Jakich witamin brakuje, gdy wyskakuje opryszczka?

Opryszczka wargowa

Opryszczka to choroba wywoływana przez wirusy opryszczki zwykłej (Herpes simplex virus, virus HSV),
przebiegająca typowo pod postacią pęcherzykowej osutki. Z reguły wyróżnia się kilka odmian schorzenia:

• opryszczkę wargową;

• zakażenie błony śluzowej, dotykające gardło oraz migdałki, które pojawia się najczęściej na języku i błonie śluzowej jamy ustnej;

• opryszczkę narządów płciowych;

• opryszczkowe zapalenie narządu wzroku;

• poza tym u niektórych osób może pojawiać się opryszczkowe zapalenie mózgu lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, spowodowane przez zakażenie wirusem opryszczki.

Bez wątpienia najpowszechniejsza jest opryszczka na wargach, dlatego to na niej skupiamy się w niniejszym artykule.

Jak można zarazić się wirusem opryszczki?

Ludzie stanowią jedyny rezerwuar Herpes Simplex virus, co oznacza, że zakażać może osoba chora lub bezobjawowy nosiciel (w okresie reaktywacji zakażenia). Do zakażenia dochodzi głównie przez kontakt bezpośredni (wirus w wykwitach i mających z nimi kontakt płynach ustrojowych – ślinie, wydzielinie dróg rodnych).

Okres wylęgania to około 1–12 dni (zwykle 6–8), przy czym zakaźność w przypadku opryszczki wargowej wynosi 5 dni. W momencie pierwszego kontaktu z wirusem często nie mamy pojęcia, że zostaliśmy jego nosicielem, ponieważ patogen może przez wiele lat pozostawać w stanie uśpienia w zwojach nerwu trójdzielnego. Problem zaczyna się, kiedy dochodzi do reaktywacji wirusa – najczęściej w wyniku osłabienia organizmu, spadku odporności, lub wtedy gdy jesteśmy narażeni na silne promieniowanie słoneczne.

Wirus opryszczki

Wyróżniamy dwa typy wirusa opryszczki Herpes simplex virus: HSV-1, który odpowiada za zmiany w okolicy ust (opryszczka wargowa) i HSV-2, który powoduje zmiany w postaci pęcherzy – u kobiet są widoczne gołym okiem na kroczu oraz na wargach sromowych, natomiast u mężczyzn – na prąciu (opryszczka narządów płciowych).

Nosicielem wirusa jest większość populacji – nawet 80 do 90% (w zależności od źródeł). Jednak nie każdy nosiciel wirusa HSV ma opryszczkę wargową, ponieważ wirus może pozostawać w stanie uśpienia przez całe życie, a jego reaktywacja zależy od indywidualnej odpowiedzi immunologicznej oraz czynników wyzwalających.

Objawy opryszczki

Herpes simplex virus najczęściej dostaje się do organizmu, przekraczając barierę błony śluzowej jamy ustnej, potem następuje namnażanie wirusa w komórkach nabłonka, co może wywołać charakterystyczną pęcherzykową osutkę, choć większość pacjentów nie odczuwa żadnych objawów. W dalszej kolejności patogen przemieszcza się do zwoju nerwu trójdzielnego, gdzie przechodzi w stan uśpienia już na zawsze. Przyczyną dolegliwości jest osłabienie organizmu, które sprawia, że układ immunologiczny nie jest zdolny przeciwdziałać reaktywacji infekcji. W efekcie rozwijają się objawy opryszczki wargowej, czyli:

• zwiastunowe objawy ogólne – ból, złe samopoczucie, pieczenie, świąd, mrowienie;

• grudka na podłożu zapalnym;

• pęcherzyk wypełniony płynem surowiczym;

• oprócz objawów miejscowych, takich jak wspomniane pęcherze na powierzchni skóry, opryszczka może również atakować błony śluzowe jamy ustnej, co prowadzi do bolesnych owrzodzeń i nadżerek.

Czego brakuje, jak wyskakuje opryszczka?

Co prawda opryszczka jest związana z osłabieniem układu immunologicznego, ale jej pojawienie się może również świadczyć o niedoborach niektórych witamin i minerałów w organizmie.

W momencie, gdy nasz organizm nie otrzymuje odpowiednich składników odżywczych, takich jak witaminy z grupy B, witamina C, cynk i żelazo, odporność organizmu spada, co sprzyja reaktywacji wirusa.

Opryszczka wargowa a witamina B12

Podstawą walki z tą chorobą zakaźną powinna być przede wszystkim regularna podaż witaminy B12 (kobalaminy), która wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego oraz wzmacnia układ odpornościowy. Niedobory uzupełnia się dzięki odpowiedniej diecie lub suplementacji.

Warto pamiętać, że brak dostatecznej ilości tej witaminy w organizmie może prowadzić do częstych nawrotów opryszczki. Dodatkowo witamina B12 wspomaga regenerację komórek, co przyspiesza proces gojenia ran i zapobiega dalszemu namnażaniu się wirusa. Dlatego, warto zadbać o dietę bogatą w produkty takie jak: mięso, ryby, jaja oraz nabiał, które są naturalnym źródłem kobalaminy.

Ile trwa opryszczka?

Opryszczka wargowa zazwyczaj trwa od 7 do 10 dni. Początkowo pojawiają się bolesne pęcherzyki, które następnie pękają, tworząc strupy na powierzchni skóry. Proces gojenia jest uzależniony od stanu zdrowia organizmu oraz odpowiedniego leczenia. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy układ immunologiczny jest osłabiony, opryszczka może utrzymywać się dłużej.

Ważne jest, aby w tym czasie unikać dotykania pęcherzyków, ponieważ może to prowadzić do zakażenia bakteryjnego i wydłużyć czas trwania choroby. Jeśli choroba nawraca bardzo często lub jest szczególnie uciążliwa dla pacjenta, można zastosować leczenie profilaktyczne z wykorzystaniem substancji przeciwwirusowych. Kuracja trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat.

Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej

Leczenie opryszczki polega na stosowaniu leków przeciwwirusowych, a konkretnie acyklowiru. Inne leki przeciwwirusowe, zmniejszające objawy związane z infekcją Herpex Simplex Virus to: walacyklowir i famcyklowir.

Preparaty miejscowe warto stosować razem z tymi działającymi ogólnoustrojowo. Lek doustny hamuje replikację wirusa, zmniejsza częstość występowania nawrotów opryszczki wargowej. Oprócz leków na opryszczkę na rynku można znaleźć też specjalne plastry na opryszczkę, które tworzą na powierzchni pęcherza warstwę ochronną, a przy tym pozostają niemal niewidoczne. Z jednej strony izolują zmianę od środowiska zewnętrznego, co przyspiesza gojenie, a z drugiej sprawiają, że wirus opryszczki nie rozprzestrzenia się dalej. Ponadto zaleca się stosowanie preparatów łagodzących objawy oraz o działaniu wysuszającym, np. pasty cynkowej (z tlenkiem cynku). Domowe sposoby na opryszczkę to np.:

• kompresy z naparów roślinnych – m.in. z: tymianku, kory wierzby, rumianku czy melisy;

• okłady z czosnku i cebuli – mają właściwości antyseptyczne;

• przykładanie plastrów z cytryny – owoc zawiera witaminę C i kwasy przydatne w walce z chorobą;

• aplikowanie miodu – wywiera efekt przeciwzapalny i nawilża skórę wokół ust.

Nieleczona opryszczka

Zdarza się, że zaniedbanie leczenia opryszczki może prowadzić do poważnych komplikacji. W przypadku zakażenia bakteryjnego może dojść do rozwoju ropnych stanów zapalnych, które wydłużą proces gojenia i pozostawią blizny. Nieleczona opryszczka może również spowodować zapalenie wątroby, opryszczkowe zapale mózgu czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zwłaszcza u osób z osłabionym układem odpornościowym.

Reaktywacja wirusa bywa wywołana różnymi czynnikami, takimi jak stres, infekcje czy osłabienie organizmu, dlatego warto dbać o swoją odporność i unikać sytuacji stymulujących rozwój infekcji.

Dobrze wiedzieć również jak uniknąć zakażenia – w prewencji infekcji wirusem HSV, istotne jest dbanie o higienę, tj. wycieranie twarzy wyłącznie własnym ręcznikiem i częste mycie rąk. Wirus HSV-1 rozprzestrzenia się drogą kropelkową, stąd kluczowe jest unikanie bezpośredniego kontaktu z chorą osobą, ale też nieużywanie przedmiotów do niej należących.

Podsumowując, opryszczka na ustach to nie tylko problem kosmetyczny – to sygnał, że nasz organizm potrzebuje wsparcia, zarówno w postaci odpowiedniej diety, jak i kompleksowego leczenia. Stosowanie leków przeciwwirusowych, dbanie o odporność oraz uzupełnianie niedoborów witamin i minerałów może skutecznie zmniejszyć częstotliwość nawrotów i poprawić komfort życia pacjenta.