświadcza około 5% pacjentów, a ryzyko powikłania w postaci padaczki poudarowej maleje wraz z czasem, który upłynął od udaru mózgu. 

Należy wskazać, że udar mózgu jest zespołem klinicznym, występującym w momencie, kiedy dochodzi do zablokowania dopływu krwi do mózgu – wówczas dochodzi do udaru niedokrwiennego bądź, kiedy główne naczynie tętnicze pęka i zaczyna krwawić – udar krwotoczny. W tym znaczeniu padaczka poudarowa znacznie częściej występuje jako powikłanie udaru krwotocznego oraz takiego, który zajął duże obszary mózgu lub kiedy kora mózgu doznała uszkodzeń.

Należy podkreślić, że jeden epizod padaczkowy nie stanowi podstawy do zdiagnozowania padaczki poudarowej. Pojedynczy epizod bowiem może nigdy więcej się nie powtórzyć, dlatego też dopiero wystąpienie co najmniej dwóch ataków padaczki stanowi podstawę do rozpoznania epilepsji po udarze.

Przyczyny padaczki poudarowej

Padaczka poudarowa pojawić się może wcześnie po udarze w ciągu kilku dni, ale wystąpić może jeszcze w trakcie udaru. Przyczyny występowania powikłania w postaci padaczki poudarowej wczesnej związane są bezpośrednio z niedokrwieniem i niedotlenieniem mózgu, a także zaburzeniem czynności neuronów i zmianą pobudliwości neuronów, do której dochodzi w wyniku zachwiania równowagi elektrolitowej.

Padaczka poudarowa późna z kolei jest wynikiem blizn powstających w przebiegu przebytego udaru. Blizny ty powodują występowanie zaburzeń w przesyłaniu impulsów elektrycznych, co może doprowadzić do wystąpienia powikłań w postaci padaczki.

Objawy padaczki poudarowej

Objawy padaczki po udarze mózgu są typowe dla symptomów występujących w przebiegu epilepsji. Dodatkowo trudno jest wskazać typowe dla padaczki proudarowej symptomy, pozwalające rozróżnić ją od innych rodzajów epilepsji, gdyż zestaw objawów uzależniony jest od miejsca w mózgu, który został objęty udarem. Należy zatem wskazać, że najczęstszymi objawami padaczki, w tym również epilepsji po udarze są:

• utrata przytomności,
• zaburzenia świadomości,
• drgawki,
• drżenie ciała, 
• niedowłady, 
• omamy wzrokowe i słuchowe,
• drętwienia różnych części ciała,
• zwiększone wydzielanie śliny,
• skurcze podejmujące wiele grup mięśniowych,
• utrata napięcia mięśniowego w nogach, która prowadzi do upadku,
• występowanie automatycznych czynności, takich jak żucie czy mlaskanie,
• szarpnięcia mięśni,
• przyspieszona czynność serca.

Padaczka poudarowa: rokowania

Padaczka poudarowa ma zazwyczaj dobre rokowania, o ile udało się opanować ataki za pomocą leków. Należy jednak wskazać, że najlepsze rezultaty osiągane są u pacjentów, u których napad padaczkowy stanowi izolowany, jednorazowy incydent na przykład podczas udaru lub zaraz po nim. Dodatkowo wczesne występowanie ataków lepiej poddaje się farmakoterapii. W tym znaczeniu im później dojdzie do wystąpienia napadów padaczki, tym większe jest prawdopodobieństwo utrwalenia się epilepsji. Należy zatem podkreślić, że najlepsze rokowania dotyczą pacjentów, doświadczających napadów padaczkowych we wczesnym okresie po przebyciu udaru mózgu.

Co robić w przypadku wystąpienia padaczki poudarowej?

W przypadku wystąpienia ataku niezwykle istotna jest pierwsza pomoc przy padaczce. Należy podkreślić, że ataku, który się rozpoczął, nie można powstrzymać. Dlatego też nie należy podnosić do góry głowy osoby doświadczającej ataku, a także nie przetrzymywać i nie przyciskać chorego, celem stłumienia drgawek, ponieważ choroba nie dotyczy ciała, ale mózgu. Istotne jest ułożenie chorego na boku celem zapobiegnięcia zakrztuszeniem się, a także odsunięcia wszystkich ostrych, niebezpiecznych przedmiotów, które mogą spowodować urazy. W przypadku, kiedy atak padaczki trwa powyżej kilku minut i nie ustępuje, należy niezwłocznie zadzwonić na pogotowie.

Leczenie padaczki poudarowej

Leczenie padaczki po udarze mózgu wiąże się z koniecznością zastosowania farmakoterapii. Należy wskazać, że w leczeniu napadów epilepsji związanych z przebytym udarem mózgu stosowane są podobne zasady doboru leków, jak w przypadku innych odmian epilepsji. Najczęściej stosowanym lekiem jest karbamazepina. Co ważne, zazwyczaj podawany jest jeden lek, po którym obserwuje się efekty terapii. W przypadku, kiedy dojdzie do negatywnej odpowiedzi organizmu, a leki nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, wówczas lekarz przepisuje inny lek przeciwdgrawkowy. W niektórych przypadkach konieczne może być za stosowanie farmakoterapii skojarzonej, która polega na wdrożeniu leczenia kilkoma lekami. Należy wówczas rozważyć możliwość występowania ewentualnych interakcji leków przeciwpadaczkowych z innymi farmaceutykami, które stosowane są przez pacjenta. Dodatkowo lekarz może zalecić stosowanie odpowiedniej diety przy padaczce.

Skutki padaczki po udarze mózgu

Padaczka poudarowa wiąże się z wystąpieniem skutków ubocznych występujących ataków padaczkowych. W tym znaczeniu napady epilepsji mogą negatywnie wpływać na pamięć chorego – padaczka a pamięć. Dodatkowo może dojść do zmian w mózgu po ataku padaczki. Należy bowiem podkreślić, że napady padaczki wpływać mogą na funkcjonowanie mózgu.