Jak działa paracetamol?
Dodano:

30 stycznia, 2023
07:36
Zaktualizowano:

2 marca, 2023
14:02

Co to jest i jak działa paracetamol?

Paracetamol to lek stanowiący organiczny związek, który dopuszczony został do handlu w Polsce w latach 90. Jest on substancją czynną, która wykazuje działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Substancja czynna obecna jest w składzie wielu popularnych leków dostępnych bez recepty, takich jak Apap, Gripex czy Fervex. Dodatkowo obecnie jest również w składzie leków na receptę. Należy zatem wskazać, że paracetamol stosowany jest zarówno jako lek samodzielnie, jak i składnik wielu medykamentów o różnym charakterze działania. Co więcej, paracetamol dostępny jest w różnych formach i przez różne drogi podania. W tym znaczeniu paracetamol może występować w postaci tabletek do połknięcia, czopków doodbytniczych, zawiesiny doustnej i syropów. Co ważne, leki zawierające paracetamol mogą być stosowane zarówno przez dorosłych, jak i dzieci. Należy również wskazać, że paracetamol przy karmieniu piersią jest bezpieczny zarówno dla matki, jak i dziecka. Dlatego też należy do leków bezpiecznych dla karmiących kobiet.

Jaka jest zasada działania paracetamolu? Paracetamol oddziałuje bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy, czyli na mózg i rdzeń kręgowy. Dlatego też właściwości przeciwbólowe paracetamolu polegają przede wszystkim na hamowaniu cyklooksygenazy kwasu arachidonowego, która jest enzymem aktywującym prostaglandyny odpowiedzialne za odczucia bólowe. Działanie paracetamolu umożliwia blokowanie syntezy prostaglandyny w ośrodkowym układzie nerwowym, które są odpowiedzialne za powstawanie bólu i gorączki. Dzięki temu mechanizmowi działania po jego zastosowaniu następuje podwyższenie progu bólowego. Obniżenie temperatury z kolei możliwe jest poprzez działanie paracetamolu na zmianę zderzenia prostaglandyn w podwzgórzu, co powala na obniżenie temperatury. Należy jednak wskazać, że paracetamol nie wpływa jednak na hamowanie prostaglandyn w tkankach obwodowych, z tego względu nie wykazuje właściwości przeciwzapalnych. Dzięki temu nie oddziałuje na proces krzepnięcia krwi i związaną z nim agregację płytek, dlatego też stanowi bezpieczny lek do stosowania u osób z zaburzeniami krzepnięcia, osób z nadciśnieniem tętniczym, wrzodami żołądka oraz jest lekiem przeciwbólowym bezpiecznym dla serca.

Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Na co działa paracetamol?

Paracetamol to skuteczny lek, który zalecany jest w celu obniżenia temperatury i złagodzenia bólu o słabym i umiarkowanym nasileniu. Wskazaniami do przyjmowania medykamentów z paracetamolem są:

  • ból głowy,
  • bóle migrenowe, 
  • nerwobóle,
  • bóle zęba,
  • bóle mięśni i pleców,
  • ból gardła,
  • ból nerek
  • ból mięśni,
  • bolesne miesiączkowanie,
  • ból poporodowy,
  • ból po zabiegach i urazach,
  • gorączka towarzysząca grypie i przeziębieniu.

Należy zatem wskazać, że paracetamol jest skutecznym lekiem przeciwbólowym stosowanym w różnego rodzaju dolegliwościach bólowych. Stanowi bowiem skuteczny element leczenia migreny, ale również w niwelowaniu bólu kolana. Dodatkowo może być stosowany w uśmierzeniu bólu trzustki. Paracetamol może być również stosowany wraz z innymi lekami o podobnym działaniu. Dlatego też w przypadku wystąpienia silnych dolegliwości bólowych, może być on podawany razem z kodeiną czy tramadolem, które są lekami dostępnymi na receptę. Co więcej, może być stosowany z lekami udrażniającymi nos oraz lekami przeciwhistaminowymi. Należy jednak wskazać, że ze względu na bezpieczeństwo stosowania paracetamolu, lek ten ma znacznie szersze zastosowanie. Stosowany jest bowiem również w przypadku:

  • wystąpienia objawów przeziębieniowych i grypopodobnych, a także zapalenia oskrzeli,
  • artretyzmu, czyli choroby zwyrodnieniowej stawów,
  • bólu towarzyszącego w chorobach nowotworowych.
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Po jakim czasie działa paracetamol?

Szybkość działania paracetamolu uzależniona jest od postaci leku. W tym znaczeniu paracetamol w tabletkach, zawiesinie czy syropie znacznie szybciej działa. Maksymalne stężenie leku w organizmie w tym przypadku osiągany jest po około 40-70 minutach. Natomiast czapki z paracetamolem, choć również zapewniają szybkie działanie, to wiążą się z wolniejszym wchłanianiem substancji aktywnej. Może zatem wskazać, że w przypadku czopków paracetamolu maksymalne stężenie osiągana jest po upływie około 2-3 godzin od zastosowania.

Należy wskazać, że dla dzieci najlepszą postacią paracetamolu są czapki i syropy. Niemniej jednak syropy pod wieloma względami są zdecydowanie lepszym wyborem niż czopki. Syropy bowiem, jak już wskazano, wykazują znacznie szybsze działanie niż czopki, które wchłaniają się dużo wolniej.

Jak długo działa paracetamol w organizmie?

Paracetamol to lek o stosunkowo szybkim działaniu, którego właściwości przeciwgorączkowe utrzymują się przez około 6-8 godzin po podaniu leków. Natomiast działanie przeciwbólowe leku utrzymuje się nieco krócej i trwa przez około 4-6 godziny. Dlatego też po około 6 godzinach w celu przedłużenia działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego konieczne jest zastosowanie kolejnej dawki leku.

Paracetamol dawkowany zgodnie z treścią załączonej ulotki wpływa na bezpieczeństwo stosowania leku, ale również na jego skuteczność. Dlatego też w celu łagodzenia dolegliwości bólowych czy gorączki należy stosować się do zaleceń wskazanych na ulotce lub wskazań lekarskich. Dodatkowo należy wskazać, że paracetamol jest skutecznym i bezpiecznym środkiem przeciwbólowym, to dostępny jest bez recepty, niemniej jednak konieczne jest jego krótkotrwałe przyjmowanie w zalecanych dawkach. W tym znaczeniu zwiększenie dawek może wiązać się z przedawkowaniem leku i zatruciem. 

Paracetamol uznawany jest za skuteczny i bezpieczny lek, który wykazuje działanie przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Dlatego też znajduje się on w większości apteczek domowych, który stosowany jest w dolegliwościach bólowych i przeciwgorączkowo u dzieci i dorosłych. Niemniej jednak należy podkreślić, że przed zastosowaniem leku należy zapoznać się ze wskazaniami i przeciwwskazaniami do stosowania, a także poznać ewentualne działania niepożądane. Należy bowiem wskazać, że paracetamol, jak każdy inny lek, stosowany niezgodnie z przeznaczeniem może być groźny dla człowieka. Sprawdź, czy paracetamol i alkohol to bezpieczne połączenie.

W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Źródła:

  1. Brian J. Anerson PhD, Paracetamol (Acetaminophen): mechanisms od action, Pediatric Anesthesia 2008, [data dostępu: 02.04.2023], dostęp w Internecie: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1460-9592.2008.02764.x
  2. Pecar A., Wagner R., „Pediatryczne postacie leków”, w: Farmacja Kliniczna, MedPharm Polska, 2012
  3. Friese K., Morike K., Neumann G., Windorfer A., „Leki w ciąży i laktacji”, MedPharm Polska 2014
Udostępnij artykuł:
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację