Wirusowe zapalenie zatok: ile trwa i jak je leczyć?
Wirusowe zapalenie zatok to przypadłość, która jest jedną z najczęściej rozpoznawalnych chorób w Polsce. Schorzenie najczęściej diagnozowane jest jesienią i wiosną, czyli w momencie, kiedy organizm narażony jest na zmienne temperatury i wirusy. Typowe zakażenie wirusowe zazwyczaj towarzyszy przeziębieniu. Pojawiają się zatem pytania, jak rozpoznać wirusowe zapalenie zatok? Co pomaga na wirusowe zapalenie zatok? Jak i czym leczyć wirusowe zapalenie zatok? Jak długo trwa wirusowe zapalenie zatok?
Objawy wirusowego zapalenia zatok
Charakterystycznym objawem wirusowego zapalenia zatok jest niedrożność nosa, wyciek z nosa oraz wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła. Co ważne w przypadku wirusowego zapalenia zatok wydzielina może być zarówno wodnista, bezbarwna i lekko lepka, jak i gęsta, żółta, a nawet o zielonkawym zabarwieniu. Niemniej jednak chorobie towarzyszą również inne objawy w postaci:
- bólu uszu,
- bólu głowy,
- uczucia rozpierania lub ucisku w obszarze twarzoczaszki,
- bólów mięśni,
- senności,
- bólu gardła,
- uczucia rozbicia,
- braku apetytu,
- utraty węchu,
- utraty smaku,
- ogólnego zmęczenia,
- gorączki,
- nieprzyjemnego zapachu z ust,
- rozdrażnienia,
- męczliwości.
Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła może doprowadzić również do zapalenia gardła oraz kaszlu. Należy również wskazać, że wirusowe zapalenie zatok może przebiegać bez kataru, szczególnie w przewlekłej postaci zapalenia zatok.
Przyczyny wirusowego zapalenia zatok
Wirusowe zapalenie zatok stanowi najczęstszą postać ZNZP, czyli grupy chorób, które określane są wspólnym mianem zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Postać wirusową zapalenia zatok wywołują przede wszystkim rynowirusy, koronawirus, adenowirusy oraz wirus grypy. Dodatkowo wirusowe zapalenie zatok jest bardzo często wynikiem przeziębienia, czyli choroby wirusowej górnych dróg oddechowych. W wyniku przeziębienia dochodzi do obrzęku błony śluzowej jamy nosowej i wytwarzania zwiększonej ilości wydzieliny. Należy wskazać, że zatkanie nosa, czyli upośledzenie jego drożności zazwyczaj jest głównym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi stanu zapalnego.
Należy również wskazać, że istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na wirusowe zapalenie zatok. W tym znaczeniu zapalenie zatok znacznie częściej pojawia się u pacjentów z krzywą przegrodą nosową oraz u osób ze stwierdzonymi polipami. Dodatkowo na zachorowalność na wirusowe zapalenie zatok wpływ ma również alergię oraz przerost migdałków gardła. Nie bez znaczenia jest również obniżona odporność organizmu na zakażenie wirusami.
Co więcej, grupą szczególnie narażoną na rozwój przewlekłego zapalenia zatok są osoby palące tytoń. Należy jednak wskazać, że zapalenie zatok wśród dorosłych najczęściej dotyczy zapalenia zatok szczękowych.
Jak leczyć wirusowe zapalenie zatok?
Wirusowe zapalenie zatok to choroba o łagodnym przebiegu, która zazwyczaj samoistnie ustępuje po kilku dniach. Leczenie w przypadku wirusowego zapalenia zatok ma charakter objawowy. Oznacza to, że leczenie ograniczone jest do łagodzenia objawów. W tym znaczeniu ulgę w dolegliwościach przynieść mogą leki przeciwbólowe dostępne w aptece bez recepty oraz spraye do nosowe obkurczające błonę śluzową nosa i udrażniające nos z wydzieliny, dzięki czemu poprawie ulega komfort oddychania. Ze względu na łagodny przebieg choroby osobom chorym zaleca się naturalne, domowe leczenie.
Domowe leczenie wirusowego zapalenia zatok
Domowe sposoby na wirusowe zapalenie zatok obejmują przede wszystkim płukanie zatok. Irygację zatok w warunkach domowych można przeprowadzić za pomocą gotowych zestawów do płukania zatok, ale również przygotowując samodzielnie roztwór i przepłukując zatoki strzykawką lub specjalną butelką. W leczeniu wirusowego zapalenia zatok pomocne mogą okazać się również domowe inhalacje. Wystarczy, że do odpornego na temperaturę naczynia wleje się gotującą się wodę, a następnie doda się do niej parę kropel olejku eterycznego, np. olejku eukaliptusowego, który wspomaga oddychanie. Następnie nad miską należy się pochylić, przykryć ręcznikiem i wdychać parę. Niezwykle istotne przy wirusowym zapaleniu zatok jest również wietrzenie i nawilżanie pomieszczeń, w których przebywa osoba chora. Przy wirusowym zapaleniu zatok zawarto również zadbać o właściwie zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i minerały.
Ważnym elementem domowej terapii jest również dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu poprzez picie dużej ilości wody oraz ciepłych naparów, które pomogą rozrzedzić wydzielinę, która zalega w zatokach. Dodatkowo można stosować ciepłe okłady na nos i czoło, które przyczyniają się do rozrzedzenia gęstej wydzieliny zalegającej w nosie i zatokach.
Ile trwa wirusowe zapalenie zatok?
Wirusowe zapalenie zatok to choroba, która może trwać od 4 do nawet ponad 8 tygodni. W tym znaczeniu ze względu na czas trwania choroby, wirusowe zapalanie zatok dzieli się na:
- ostre zapalnie zatok, kiedy trwa do 4 tygodni z reguły jest łagodną postacią choroby, a objawy utrzymują się zazwyczaj przez kilka dni,
- podostre zapalenie zatok, kiedy objawy choroby utrzymują się od 4 do 8 tygodni,
- przewlekle zapalenie zatok, kiedy choroba trwa powyżej 8 tygodni.
Czy wirusowe zapalenie zatok jest zaraźliwe?
Zapalenie zatok jako choroba nie jest zaraźliwa. Niemniej jednak wirusowe zapalenie zatok wywołany jest przez wirusy, które drogą kropelkową mogą się rozprzestrzeniać i zarażać. Należy zatem wskazać, że wirusy przenoszą się drogą kropelkową, dlatego też osoby z bezpośredniego otoczenia są narażone na zarażenie, szczególnie kiedy mają obniżoną odporność organizmu.
Objawy wirusowego zapalenia zatok zazwyczaj ustępują samoistnie po około kilku dniach, najczęściej po tygodniu. Niemniej jednak w niektórych przypadkach wirusowe zapalenie zatok może przerodzić się w chorobę przewlekłą, która może trwać powyżej 8 tygodni. Co ważne, niekiedy może dojść do nadkażenia bakteriami osłabionej w wyniku infekcji wirusowej błony śluzowej zatok, najczęściej przynosowych. Wówczas dochodzi do bakteryjnego zapalenia zatok, które w odróżnieniu od wirusowej postaci choroby charakteryzuje się większym nasileniem objawów oraz cięższym przebiegiem.
Źródła:
- Wójcik Gustaw, Szulc Anna, Stawińska Teresa, „Diagnostyka zapalenia zatok obocznych nosa w kontekście badań obrazowych”, Sinusitis in the context of diagnostics imaging, Journal of Education, Health and Sport. 2016;6
- Piotr Wardas, Jarosław Markowski, Agnieszka Piotrowska-Seweryn, „Przegląd aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki i leczenia zapaleń zatok przynosowych z praktycznym komentarzem”, Forum Medycyny Rodzinnej 2014, tom 8, nr 4
- Becker W., „Choroby uszu, nosa i gardła”, Warszawa : Bel Corp Scientific Publ., 1999