Cholesterol a stres: jaki jest między nimi związek?
Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią jedną z najczęstszych przyczyn śmiertelności. Jednym z głównych czynników ryzyka chorób układu krążenia jest hipercholesterolemia, czyli zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi. Na wysoki poziom cholesterolu we krwi wpływ ma wiele czynników. W tym znaczeniu na wysokie stężenie cholesterolu wpływa brak aktywności fizycznej, nieodpowiednia dieta obfitująca w węglowodany i tłuszcze typu trans, a także używki – papierosy i alkohol. Okazuje się jednak, że równie istotnym czynnikiem jest styl życia i stres. Przewlekły, długotrwały stres może być przyczyną zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Pojawiają się zatem pytania, czy stres ma wpływ na cholesterol? Czy stres podnosi poziom cholesterolu? Czy cholesterol może być wysoki od stresu? Wyjaśniamy, czy stres podnosi cholesterol.
Czy cholesterol rośnie od stresu?
Liczne badania wskazują, że stres jest czynnikiem, który bezpośrednio przekłada się na wysoki cholesterol we krwi. Należy jednak wskazać, że na cholesterol wpływa wyłącznie długotrwały, przewlekły stres, a nie pojedyncze sytuacje stresowe. Istnieje kilka teorii wyjaśniających, jak stres wpływa na podwyższenie cholesterolu. Naukowcy twierdzą, że organizm wystawiony na długotrwałe działanie stresu zaczyna produkować więcej glukozy oraz kwasów tłuszczowych, co bezpośrednio przekłada się na zwiększoną produkcję cholesterolu LDL przez wątrobę, aby substancje te mogły być transportowane do komórek organizmu. Natomiast zgodnie z innym wytłumaczeniem w wyniku działania długotrwałego stresu organizm niejako traci swoją naturalną zdolność do usuwania nadmiaru złego cholesterolu, co bezpośrednio wpływa na wzrost jego stężenia we krwi.
Przeprowadzone badania wskazują, że organizm wystawiony na działanie długotrwałego stresu wpływa na podwyższenie cholesterolu. Wyniki lipidogramu wykazywały podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego, a także podwyższony poziom złego cholesterolu LDL.
Kortyzol a cholesterol
Kortyzol nazywany jest hormonem stresu. Choć pełni w organizmie wiele istotnych funkcji, ponieważ uwalnia glukozy i kwasy tłuszczowe z wątroby, wpływa na rozpad trójglicerydów, a także odpowiedzialny jest reakcję immunologiczną organizmu oraz łagodzenie stanów zapalnych, to jego nadmiar negatywnie wpływ na zdrowie. Poziom kortyzolu wzrasta w wyniku przewlekłego stresu lub stanu zapalnego wywołanego chorobą.
Należy zatem podkreślić, że stres wpływa na wyniki badań, przyczyniając się do wzrostu stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL. Z kolei podwyższony znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego osoby z wysokim cholesterolem narażone są na pojawienie się miażdżycy – miażdżyca a cholesterol. Z tego względu przygotowanie do badania lipidogramu obejmuje unikanie sytuacji stresowych.
Źródła:
- Steptoe A., Brydon L., „Associations between acute lipid stress responses and fasting lipid levels 3 years later”, Health Psychol. 2005 Nov;24(6):601-7
- Czaja-Mitura I., Merecz-Kot D., Szymczak W., Bortkiewicz A., „Czynniki ryzyka chorób układu krążenia (CVD) a stres życiowy i zawodowy u policjantów”, Medycyna Pracy 2013;64