Depresja u nastolatków – jakie są jej główne przyczyny?
Dodano:

20 października, 2022
11:30
Zaktualizowano:

3 września, 2024
14:15

Jak rozpoznać depresję u nastolatków?

Czas dojrzewania u nastolatków obfituje w różnorodne emocje i uczucia. Burza hormonów, problemy w nauce, w przystosowaniu do grupy rówieśniczej, pierwsze miłości i miłosne zawody – powodów do pojawiania się skrajnych emocji w wieku nastoletnim nie brakuje. Jak więc odróżnić huśtawkę emocji charakterystyczną dla tego wieku od rzeczywistych zaburzeń nastroju, w tym depresji? Należy zwrócić szczególną uwagę na zachowania aspołeczne – odchodzenie z grup społecznych, brak nawiązywania relacji z rówieśnikami, uciekanie w samotność.

Pojawiają się także trudności w podejmowaniu decyzji i obojętność. Charakterystyczne są negatywne postrzeganie siebie oraz własnego ciała. Mogą pojawiać się zachowania buntownicze – nasilona złość, ucieczki z domu, wagarowanie. Pojawiają się problemy  w nauce, zaniedbywanie obowiązków szkolnych. Ogólnie pogarszają się relacje z rówieśnikami, rodzicami, nauczycielami. Często pojawiają się dodatkowo zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania, nadużywanie środków psychoaktywnych i inne zachowania ryzykowne.

Nietrudno zauważyć że wyżej wymienione objawy mogą być po prostu być związane z trudnym czasem dorastania. Jak więc rozróżnić czy zachowanie naszego dziecka przekroczyło pewną normę? Przede wszystkim wymienione objawy depresji znacznie nasilają się. To powinno wzbudzić szczególną uwagę rodzica. Charakterystyczne jest też nagłe zainteresowanie śmiercią, w postaci np. żartowania z tego tematu czy tworzenia sztuki na jej temat (np. pisania wierszy). Zniknięcie leków z domowej apteczki powinno już wzbudzić szczególną uwagę rodziców. To moment kiedy bezwzględnie należy zareagować, ponieważ może występować zagrożenie próbą samobójczą.

Adolescenci stanowią 4-8 proc. osób z zaburzeniami depresyjnymi. Po okresie pokwitania częściej występują one u dziewcząt niż u chłopców. Pierwszy epizod depresyjny ma z reguły miejsce między 11. a 15. rokiem życia. U nastolatków obserwujemy dużo nawrotów choroby w ciągu 5 lat – do 70 proc.

Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Przyczyny depresji u nastolatków

Można wskazać na wiele przyczyn powstawania depresji u nastolatków. Są to zarówno przyczyny psychospołeczne jak i biologiczne. Badacze wskazują że duże znaczenie ma dzisiejszy model funkcjonowania rodziny. Rodzice nie mają czasu dla swoich dzieci. Chcąc zapewnić im najlepsze warunki do rozwoju, poświęcają się karierze zawodowej. Często w rodzinach brakuje rozmów, spędzania razem czasu. Zaciera się bliskość między członkami rodziny, rodzice nie wiedzą o problemach swoich dzieci. Te z kolei uczą się poprzez obserwację, że należy za wszelką cenę walczyć o swoją pozycję, a gdy zostają odrzuceni przez grupę rówieśniczą lub nie osiągają sukcesów – nie potrafią sobie z tym poradzić.

Uważa się również, że dzieci naśladują modele depresyjne prezentowane przez rodziców Oznacza to, że jeśli rodzic cierpiał na depresję to dziecko może nauczyć się funkcjonować w taki sam sposób, uważając to za oczywisty i normalny stan rzeczy. Nieobojętna jest tutaj też kwestia genetyki. Uważa się że występowanie wielu zaburzeń psychicznych, w tym zaburzeń nastroju, może być uwarunkowane genetycznie. Zwraca się również uwagę na doświadczone w dzieciństwie traumy. Dziecko będące świadkiem przemocy (w tym słownej), wykorzystywania lub molestowania może rozwinąć w przyszłości objawy depresyjne.

Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Objawy depresji u nastolatków

Depresja niejedno ma imię, ale w przypadku nastolatków należy zwrócić szczególną uwagę na takie objawy jak: obniżony nastrój, zachowania aspołeczne, negatywna samoocena, zachowania buntownicze, złość, pogorszenie relacji z rodzicami i rówieśnikami, problemy z nauką, zaburzenia snu i apetytu, zainteresowanie śmiercią.

Leczenie depresji u nastolatków

W przypadku nastolatków bardzo ważne jest, aby postawić odpowiednią diagnozę i rozpocząć leczenie jak najszybciej. W momencie tak szybkiego rozwoju młodego człowieka na wagę złota jest każdy dzień. Optymalnie opiekę nad nim powinien sprawować lekarz psychiatra oraz psycholog, którzy wspólnie opracowują plan terapeutyczny.

W leczeniu depresji u nastolatka kładzie się nacisk na psychoterapię indywidualną i rodzinną. Warto również skorzystać z psychoedukacji nastawionej zarówno na nastolatka jak i rodziców. Można rozważyć terapię grupową. Dobrze sprawdza się terapia poznawczo-behawioralna, której dobroczynny wpływ jest dość szybko widoczny. Jej skuteczność w grupie nastolatków sięga nawet 87%.

Farmakoterapię stosuje się tylko, gdy jest to niezbędne. Należy pamiętać że w Polsce do leczenia depresji u dzieci od 8 roku życia zarejestrowana jest jedynie fluoksetyna. Można ją zastosować jeśli po 4-6 sesjach psychoterapii nie nastąpiła poprawa. Myśli samobójcze i samookaleczanie mogą być wskazaniem do leczenia szpitalnego.

Ile trwa depresja u nastolatków?

Nieleczony epizod depresji trwa u nastolatków średnio od 4-8 miesięcy. Należy jednak mieć na uwadze, że u 70% z nich choroba nawraca w ciągu 5 lat.

Depresja u nastolatków: gdzie szukać pomocy?

W Polsce dostępne są ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej dla dzieci i młodzieży do których pacjenci nie potrzebują skierowania. Niestety tych poradni wciąż jest za mało i nie są dostępne w każdym miejscu w Polsce. Jeśli zauważycie u swoich dzieci objawy charakterystyczne dla depresji można zgłosić się do psychologa dziecięcego, psychoterapeuty lub psychiatry. Jeśli pojawiają się myśli samobójcze należy bezwzględnie dzwonić na pogotowie. Aktywne myśli samobójcze z zamiarem popełnienia samobójstwa pojawiają się u ok. 6 proc. nastolatków.

W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Źródła:

  1. Dymowska, A. & Nowicka-Sauer, K. (2015). Depresja wśród młodzieży — problem wciąż aktualny. Forum Medycyny Rodzinnej, 9(2), 124-126.
Udostępnij artykuł:
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację