Hashimoto a nerwica lękowa - jak choroba wpływa na zdrowie psychiczne?

Czym jest Hashimoto?

Zanim bliżej przyjrzymy się związkowi między występowaniem zaburzeń nerwicowych a chorobą Hashimoto, warto wyjaśnić, czym tak właściwie jest to schorzenie. ChH to zapalna choroba tarczycy, która dotyka około 2% populacji, z czego 95% stanowią kobiety. Szczyt zachorowań na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy przypada między 40. a 60. rokiem życia. Nazwa schorzenia pochodzi od nazwiska japońskiego chirurga Hakaru Hashimoto, który jako pierwszy już w 1912 roku opisał kilka przypadków ChH. Co powoduje Hashimoto? Na rozwój choroby wpływ mają:

• czynniki genetyczne,
• czynniki środowiskowe (np.: infekcje, stosowanie niektórych leków, przewlekły stres, niedobór selenu, nadmiar jodu).

Jak podkreślają endokrynolodzy ChH ma wiele twarzy. Schorzenie może mieć szybki przebieg lub rozwijać się powoli przez długie lata, niszcząc gruczoł tarczycy i zmniejszając produkcję hormonów. Głównym hormonem produkowanym przez tarczycę jest T4, czyli tyroksyna (w przypadku T4 normy dla kobiet i mężczyzn wynoszą od 10 do 35 pmol/l). Nieprawidłowe stężenie tyroksyny powoduje rozregulowanie gospodarki hormonalnej i metabolizmu komórek, a w konsekwencji do nieprawidłowej pracy różnych systemów, w tym: nerwowego, pokarmowego, rozrodczego.

Dolegliwości są zwykle niespecyficzne i bardzo zmienne w zależności od wieku chorego i czasu trwania stanu zapalnego. Warto wspomnieć, iż choroba Hashimoto może powodować niedoczynność tarczycy.

Hashimoto a nerwica. Związek między ChH a psychiką

Zdaniem lekarzy endokrynologów chorzy z autoimmunizacyjnym zapaleniem tarczycy są bardziej narażeni na rozwój różnego typu zaburzeń lękowych zwanych niegdyś nerwicami. Należy nadmienić, iż w krajach rozwiniętych w przedziale wiekowym 20-60 lat około 35% choruje na zaburzenia lękowe, które znacząco pogarszają jakość życia. Mogą one przybierać postać fobii. Do najpopularniejszych fobii zaliczamy agorafobię (lęk przed tłumem ludzi i miejscami publicznymi) oraz zespół lęku społecznego. Warto wspomnieć tutaj również o zaburzeniach lękowych uogólnionych, które są związane z odczuwaniem uporczywego, przewlekłego lęku nieprzypisanego do żadnej konkretnej sytuacji.

• Hashimoto a depresja

Poza korelacją między Hashimoto a nerwicą lękową warto wspomnieć jeszcze o zaburzeniach depresyjnych, które dość często współwystępują z ChH (szczególnie u pacjentek po niedawno przebytym porodzie i w okresie okołomenopauzalnym). Dlaczego Hashimoto może wpływać negatywnie na psychikę pacjentów? Choroba wpływa na produkcję serotoniny i noradrenaliny - są to hormony, które uczestniczą w regulacji nastroju oraz snu. 

• Hashimoto a ciąża

Niestety jak pokazuje praktyka lekarska - pacjentki, u których zdiagnozowano autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, mogą mieć problemy z zajściem w ciążę. Ma to związek głównie z zaburzeniami owulacji (brak jajeczkowania uniemożliwia zapłodnienie). Nawet w przypadku zajścia w ciążę kobieta może mieć trudności z jej donoszeniem. Choroba Hashimoto zwiększa również ryzyko poronienia i śmierci płodu.

Choroba Hashimoto - objawy nerwicy

U pacjentów chorych na Hashimoto objawy nerwicy mogą być następujące:

• poczucie wewnętrznego napięcia, 
• niepokój, 
• ataki paniki,
• rozdrażnienie,
• zaburzenia koncentracji i uwagi, 
• niemożność odpoczynku,
• problemy ze snem,
• napięciowe bóle głowy.

Warto tutaj wspomnieć także o objawach wegetatywnych, takich jak np.: 

• zawroty głowy, 
• przyspieszony oddech,
• przyspieszone bicie serca, 
• ból w klatce piersiowej, 
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego (m.in. zaparcia).

Hashimoto a dieta

Mówiąc o problemach pokarmowych związanych z ChH, warto wspomnieć, jak powinna wyglądać dieta przy Hashimoto. Przy autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy należy zadbać o to, aby w codziennym menu nie zabrakło:

• pełnowartościowego białka, 
• wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, 
• węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym,
• cennych pierwiastków (m.in. jodu, cynku, żelaza, selenu),
• witaminy (szczególnie A, C, E i z grupy B12). 

Dieta pacjentów powinna obfitować w produkty przeciwzapalne. Należy natomiast unikać pokarmów wysokoprzetworzonych i o wysokim indeksie glikemicznym.

Jak leczyć Hashimoto i nerwicę?

Jeśli chodzi o leczenie choroby Hashimoto, opiera się ono głównie na przyjmowaniu preparatów lewotyroksyny (leki należy przyjmować regularnie i o tej samej porze). Dawka preparatu ustalana jest zawsze indywidualnie w zależności od stanu danego pacjenta i schorzeń współistniejących. U chorych z ciężkim przebiegiem Hashimoto konieczna może okazać się hospitalizacja. Z kolei leczenie zaburzeń nerwicowych współwystępujących z ChH powinno obejmować psychoterapię, psychoedukację i w razie wskazań - farmakoterapię (np. u pacjentów z lękami napadowymi).