Grzybica pod pachami: przyczyny, leczenie domowe

Czym jest grzybica pod pachami?

Grzybica pod pachami to zakażenie grzybicze, które rozwija się w pachowych fałdach skóry. Schorzenie to może być wywołane przez różne patogeny — dermatofity, drożdżaki czy pleśnie.

Infekcje grzybicze najczęściej rozwijają się w mokrym, ciepłym środowisku. Wilgoć spowodowana przez nadmierne pocenie oraz ograniczony dostęp powietrza sprzyjają namnażaniu się drobnoustrojów.

Różne rodzaje grzybów mogą atakować różne części ciała, ale to, które patogeny wywołają grzybicę, zależy głównie od lokalizacji i warunków skóry.

Na przykład — dermatofity odpowiedzialne za grzybicę stóp mogą też powodować grzybicę pachwin, ale niekoniecznie będą przyczyną rodzaju grzybicy, która rozwinie się pod pachami.

W przypadku pach częściej dochodzi do zakażenia drożdżakami (zwłaszcza z gatunku Candida albicans). Ważnym czynnikiem ryzyka jest również bezpośredni kontakt z osobą zakażoną lub przedmiotami osobistymi, które miały styczność ze zmianami grzybiczymi.

Najczęstsze przyczyny grzybicy

Grzybica skóry (w tym także grzybica pod pachami) jest jedną z najczęstszych chorób skóry, z jakimi spotykają się lekarze rodzinni i dermatolodzy. Dotyka ona osoby z osłabionym układem odpornościowym, pacjentów z chorobami przewlekłymi czy też osoby zmagające się z nadmierną potliwością. 

Inne przyczyny choroby to niewłaściwa higiena, substancje chemiczne (np. kosmetyki, które mogą podrażniać skórę i negatywnie wpływać na naturalną barierę ochronną) oraz (co może nie być tak oczywiste) noszenie zbyt obcisłych ubrań, które uniemożliwiają prawidłową wentylację.

Grzybica może rozwinąć się także u osób z atopowym zapaleniem skóry. W tych przypadkach zewnętrzna bariera sama w sobie jest już osłabiona, a łuszczenie się i pękanie skóry (objaw AZS) dodatkowo ułatwia patogenom przenikanie do jej głębszych warstw, namnażanie się i powodowanie rozwoju grzybicy.

Objawy grzybicy skóry

Grzybica skóry charakteryzuje się występowaniem specyficznych zmian na skórze. Najczęściej pojawia się:

• zaczerwienienie,

• uporczywy świąd,

• pękanie skóry,

• nasilenie łuszczących się zmian skórnych,

• występowania stanu zapalnego.

Objawy grzybicy mogą różnić się w zależności od lokalizacji zakażenia oraz rodzaju grzyba wywołującego chorobę. Grzybica pod pachami to czerwone plamy, którym towarzyszy uporczywe swędzenie. Skóra w fałdach pachowych staje się podrażniona i łatwo ulega pęknięciom — to niestety dodatkowo nasila objawy i ogólny dyskomfort pacjenta. W niektórych przypadkach może pojawić się również nieprzyjemny zapach, który jest wynikiem rozwijającej się infekcji grzybiczej.

Grzybica skóry, bez względu na lokalizację, jest stanem, który wymaga leczenia. Nieleczona choroba może się rozprzestrzeniać na inne części ciała — w tym na paznokcie, stopy, a nawet błony śluzowe.

Grzybica pach

Pachy są jednym z częstszych miejsc, które ulegają zakażeniu grzybicą — głównie ze względu na wilgotne środowisko panujące w tej okolicy. Zmiany pod pachami pojawiają się jako czerwone, suche plamy, często o nieregularnym kształcie. Pacjenci skarżą się na intensywny świąd i nieustający dyskomfort w zakażonych obszarach. W zaawansowanych przypadkach skóra może ulegać bolesnym pęknięciom, a w fałdach skórnych mogą pojawiać się nadżerki. 

Grzybica pachwin

Grzybica pachwin to infekcja dotykająca okolic intymnych, która może rozprzestrzeniać się także na sąsiadujące obszary — wewnętrzna część ud i okolice narządów płciowych. Objawy grzybicy pachwin są podobne do tych, które powoduje grzybica pach, dodatkowo z wyraźnym nasileniem po wysiłku fizycznym lub noszeniu ciasnej odzieży. Zmiany skórne mają zwykle wyraźne granice i mogą być pokryte łuszczącą się skórą.

Grzybica stóp

Objawy grzybicy stóp to zaczerwienienie, pękanie skóry między palcami oraz łuszczenie się naskórka. Charakterystycznym objawem jest także swędzenie, które nasila się w ciepłym i wilgotnym środowisku — na przykład po noszeniu przez długi czas nieprzewiewnych butów.

Grzybica skóry głowy

Grzybica skóry głowy to choroba, która atakuje mieszki włosowe. Nieleczona prowadzi do wypadania włosów i często uwidacznia łyse plamy. Jest częściej spotykana u dzieci, ale może dotknąć również dorosłych. Zmiany na głowie mogą prowadzić do wypadania włosów, łamania się ich struktury u samej podstawy oraz trwałego uszkodzenia mieszków włosowych.

Grzybica na błonach śluzowych

Grzybica błon śluzowych to infekcja drożdżakowa, która najczęściej dotyka narządów płciowych, jamy ustnej oraz przełyku. Objawy grzybicy błon śluzowych to białe, serowate naloty, pieczenie oraz zaczerwienienie dotkniętych obszarów. Kandydoza narządów płciowych może wywoływać uciążliwe swędzenie i dyskomfort, zwłaszcza podczas oddawania moczu. Grzybica jamy ustnej uznawana jest za objaw spadku odporności, który dotyczy pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe lub osób z rozwijającym się AIDS.

Grzybica skóry a grzybica włosów pachowych

Grzybica włosów pachowych to mniej znana forma zakażenia grzybiczego, która atakuje owłosienie pod pachami. Objawy grzybicy włosów pachowych są podobne do grzybicy skóry, ale dodatkowo może dojść do uszkodzenia mieszków włosowych. Grzybicę włosów pachowych cechuje również nasilony świąd i pieczenie, które mogą być znacznie bardziej uporczywe niż przy grzybicy samej skóry pach.

Diagnostyka — jak sprawdzić, czy to zakażenie grzybicze?

Aby stwierdzić, czy zmiany skórne pod pachami to grzybica, konieczna jest wnikliwa diagnostyka dermatologiczna. Podstawą jest badanie fizykalne przeprowadzane przez specjalistę, które pozwala na ocenę stanu skóry i dokładne obejrzenie zmian. Na tej podstawie dermatolog może zlecić kroki dalszego postępowania.

Lekarz może skierować na dodatkowe analizy — w diagnostyce najczęściej stosuje się pobranie wymazu ze zmian skórnych. Posiew mikrobiologiczny pozwala na identyfikację konkretnego patogenu, a tym samym na przepisanie leku o skutecznym działaniu.

W niektórych przypadkach dermatolog może skierować na badanie z wykorzystaniem lamy Wooda — narzędzia diagnostycznego, które umożliwia wykrycie obecności niektórych grzybów dzięki fluorescencji.

Rozpoznawanie zmian skórnych — z czym można pomylić grzybicę włosów pachowych?

W diagnostyce różnicowej trzeba wziąć pod uwagę inne choroby skóry, które mogą dawać podobne objawy. Wyszczególnia się:

• atopowe zapalenie skóry — charakteryzuje się suchymi, swędzącymi plamami, jednak zwykle towarzyszy mu podrażnienie skóry na całym ciele;

• łupież pstry — może przypominać grzybicę, jednak pojawia się najczęściej na klatce piersiowej i plecach;

• zakażenia bakteryjne — liszajec czy infekcje wywołane przez bakterie ropne.

Jak leczyć grzybicę skóry?

W przypadku grzybicy pod pachami istotne jest, aby rozpocząć terapię jak najszybciej, zanim infekcja się rozprzestrzeni. Odpowiednie leczenie może obejmować zarówno farmakoterapię doustną, jak i miejscową, jednak podstawą zawsze jest zidentyfikowanie patogenów, które powodują konkretny rodzaj grzybicy.

Stosowanie maści przeciwgrzybiczych — farmakoterapia miejscowa

W przypadku leczenia grzybicy pod pachami zazwyczaj wystarczające są leki do stosowania miejscowego. Maści przeciwgrzybicze stosowane bezpośrednio na zmienioną chorobowo skórę skutecznie hamują rozwój patogenów i przyspieszają gojenie się zmian.

Klotrimazol, ketokonazol, terbinafina oraz mikonazol to substancje, które znajdują się w preparatach dostępnych w Polsce bez recepty. Leki te blokują enzymy niezbędne do funkcjonowania komórek grzybów, co w efekcie prowadzi do ich obumarcia. Maści przeciwgrzybicze stosuje się zazwyczaj dwa razy dziennie przez kilka tygodni. Należy kontynuować terapię nawet po ustąpieniu objawów, aby zapobiec nawrotowi choroby.

Stosowanie miejscowego leczenia jest ważne w przypadkach, gdy zakażenie dotyka miejsc o dużej wilgotności. Skóra pod pachami (zwłaszcza u pacjentów, których charakteryzuje nadmierna potliwość) narażona jest na dłuższy i ciągły kontakt z wilgocią, która zdecydowanie sprzyja rozwojowi patogenów. Farmakoterapia miejscowa pozwala na bezpośrednie działanie leku w środowisku infekcji i znacznie zwiększa skuteczność leczenia.

Farmakoterapia doustna

W zaawansowanych przypadkach grzybicy skóry, gdy leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub zakażenie obejmuje większe obszary ciała, lekarz może zalecić terapię doustną. Do substancji wchodzących w skład leków najczęściej stosowanych do leczenia grzybicy zalicza się flukonazol oraz itrakonazol.

Doustne leczenie może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy — w zależności od tego, jakie rodzaje grzybicy się leczy i w jaki sposób pacjenci odpowiadają na terapię (objawy zakażenia i efekty leczenia mogą być dość indywidualne). Ważne jest, aby leczenie farmakologiczne było prowadzone pod nadzorem lekarza, ponieważ niektóre leki przeciwgrzybicze mogą powodować skutki uboczne.

Czy domowe sposoby na leczenie grzybicy działają?

Wiele osób szuka domowych metod na grzybicę skóry. Choć niektóre naturalne substancje faktycznie mogą działać wspomagająco, to nie zastąpią one farmakoterapii.

Olej z drzewa herbacianego to jeden z popularniejszych domowych środków, który ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Może być stosowany jako dodatek do terapii, ale nigdy nie powinien być jedyną formą leczenia.

Grzybica pachwin, stóp czy włosów pachowych wymaga stosowania leków, a działanie na własną rękę może prowadzić do zaostrzenia infekcji i na pewno nie jest zaliczane, jako odpowiednie leczenie.

Profilaktyka infekcji grzybiczych — jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia grzybicy?

Aby uniknąć zakażeń grzybiczych, należy przestrzegać zasad higieny. Warto zadbać o odpowiednią suchość skóry — stosowanie antyperspirantów, które zmniejszają nadmierną potliwość, jest jednym z prostszych sposobów na zmniejszenie ryzyka rozwoju grzybicy pach.

Co jeszcze jest ważne? Unikanie dzielenia się przedmiotami osobistymi z innymi osobami. Pamiętaj, że grzybica jest wysoce zakaźna i może się łatwo przenosić przez bezpośredni i pośredni kontakt. Zwracanie uwagi na tę kwestię może znacznie zmniejszyć ryzyko zakażenia.