Depresja a bezsenność – jak poradzić sobie z problemami ze snem w depresji?

Zaburzenia snu w depresji

Depresja to obecnie jedna z najczęściej występujących chorób psychicznych. Według statystyk może na nią cierpieć nawet kilkaset milionów ludzi na całym świecie, z czego ok. 1,5 miliona przypadków depresji występuje w Polsce. Jak widać jest to bardzo poważny, a co gorsze – stale pogłębiający się problem, który w mniejszym lub większym stopniu dotyka coraz większą liczbę osób. Co istotne, stany depresyjne dotyczą nie tylko dorosłych. W ostatnich latach poważnym problemem stała się depresja u nastolatków, wymagająca nierzadko wielopłaszczyznowej terapii. 

Wśród klinicznych objawów depresji wymienia się między innymi: 

• drastyczny spadek energii i apetytu, 
• zaburzenia koncentracji, 
• nieuzasadniony lęk, 
• brak motywacji, 
• czasem problematyczne jest nawet wykonywanie podstawowych czynności. 

Co wspólnego ma depresja z bezsennością? Okazuje się, że ta zależność jest bardzo silna, ponieważ bezsenność może być nie tylko objawem depresji, ale również jej czynnikiem sprawczym. 

Badania wskazują, że symptomy depresji występują u niemal wszystkich pacjentów zmagających się z przedłużającą się bezsennością. U dużej grupy osób z chorobami psychicznymi wyregulowanie snu pozwala wyeliminować objawy choroby. Z drugiej strony długotrwałe problemy ze snem to kluczowy czynnik sprzyjający chorobom psychicznym. Jak wiadomo bezsenność nierzadko skutkuje zaburzeniami na tle somatycznym, psychicznym i społecznym. Następstwem bezsenności mogą być zarówno choroby ogólnoustrojowe, jak i zaburzenia psychiczne, w tym epizody depresyjne. Tak więc w niektórych przypadkach bardzo trudno określić, które schorzenie jest pierwotne, a które jest skutkiem. Ponieważ obie możliwości są tak samo prawdopodobne, leczenie bezsenności i depresji zazwyczaj prowadzone jest jednocześnie.

Przeczytaj, jakie są przyczyny i jak leczyć bezsenność u nastolatków, a także jakie mogą być przyczyny występowania nocnych potów.

Bezsenność w depresji może przybierać różne formy. Osoby z depresją zauważają najczęściej:

• problemy z zaśnięciem pomimo dużego zmęczenia,
• częste wybudzanie się ze snu,
• płytki sen,
• budzenie się nad ranem i problemy z ponownym zaśnięciem,
• uczucie ciągłego zmęczenia i przesypianie całych dni.

Jak radzić sobie z bezsennością w depresji?

Epizody problemów ze snem, spowodowane np. przejściowymi problemami w życiu zawodowym lub osobistym czy silnie stresującą sytuacją to tzw. bezsenność krótkotrwała, która znika wraz z ustaniem sytuacji stresogennej, będącej źródłem chwilowych zaburzeń snu. W takiej sytuacji wsparciem mogą być leki nasenne, jednak nie można przyjmować ich dłużej niż kilka dni, ponieważ przewlekłe stosowanie leków nasennych może doprowadzić do uzależnienia lekowego.

Jeśli zmagasz się z przewlekłą bezsennością, a do tego podejrzewasz u siebie depresję, bardzo ważne jest udanie się po specjalistyczną pomoc. Długotrwałe zaburzenia snu mogą znacznie pogorszyć jakość życia oraz pogłębić objawy depresyjne, dlatego należy jak najszybciej podjąć stosowne kroki w celu wyeliminowania problemu.

Leczenie bezsenności w depresji

W przypadku bezsenności w depresji leczenie obu schorzeń prowadzone jest równolegle. Terapia depresji polega głównie na metodach farmakologicznych i niefarmakologicznych. Farmakoterapia polega na przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych, które w przeciwieństwie do tradycyjnych środków nasennych nie prowadzą do uzależnienia i można przyjmować je dłuższy czas, nawet przez kilka miesięcy. Leki przeciwdepresyjne wpływają na funkcjonowanie całego układu nerwowego człowieka, wykazują również działanie poprawiające jakość snu, przez co mogą być wykorzystywane w terapii przewlekłej bezsenności. Kluczowe jest jednak, by farmakoterapia była prowadzona pod ścisłą kontrolą lekarza. 

Dodatkowo, oprócz przyjmowania leków przeciwdepresyjnych, bardzo ważne jest podjęcie psychoterapii, która pomoże uporać się ze stresem i problemem, który może być przyczyną bezsenności. Psychiatra pomoże również w rozpoznaniu niewłaściwych wzorców zachowań, które mogły doprowadzić do pojawienia się i utrwalenia bezsenności. Wśród nich wymienia się głównie próby zaśnięcia na siłę, drzemki w ciągu dnia oraz bezpodstawne wydłużanie czasu spędzanego w łóżku. W terapii bezsenności niezwykle istotne jest zwrócenie uwagi na higienę snu. Na pozór błahe kwestie, takie jak ciężkostrawny posiłek tuż przed snem, zmienne pory zasypiania czy korzystanie z ekranów emitujących niebieskie światło, mogą mieć ogromny wpływ na jakość snu i pogłębiać bezsenność.