Leki na grypę: opis preparatów na przeziębienie i grypę

Grypa i przeziębienie — czym się różnią?

Grypa to najczęstsza choroba zakaźna występująca w Polsce, zdecydowanie związana z sezonowością. Największe ryzyko zachorowania jest w styczniu, chociaż wirusy grypy szaleją od października do marca.

Dostępne dane pokazują, że w poprzednim sezonie odnotowano aż 5,8 mln przypadków grypy, a śmiertelność utrzymuje się na poziomie 1%.

Niestety trudno jest zapobiec rozwojowi choroby, ponieważ wirusy co roku wykazują dużą zmienność, a to wymaga nieustannej aktualizacji składu szczepionek i konsekwentnego ich przyjmowania.

Z kolei przeziębienie to najczęściej wynik infekcji wirusowej, którą w większości przypadków wywołują rinowirusy. Zajmuje ono górne drogi oddechowe, a zwłaszcza nos. Dorośli przechodzą przeziębienie średnio 3-4 razy w roku, natomiast dzieci aż 8-9 razy.

Jakie są objawy grypy a jakie przeziębienia?

Od czasu kontaktu z wirusem grypy do momentu pojawienia się pierwszych objawów, mija zwykle od 1 do 7 dni. Dolegliwości wstępują w krótkim czasie i przeważnie ustępują samoistnie po 3-7 dniach. Do najczęstszych objawów grypy należą:

• wysoka gorączka — zwykle powyżej 38°C, której często towarzyszą jej dreszcze;
• ból mięśni i uczucie rozbicia — osoby chore na grypę odczuwają silne bóle mięśni, stawów i ogólne osłabienie;
• ból gardła i kaszel — mogą pojawić się na późniejszym etapie choroby;
• ból głowy i zawroty głowy — mają zwykle dość intensywny i uporczywy charakter;
• objawy z przewodu pokarmowego — np. dokuczliwa biegunka lub ból brzucha;
• zmęczenie — może utrzymywać się przez kilka tygodni, nawet po ustąpieniu innych symptomów choroby.

Patogeny typowe dla przeziębienia atakują drogi oddechowe, powodując katar, przekrwienie błony śluzowej nosa, ból gardła, kaszel oraz czasem lekki ból głowy. Czas trwania infekcji zazwyczaj nie przekracza tygodnia.

Leczenie grypy i przeziębienia

Rzecz jasna złe samopoczucie jest wskazaniem do wizyty u lekarza i to on ma odpowiednie kompetencje do postawienia ostatecznej diagnozy, niemniej warto wiedzieć jakie substancje czynne i preparaty wykorzystuje się w leczeniu grypy i przeziębienia.

O ile przeziębienie można zwalczyć domowymi sposobami, to grypa, szczególnie u osób z grupy ryzyka, może mieć bardzo poważne następstwa zdrowotne, mimo że aż połowa przypadków choroby ma przebieg bezobjawowy. Najistotniejsze konsekwencje, które może nieść za sobą nieleczona grypa, to:

• zapalenie płuc — szczególnie u osób starszych, dzieci i pacjentów z osłabionym układem odpornościowym;
• zapalenie mięśnia sercowego — wirus grypy może wywołać stan zapalny mięśnia sercowego lub otaczającej go błony (osierdzia). Takie powikłania mogą prowadzić do zaburzeń rytmu i niewydolności serca, a w skrajnych przypadkach nawet do zgonu;
• zapalenie ucha środkowego — może powodować ból, gorączkę oraz utratę słuchu;
• zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych — chociaż rzadkie, wywołać długotrwałe problemy neurologiczne, zagrażające życiu;
• zaostrzenie chorób przewlekłych — w zależności od wieku pacjenta i jego sytuacji klinicznej, rozwój choroby wirusowej może zaostrzyć objawy innych schorzeń m.in.: astmy, POChP, cukrzycy, czy chorób kardiologicznych.

Jaki jest zatem dobry lek przeciwko grypie?

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSLPZ): wykazują działanie przeciwzapalne, przy jednoczesnym działaniu przeciwbólowym. Mają także właściwości przeciwgorączkowe, dlatego tak dobrze sprawdzają się w kuracji grypy i przeziębienia. Łagodzą objawy takie jak: ból gardła, bóle mięśni, ból głowy oraz gorączka.

NSLPZ są powszechnie dostępne w formie tabletek lub syropów (zawiera je niemal każda domowa apteczka) i zwykle można je kupić bez recepty. Przykładowe nazwy preparatów to.:

• Ibuprofen;
• Coffepirine;
• Etopiryna;
• Poplopiryna S;
• AntyGrypin dzień;
• Metafen;
• MIG;
• Ibufen.

Leki przeciwwirusowe — czy zwalczają objawy grypy?

Leki przeciwwirusowe powinny zostać podane w ciągu 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów, ponieważ mogą zapobiec dalszemu rozwojowi choroby i skrócić czas trwania infekcji. Przy czym w grupach ryzyka i u ciężko chorych nie należy czekać na laboratoryjne potwierdzenie zakażenia, dotyczy to również kobiet w ciąży. Niestety oporność wirusów grypy na leki z tej grupy zmienia się co roku, dlatego należy postępować zgodnie z najnowszymi wytycznymi.

Leki przeciwwirusowe zmniejszają nasilenie objawów i skracają czas trwania choroby (śr. o 1 dzień), a dodatkowo: zmniejszają wydalanie wirusa z dróg oddechowych w ciągu tygodnia i redukują ryzyko niektórych powikłań (np. kardiologicznych, zapalenia płuc, zgonu).

Wyroby medyczne zawierające substancje przeciwwirusowe aktywne zwalczające wirusa grypy, to: oseltamiwir (Tamiflu, Ebilfumin, Tamivil l), oraz zanamiwir (Relenza).

Główne efekty niepożądane związane z zażywaniem leków przeciwwirusowych to: krwawienia z przewodu pokarmowego, reakcje anafilaktyczne, obrzęk naczynioruchowy i zaburzenia wątroby. Są w Polsce wydawane na receptę.

Inne leki na przeziębienie i grypę

W leczeniu grypy i przeziębienia stosuje się także inne leki i preparaty, które pomagają złagodzić objawy i przyspieszyć powrót do zdrowia:

• leki na kaszel — Fervex, Gripex Max, Theraflu Extragrip;
• preparaty wzmacniające odporność — Tran (hasco lek), Molleres Tran Norweski, Vigantol, Ibuvit D3;
• środki udrażniające nos — Otrivin, Xylogel, Xylorin;
• preparaty na ból gardła — Strepsils Intensive, Fiorda, Sinecod, Flegamina;
• preparaty łagodzące objawy żołądkowo-jelitowe — Dicoflor, Enterol;
• leki przeciwbiegunkowe — np. Stoperan, Smecta.

Szczepionka na grypę

Szczepionka zalecana to tzw. szczepionka „nieżywa” (Vaxigrip Tetra), co oznacza, że drobnoustroje są „zabite” i nie mogą replikować swojej informacji genetycznej. Należy zaproponować szczepienie każdemu, kto chce zmniejszyć ryzyko zachorowania na grypę.

Jest ono szczególnie wskazane u pacjentów w wieku powyżej 55. r.ż. oraz dzieci od ukończenia 6. m.ż. do 18 r.ż., (szczególnie poniżej 5. r.ż.), także kobiet w ciąży lub planujących macierzyństwo, a także osób, ze stwierdzonymi chorobami przewlekłymi, z zaburzeniami odporności, oraz tym, którzy mogą być źródłem zakażenia (np. opiekunom osób starszych, pracownikom przedszkoli i szkół, personelowi medycznemu).

Szczepienie nie daje 100% gwarancji ochrony przed chorobą, ale pomaga zminimalizować potencjalne powikłania. Swoiste przeciwciała pojawiają się już po ok. 7 dniach od szczepienia.

Grypa u kobiet w ciąży

Zwiększone ryzyko powikłań grypy w ciąży w tym: poronienia, zagrożenie porodem przedwczesnym i wady budowy płodu, wymaga rozważenia leczenia przeciwwirusowego (bez względu na nasilenie objawów).

Na poprawę samopoczucia można zastosować paracetamol — kwas acetylosalicylowy i NSLPZ nie mogą być podawane przyszłym mamom. Zarówno oseltamiwir, jak i zanamiwir, mogą być bezpiecznie stosowane także podczas karmienia. Leki przeciwgorączkowe i leki przeciwbólowe, a także jakikolwiek suplement diety, mogą być przyjmowane przez kobiety w ciąży wyłącznie po konsultacji z lekarzem.

Kwas acetylosalicylowy – kiedy warto stosować, a kiedy unikać?

Kwas acetylosalicylowy, znany szerzej jako aspiryna, jest popularnym środkiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Choć skuteczny w wielu przypadkach, nie powinien być stosowany u dzieci i młodzieży (do 18 r.ż.) z objawami grypy lub przeziębienia ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a – rzadkiego, ale poważnego schorzenia dotykającego wątrobę i mózg.