Zwyrodnienie nadgarstka: objawy, leczenie i sposoby profilaktyki

Zwyrodnienie nadgarstka – objawy 

Stawy nadgarstka każdego dnia narażone są na przeciążenia, ponieważ biorą udział i umożliwiają wykonywanie wielu codziennych aktywności. Problemy w ich obrębie mogą powodować wiele nieprzyjemnych dolegliwości i utrudniać podejmowanie różnorodnych czynności manualnych. Jednym z najczęstszych problemów są zmiany zwyrodnieniowe. Powstają one na skutek degeneracji chrząstki stawowej, która zapewnia prawidłowe funkcjonowanie stawów i chroni kości przed uszkodzeniami. W wyniku jej osłabienia dochodzi do wzajemnego tarcia innych struktur stawowych, co powoduje ból i stan zapalny.

Najczęściej zmiany zwyrodnieniowe pojawiają się w stawie nadgarstkowo-śródręcznym kciuka – szacuje się, że stanowią ok. 10% wszystkich zwyrodnień stawów. Co więcej, odsetek ten wciąż rośnie i mimo że zwyrodnienie stawów najczęściej obserwuje się u osób w wieku podeszłym, coraz częściej można je zaobserwować również u młodych. Codzienne, często wielogodzinne korzystanie ze smartfonów, tabletów wymaga zaangażowania stawów nadgarstka, zwłaszcza tych w obrębie kciuka, co może doprowadzić do ich przeciążenia, a w efekcie powodować zwyrodnienie stawów rąk.

Wśród innych czynników ryzyka zwyrodnienia nadgarstka można wymienić również m.in. nadmierną masę ciała, nieprawidłową dietę, zaburzenia hormonalne, przebyte urazy i kontuzje. Do problemów z nadgarstkiem predysponuje również nadmierna aktywność fizyczna, zwłaszcza treningi siłowe polegające na wykonywaniu ćwiczeń eksploatujących nadgarstek lub praca zawodowa związana z obciążeniem stawu. Choroba zwyrodnieniowa stawów częściej występuje także u osób z wrodzonymi predyspozycjami anatomicznymi np. wiotkością i niestabilnością.

Ponieważ stawy nadgarstka biorą udział w wykonywaniu wielu codziennych czystości, objawy zwyrodnienia mogą bardzo negatywnie wpływać na ogólne funkcjonowanie. Najczęstsze objawy zmian zwyrodnieniowych stawów nadgarstka to:

• bóle zwyrodnieniowe stawów,
• osłabienie siły ręki,
• zmniejszenie zakresu ruchu w obrębie stawów,
• bolesność w trakcie dotyku i ucisku.

Początkowo objawy pojawiają się głównie podczas wykonywania ruchów, np. zginania kciuka, pisania, podnoszenia kubka, czy opierania się na dłoni, jednak z czasem mogą nabrać przewlekłego charakteru i utrzymywać się również w spoczynku. Warto pamiętać też, że problemy z jednym stawem mogą powodować również problemy w obrębie innych stawów ze względu na podobne czynniki ryzyka, zaburzoną biomechanikę, nieprawidłowy wzorzec ruchu i konieczność oszczędzania danej kończyny. Dlatego zwyrodnienia nadgarstka z czasem mogą powodować również m.in. zwyrodnienie stawu barkowego.

Sama obecność objawów nie jest jednak wystarczająca do postawienia diagnozy, ponieważ podobne symptomy można zaobserwować również w innych chorobach stawowych. Dlatego bardzo ważna jest diagnostyka pod okiem ortopedy – prawidłowe rozpoznanie warunkuje odpowiedni dobór leczenia. Proces diagnostyczny polega najczęściej na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu, badania palpacyjnego, oceny zakresu ruchomości stawów oraz wyników badań obrazowych, zwłaszcza RTG. 

Zwyrodnienie nadgarstka – leczenie 

Niestety choroba zwyrodnieniowa stawów nadgarstka jest nieuleczalna. Leczenie ma charakter wyłącznie zachowawczy, a jego celem jest złagodzenie dolegliwości i zapewnienie pacjentowi możliwie jak największej sprawności. Postępowanie terapeutyczne łączy farmakoterapię oraz rehabilitację. Najczęściej stosuje się leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. W niektórych przypadkach stosowane są również iniekcje dostawowe kwasu hialuronowego.

Nie należy bagatelizować również roli fizjoterapii. Dzięki ćwiczeniom i zabiegom pod okiem wykwalifikowanego rehabilitanta można zadbać o mobilność, elastyczność i sprawność stawów oraz zmniejszyć ból, obrzęki i uczucie sztywności. Bardzo ważne jest, aby wszelkie ćwiczenia i treningi skonsultować ze specjalistą, ponieważ wykonywane nieprawidłowo, mogą mieć efekt przeciwny do zamierzonego i obciążać chory staw. Wśród zabiegów pomocnych przy zwyrodnieniu nadgarstka często polecane są m.in. zabiegi laseroterapii, krioterapii, wykorzystujące pole magnetyczne lub fale ultradźwiękowe.

Zwyrodnienie nadgarstka – domowe sposoby

Niestety nie istnieją żadne domowe sposoby, które byłyby w stanie całkowicie wyeliminować dolegliwości, zahamować postęp choroby lub cofnąć zmiany zwyrodnieniowe. Ich zastosowanie może być pomocne w początkowych stadiach choroby, kiedy objawy nie są bardzo nasilone, a także jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego i rehabilitacji. Poznaj domowe sposoby na zwyrodnienie nadgarstka:

• unikanie treningów siłowych wymagających podnoszenia ciężarów i obciążania stawów ręki, 
• unikanie pozycji, w których ciężar ciała przenoszony jest na nadgarstek,
• stosowanie ortez odciążających chore stawy,
• okłady z kostek lodu lub zanurzenie ręki w zimnej wodzie.

Pomocna może być również odpowiednia dieta. Powinna być ona jak najmniej przetworzona, opierać się na świeżych warzywach i owocach, pełnoziarnistych zbożach, rybach, chudych mięsach i nabiale oraz tłuszczach roślinnych. Bardzo ważna jest podaż witaminy C, która działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. Bierze też udział w syntezie kolagenu, który jest jednym z najważniejszych białek budujących chrząstki stawowe. Duże znaczenie odgrywa również witamina D. Jej niedobory mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zmian zwyrodnieniowych i nasilać przebieg choroby. Niezbędna jest więc jej suplementacja w indywidualnie dobranej dawce przynajmniej w okresie jesienno-zimowym. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat diety wspierającej stawy, przeczytaj nasz artykuł „Artroza – dieta”.

Podsumowanie

Zwyrodnienie nadgarstka to jedna z najczęstszych chorób stawów. Związana jest głównie z nadmiernym obciążenie w wyniku m.in. intensywnych ćwiczeń siłowych, a także bardzo częstym korzystaniem z tabletów, czy smartfonów, co w dużym stopniu angażuje stawy u podstawy kciuka. Niestety jest to choroba nieodwracalna, dlatego niezwykle ważna jest profilaktyka, a w przypadku zaobserwowania objawów,  jak najszybsze rozpoczęcie diagnostyki i leczenia.