Czy przed badaniem krwi można brać leki?
Badanie morfologiczne krwi stanowi jedną z najczęściej stosownych metod diagnostycznych w medycynie. Regularne poddawanie się badaniom krwi umożliwia kontrolowanie stanu zdrowia poprzez ocenę jakościową i ilościową elementów morfotycznych, do których należy poziom krwinek, hormonów, elektrolitów, cholesterolu oraz wiele innych parametrów. Parametry podlegające ocenie mogą jednak ulegać czasowym zmianom w organizmie pod wpływem działania długotrwałego stresu, chorób, nieodpowiedniej diety, używek, a nawet wysiłku fizycznego. Co więcej, przyjmowane leki na przewlekłe schorzenia czy też medykamenty stosowane doraźnie na różnego rodzaju dolegliwości mogą wpływać na hormony, enzymy oraz zmieniać stężenie niektórych pierwiastków we krwi, co przekłada się bezpośrednio na wynik badania krwi. Pojawiają się zatem pytania, czy przed badaniem krwi można wziąć leki? Jakich leków nie można zażyć przed badaniem krwi? Czy przed badaniem krwi można brać leki przeciwbólowe? Czy można brać lek na alergię przed badaniem krwi? Czy brać leki na tarczycę przed badaniem krwi? Kiedy odstawić leki przed badaniem krwi? Podpowiadamy, jak przygotować się do badania krwi, by uzyskać wiarygodne wyniki, które nie będą zafałszowane przez stosowane leki.
Czy przed badaniem krwi można zażyć leki?
Rutynowe badanie krwi wykonywane jest raz do roku, o ile lekarz nie zaleci inaczej. Prowadzone leczenie, przyjmowane stale leki czy choroby przewlekłe stanowią nierzadko wskazanie do częstszego wykonywania badań diagnostycznych krwi. Badania krwi w tym znaczeniu umożliwiają wykrycie zmian, w których może dojść w organizmie wyniku stosowanej terapii czy przebytego schorzenia. Niemniej jednak, jak już wskazano wyżej, na wyniki badań krwi mają wpływ czynniki zewnętrzne. Niektórych z czynników jest niezwykle trudno uniknąć, gdyż wynikają one ze środowiska, w którym konkretna osoba funkcjonuje. Do uzyskania bardziej wiarygodnych wyników można jednak się przyczynić, poprzez kontrolowanie leków, jakie są przyjmowane przed badaniem krwi.
Obecnie na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele leków, które dostępne są bez recepty. Ze względu na powszechną dostępność medykamentów, wiele osób niweluje różne dolegliwości poprzez ich stosowanie, podejmując tym samym domowe leczenie. O ile leki te odpowiednio dawkowane nie przyczyniają się do występowania skutków ubocznych i skutecznie niwelują dolegliwości, o tyle ich zażycie przed badaniem krwi, może wpłynąć na otrzymane wyniki. Do najpopularniejszych leków dostępnych bez recepty nalezą:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), czyli popularne substancje przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol i ibuprofen,
- leki przeciwgorączkowe,
- ziołowe leki nasenne i uspokajające,
- leki przeciwbólowe,
- probiotyki,
- leki przeciwalergiczne i leki przeciwhistaminowe,
- leki na katar,
- leki przeciwwirusowe,
- probiotyki,
- witaminy i suplementy.
Leki różnego rodzaju, w tym leki przeciwbólowe i przeciwzapalne stosowane przy przeziębieniu mogą wpływać na stężenie niektórych pierwiastków we krwi, wpływając na wynik badania laboratoryjnego. Okazuje się bowiem, że niektóre leki dostępne bez recepty mogą wpływać na procesy metaboliczne organizmu, a przez to zaburzyć jego prawdziwy obraz. W tym znaczeniu zażywanie leków przed badaniem krwi może uniemożliwić prawidłową interpretację wyników, poprzez zmianę istotnych wskaźników we krwi, takich jak kwasy organiczne, białka czyli, lipidy. Otrzymanie niemiarodajnych wyników może w tym znaczeniu wiązać się z postawieniem błędnej diagnozy, która może dotyczyć na przykład układu krwionośnego, stanu wątroby czy też obecności procesów zapalnych w organizmie. Co więcej, farmaceutyki i ogólnodostępne leki nie tylko oddziałują na parametry krwi, ale obecne w medykamentach metabolity mogą wchodzić w reakcję z odczynnikami chemicznymi, które stosowane są do przeprowadzenia analizy pobranych próbek krwi. Dodatkowo wpływ na wyniki badań mogą mieć również leki psychotropowe, antydepresyjne, leki na nadciśnienie czy tarczycę.
Stosowane leki mogą wpływać na poszczególne parametry, poprzez:
- podniesienie glukozy we krwi: kortykosteroidy, doustne środki antykoncepcyjne czy tiazydy,
- obniżenie poziomu glukozy: insulina, doustne leki przeciwcukrzycowe, steroidy anaboliczne, erytromycyna, paracetamol,
- zwiększenie stężenia sodu: androgeny czy kortykosteroidy,
- wpływ na stężenie wapnia: witamina D3, sole wapnia, laktoza, a także hormony tarczycy,
- zmianę obrazu prób dotyczących wątroby: metronidazol, ketoprofen czy ibuprofen,
- zaburzenie wyników poziomu cholesterolu: aspiryna czy kwas askorbinowy.
Przed pobraniem krwi nie zaleca się również stosowania leków i suplementów diety, które zawierają wyciągi roślinne, ponieważ mogą one wpływać na hormony i enzymy, a także na stężenie elektrolitów we krwi. Co więcej, nie zaleca się również stosowania preparatów witaminowych, które mogą podwyższać stężenie niektórych pierwiastków we krwi.
Na ile dni przed badaniem krwi odstawić leki?
Przyjmowane leki, witaminy i suplementy diety, które dostępne są bez recepty i ich odstawienie nie wymaga konsultacji lekarskiej, należy odstawić na 3-4 dni przed pobraniem krwi. Natomiast stale stosowane leki warto wziąć po pobraniu krwi, by w mniejszym stopni oddziaływały na otrzymane wyniki. Niemniej jednak najlepiej zarówno leki zażywane stale, jak i medykamenty przyjmowane doraźnie odstawić przed badaniem morfologicznym krwi, by nie zafałszować wyników. Należy zatem wskazać, że przed badaniem krwi nie należy brać żadnych leków, gdyż mogą one wpływać na wyniki. O ile popularne leki dostępne bez recepty można odstawić, o tyle kuracje przepisane na stałe nie powinny być przerywane bez wiedzy lekarza, ponieważ mogą zagrażać zdrowiu i życiu pacjenta. Z tego względu ewentualne zażywanie leków przez pobraniem krwi należy skonsultować z lekarzem, by wykluczyć wpływ medykamentu na otrzymane wyniki, ale również wyeliminować ryzyko związane z odstawieniem leku.
Należy zatem wskazać, że przyjmowanie leków przed badaniem krwi może niekorzystnie wpływać na wyniki poprzez otrzymanie niemiarodajnych parametrów. Z tego względu leki przeciwbólowe przy astmie, leki na ból żołądka, leki na ból kolana czy leki na migrenę najlepiej jest odstawić przed porwaniem krwi.
Źródła:
- SPZOZ MSWiA Głuchołazy. Jak się przygotować do badań laboratoryjnych. Dostępne pod adresem: https://www.gov.pl/web/spzoz-mswia-glucholazy/jak-sie-przygotowac-do-badan-laboratoryjnych