Hashimoto a depresja - jaki wpływ na nasze zdrowie psychiczne ma chora tarczyca?

Choroba Hashimoto a depresja

Gruczoł tarczycy jest odpowiedzialny za wytwarzanie tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), hormonów regulujących przemiany metaboliczne w organizmie. Hormony te regulują również pracę układu nerwowego. W przypadku zaburzonej pracy tarczycy (np. spowodowanej przez Hashimoto, która sprawia, że przeciwciała atakują gruczoł tarczycy,  wywołując stan zapalny), pojawiają się objawy psychiczne, takie jak np.:

• obniżenia nastroju,
• pogorszenie pamięci,
• problemy z koncentracją (mogą być też spowodowane przez niedobory jodu),
• chroniczne zmęczenie,
• problemy z podejmowaniem decyzji,
• problemy ze snem.

Część specjalistów badających związek między chorobą Hashimoto a depresją wykazało, iż zaburzenia psychiczne są diagnozowane częściej u chorych z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy. Tak więc rozwój Hashimoto może zwiększać ryzyko zachorowania na depresję, uznawaną za najczęstszą chorobę psychiczną ludności. Za depresję uznajemy stan chorobowy, którego objawy utrzymują się dłużej, niż dwa tygodnie.

 
Jakie są podstawowe objawy depresji? 

• osłabienie koncentracji i uwagi,
• płaczliwość, 
• utrata zainteresowań, 
• brak energii, 
• przewlekłe poczucie smutku,
• zaburzenia apetytu,
• biegunka,
• zaparcia,
• zaburzenia miesiączkowania,
• spadek libido,
• chęć izolacji,
• niemożność odczuwania przyjemności, 
• zaburzenia snu,
• częste bóle głowy,
• niski poziom motywacji do działania,
• myśli samobójcze.

Jak widać, symptomy autoimmunologicznego zapalenia tarczycy częściowo pokrywają się z symptomami depresji. 

Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy jest również czynnikiem ryzyka stanów depresyjnych pojawiających się u młodych matek będących w okresie połogu. By sprawdzić stan tarczycy, zaleca się wykonanie badania poziomu T3, T4 i hormonu tyreotropowego. Stężenie TSH w ciąży powinno się sprawdzić między 4. a 8. tygodniem.

Do rozwoju depresji może przyczynić się również niedoczynność przytarczyc - choroba spowodowana brakiem lub niedoborem parathormonu (PTH). Oczywiście, nie każda osoba z depresją jednocześnie ma problemy z tarczycą, czy gruczołami przytarczycznymi.

W ramach ciekawostki warto nadmienić, iż według szacunków do 2030 roku depresja będzie najbardziej powszechną jednostką chorobową na świecie. W Polsce na depresję choruje około 1,5 mln osób.

Leczenie depresji przy Hashimoto - farmakoterapia, psychoterapia i dieta

Proces diagnostyczny obejmuje szczegółowy wywiad medyczny i badania laboratoryjne. Leczenie depresji przy Hashimoto obejmuje farmakoterapię i psychoterapię. Kuracja powinna opierać się na ścisłej współpracy między lekarzem endokrynologiem i psychiatrą. W wielu przypadkach objawy depresyjne u chorych na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy mijają po wdrożeniu leków na tarczycę. Warto przedstawić ogólne wskazówki, dzięki którym możemy poprawić nasz stan psychiczny przy zaburzeniu depresyjnym. 

Chorując na depresję, należy starać się prowadzić zdrowy tryb życia. Pomocna w poprawie nastroju może okazać się aktywność fizyczna (zalecamy również regularne ćwiczenia przy niedoczynności tarczycy, jak i chorobie Hashimoto). Dobrym pomysłem będą spacery, nordic walking,  joga, czy jazda na rowerze. Wystarczy już 30 minut ruchu dziennie 3 razy w tygodniu. Dzięki aktywności możemy zredukować nadmiar stresu i zwiększyć aktywność dopaminy w mózgu.

Przy Hashimoto i depresji powinno się przestrzegać stałych pór posiłków, stosować zrównoważoną dietę, obfitującą w warzywa, owoce, ryby i oleje roślinne. Istotne składniki, których nie może zabraknąć w jadłopisie osób chorych na oba schorzenia to: cynk, selen, żelazo, witamina B12, witamina D, kwas foliowy, magnez, kwasy omega-3. Nie bez znaczenia jest też regularne nawadnianie organizmu. Zalecamy, aby dostarczać organizmowi około 2-2,5l płynów dziennie (pod różną postacią). Warto skonsultować się z wykwalifikowanym dietetykiem klinicznym, który opracuje dla nas optymalnym plan żywienia, uwzględniają potrzeby organizmu. 

Należy unikać alkoholu oraz środków odurzających, gdyś substancje te dają jedynie chwilową ulgę, a ponadto nie powinny być łączone z lekami antydepresyjnymi. Warto dbać o higienę snu i odpoczynek. Pozytywny wpływ na stan psychiczny chorego będzie mieć również utrzymywanie kontaktów towarzyskich z rodziną, przyjaciółmi i znajomymi, którzy mogą służyć nam wsparciem i rozmową. Mimo iż wiele pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi izoluje się społecznie, warto dbać o relacje z innymi ludźmi. 

Osoby chore na autoimmunologiczne zapaleniem tarczycy są w grupie ryzyka rozwoju zaburzeń depresyjnych, jak i zaburzeń lękowych. Pamiętajmy, że nieleczona depresja to choroba śmiertelna - nieleczona może doprowadzić do podjęcia (udanej) próby samobójczej. Dlatego w razie wystąpienia objawów tej podstępnej jednostki chorobowej nie zwlekaj z wizytą u lekarza i zgłoś się po pomoc. Zalecamy skorzystanie z konsultacji medycznej również w przypadku podejrzenia Hashimoto. Nieleczone schorzenie nie tylko sprzyja rozwojowi depresji, ale też może zwiększa ryzyko rozwoju choroby układu sercowo-naczyniowego, insulinooporności, a w skrajnych przypadkach - śpiączki hipometabolicznej (stan skrajnej niedoczynności gruczołu tarczycy).