Duszności w ciąży: jak sobie radzić?
Duszności to objaw, który występuje w przebiegu wielu schorzeń, stanowi charakterystyczny symptom pojawiający się przy ostrych i przewlekłych chorobach układu oddechowego oraz krążenia. Okazuje się, że duszności są dolegliwością, na którą stosunkowo często uskarżają się kobiety w ciąży. Warto wskazać, że duszności w ciąży mogą dotyczyć nawet 70% przyszłych mam. Co ciekawe, duszności w ciąży pojawiają się już w pierwszym trymestrze, utrudniając swobodne oddychanie i zaczerpnięcie głębokiego wdechu. Pojawiają się zatem pytania, jakie mogą być możliwe przyczyny duszności w ciąży? Na co mogą wskazywać duszności pojawiające się u kobiet w ciąży w nocy? Jak radzić sobie z dusznościami w ciąży? Co pomaga na trudności z oddychaniem w ciąży?
Przyczyny duszności na początku ciąży: czym spowodowane są problemy z oddychaniem na początku ciąży?
Duszność w ciąży to dolegliwość, która pojawić się może już na początku ciąży i towarzyszyć kobietom od 1 trymetru. Przyczyną dolegliwości na początku ciąży mogą być zarówno uwarunkowania fizjologiczne oraz zmiany zachodzące w trakcie ciąży, jak i choroby przewlekłe, które uległy zaostrzeniu równolegle z ciążą. Dodatkowo możliwe są również nowe stany zapalne, które wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej i wdrożenia niezbędnego leczenia. Problemy z oddychaniem w ciąży i pojawiające się duszności mogą wskazywać na astmę. Okazuje się bowiem, ze astma w ciąży jest stosunkowo częstą dolegliwością diagnozowaną u kobiet ciężarnych. Rozróżnienie przyczyny duszności w ciąży jest trudne do rozpoznania podczas wywiadu lekarskiego i bardzo często wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań, które umożliwia rozpoznanie i diagnozę pojawiających się problemów z oddychaniem w ciąży.
Należy podkreślić, że duszności w ciąży pojawiają się do 21. tygodnia ciąży, a nierzadko znacznie wcześniej. W tym znaczeniu duszności na początku ciąży mogą wiązać się ze zmianami fizycznych uwarunkowań obrębie anatomii oraz gospodarki hormonalnej. W tym znaczeniu już na początku ciąży zaobserwować można uniesienie kopuły przepony o około 4-5 centymetry, a także zmiany w kwestii objętości płuc i przepływu powietrza przez drogi oddechowe, które są najbardziej odczuwalne w pozycji leżącej. Co ważne, istotnym czynnikiem wpływającym na pojawienie się duszność na początku ciąży mogą mieć również zmiany stężenia progesteronu na ośrodkowy układ oddechowy, a także zwiększenie objętości krążącej krwi, a nierzadko również pojawiająca się u kobiet w ciąży niedokrwistość.
Duszność pod koniec ciąży
Pod koniec ciąży, w 3 trymestrze ciąży, czyli po 31. tygodniu dolegliwości związane z trudnościami z oddychaniem nasilają się. Wiąże się to bezpośrednio z rozwojem dziecka – większą wagą i wzrostem. Dziecko uciska narządy, powodując ich przesuwanie się do góry w kierunku płuc, co przekłada się bezpośrednio na problemy z oddychaniem pod koniec ciąży.
Trudności w oddychaniu w ciąży, szczególnie duszności w 3 trymestrze ciąży – 7, 8 i 9 miesiącu są powszechną dolegliwością u ciężarnych kobiet. Ciężkie oddychanie w postaci ciężkiego i płytkiego oddechu w 3 trymestrze ciąży, jak już wskazano, wiąże się z uciskaniem dziecka na przeponę i płuca matki. Należy jednak wskazać, że o ile problemy z oddychaniem w ciąży są normalną dolegliwością, o tyle objawami alarmowymi, które wiążą się z bezwzględnym wskazaniem do pilnej konsultacji lekarskiej, jest nagłe pojawienie się duszności w ciąży lub nagła zmiana charakteru trudności z oddychaniem. Niepokojące może być również pojawienie się bólu w klatce piersiowej, który połączony jest z zasłabnięciem, krwiopluciem, wysoką gorączką, kaszlem z odkrztuszaniem plwociny, a także znacznym przyspieszeniem częstotliwości oddychania oraz tętna, towarzysząca sinica lub bardzo nasilona duszność, która uniemożliwia mówienie. Należy zatem wskazać, że kiedy uczucie duszności zmienia charakter, a także pojawiają się niewystępujące dotychczas symptomy, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Problemy z oddychaniem w ciąży w nocy
Uczucie duszności u kobiet w ciąży nasila się zazwyczaj w pozycji siedzącej, a przede wszystkim leżącej. Dlatego też problemy z oddychaniem nasilają się w nocy, podczas leżenia i snu. Rosnące dziecko i brzuch często utrudniają mamie znalezienie wygodnej pozycji do spania. Dodatkowo dziecko podczas leżenia uciska na organy wewnętrzne, co może powodować dyskomfort i skutkować nasileniem się uczucia duszności i problemów z oddychaniem. Niemniej jednak należy wskazać, że w czasie ciąży występuje większe ryzyko wystąpienia poważnych zaburzeń oddechowych, wśród których wymienia się między innymi obturacyjny bezdech senny. Dlatego też, jeżeli problemom z oddychaniem towarzyszą symptomy w postaci chrapania, przewlekłego zmęczenia, bólów głowy czy bezsenności, należy skonsultować się z lekarzem.
Sposoby na duszności w ciąży
Duszności w klatce piersiowej w ciąży i trudności z oddychaniem stanowią częsty objaw występujący u kobiet ciężarnych. Należy wskazać, że na niektóre z przyczyny duszności w ciąży nie ma żadnego sposobu. Niemniej jednak istnieją sytuacje, w przypadku których można wdrożyć działania, które przyniosą ulgę w dolegliwościach. W tym znaczeniu ciężarna kobieta może starać się kontrolować emocje, często relaksować i ćwiczyć spokojny oddech, pomocne może być również uprawianie jogi. Okazuje się bowiem, że świadomie panowanie nad oddechem może skutecznie zmniejszyć uczucie duszności. Poprawę mogą przynieść również zajęcia z fizjoterapeutą, który może pokazać, w jaki sposób prawidłowo oddychać oraz jak rozluźnić między innymi mięśnie brzucha.
Duszności w klatce piersiowej i trudności w oddychaniu są częstym objawem towarzyszącym wielu schorzeniom. Dolegliwości mogą pojawić się bez względu na wiek i stan fizjologiczny. W tym znaczeniu trudności w oddychaniu wiążą się nie tylko z występowaniem duszności w ciąży, ale również mogą wystąpić duszności u dziecka. Należy jednak wskazać, że w każdej grupie, problemy z oddychaniem mają różne podłoże.
Źródła:
- T. Przybyłowski, „Duszność u kobiet w ciąży”, Medycyna po Dyplomie [online], https://podyplomie.pl/medycyna/19121,dusznosc-u-kobiet-w-ciazy, [dostęp:] 18.03.2023.