Refluks a zgaga – różnice, rozpoznanie, leczenie

Zgaga a refluks – różnice

Zgaga i refluks są dwoma różnymi zaburzeniami przewodu pokarmowego. Zgaga to nagłe i krótkotrwałe uczucie pieczenia i dyskomfortu w okolicy przełyku i klatki piersiowej, zwykle po posiłku lub w pozycji leżącej, spowodowane cofaniem się treści żołądkowej do przełyku. 

Aby zrozumieć, jak powstaje zgaga, warto przyjrzeć się anatomicznej budowie układu pokarmowego. Przełyk to rurkowate połączenie między gardłem a żołądkiem, którego zadaniem jest transportowanie pokarmu. Na dole przełyku znajduje się zwieracz zapobiegający cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Kiedy zwieracz działa nieprawidłowo, może dopuścić do cofania się kwaśnej treści żołądkowej. Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku i powodować jego nieprawidłowe działanie. Należą do nich między innymi dieta, styl życia, choroby układu pokarmowego, stosowanie niektórych leków oraz ciąża. Spożywanie tłustych, pikantnych i ciężkostrawnych potraw, picie kawy i napojów gazowanych, palenie tytoniu oraz picie alkoholu mogą prowadzić do zwiększenia produkcji kwasu w żołądku, co z kolei zwiększa ryzyko cofania się treści żołądkowej do przełyku.

Refluks, znany także jako choroba refluksowa żołądkowo-przełykowa (GERD), charakteryzuje się regularnym cofaniem się treści żołądkowej do przełyku. W przeciwieństwie do zgagi, refluks jest chorobą i wymaga leczenia. Jednym z najczęstszych objawów refluksu jest zgaga, która często jest mylona z samym refluksowym zapaleniem przełyku. Zgaga jest jednak tylko jednym z objawów choroby refluksowej. Do innych objawów refluksu żołądkowo-przełykowego, oprócz zgagi, należą np. pieczenie w klatce piersiowej, trudności w połykaniu, bóle brzucha, odbijanie się, chrypka i kaszel. W cięższych przypadkach choroby mogą pojawić się poważne powikłania, takie jak zwężenie przełyku, przepuklina rozworu przełykowego, wrzody lub nawet rak przełyku. 

Sprawdź objawy jakie wywołuje refluks u niemowlaka i refluks u dzieci.

Największą różnicą pomiędzy refluksowym zapaleniem przełyku a zgagą jest więc to, że zgaga jest jedynie objawem refluksu. Oba stany mogą jednak wiązać się z podobnymi objawami, takimi jak ból w klatce piersiowej, trudności w połykaniu, duszność, chrypka oraz nieprzyjemny smak w ustach, a leczenie może się różnić w zależności od diagnozy.

Zgaga a refluks – diagnostyka

Choć oba stany są związane z cofaniem treści żołądkowej do przełyku, istnieją różnice w diagnostyce refluksu i zgagi.

Diagnostyka zgagi polega na ocenie objawów i przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem. Lekarz pyta zazwyczaj o częstotliwość i nasilenie zgagi, o okoliczności wywołujące, sposoby łagodzenia dokuczliwych symptomów oraz o inne objawy towarzyszące. W przypadku podejrzenia zgagi lekarz może wykonać badanie fizykalne, takie jak palpacja brzucha, a także zlecić badania laboratoryjne lub obrazowe, np. gastroskopię czy badanie pH-metryczne.

W przypadku refluksu diagnostyka zwykle zaczyna się od oceny objawów i wywiadu z pacjentem. Lekarz pyta o częstotliwość i nasilenie objawów, takich jak ból w klatce piersiowej, zgaga, trudności w połykaniu czy chrypka. W celu potwierdzenia diagnozy zwykle wykonywane są badania obrazowe, takie jak gastroskopia, endoskopia lub manometria przełyku. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie badania pH-metrycznego, które pozwala na monitorowanie stężenia kwasu solnego w przełyku.

Zgaga a refluks – dobranie leczenia

Leczenie zgagi i refluksu żołądkowo-jelitowego jest zwykle dostosowane do potrzeb pacjenta i stopnia zaawansowania dolegliwości. Może obejmować modyfikacje stylu życia, zmiany w diecie, stosowanie leków, terapię zachowawczą lub chirurgiczną.

W przypadku zgagi leczenie zwykle skupia się na redukcji nadkwasoty, która jest głównym czynnikiem wywołującym ten objaw. Do leków stosowanych w terapii zgagi zalicza się inhibitory pompy protonowej (PPI) hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz blokery receptorów H2. W przypadku refluksu leczenie może obejmować modyfikacje stylu życia, takie jak unikanie spożywania posiłków tuż przed snem, zmniejszenie ilości tłuszczu w diecie czy zaprzestanie palenia papierosów. W leczeniu farmakologicznym wykorzystuje się zazwyczaj inhibitory pompy protonowej (PPI).

W niektórych przypadkach, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów, może być konieczna terapia chirurgiczna, np. operacja fundoplikacji polegająca na podwinięciu górnego odcinka żołądka w celu zabezpieczenia przełyku przed refluksowaniem treści żołądkowej.

Coraz częściej mówi się o wpływie czynników psychologicznych na wystąpienie objawów refluksu. Zjawisko to nazywa się refluks stresowy i wynika z faktu, że stres i napięcie mogą wpływać na nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni zwieracza przełyku. Warto więc zwrócić uwagę na stan psychiczny pacjenta i w razie potrzeby włączyć do planu leczenia terapię psychologiczną. Z kolei refluks w ciąży jest częstym problemem u ciężarnych, kiedy rosnący płód wywiera nacisk na żołądek i przesuwa go w kierunku przepony. Ponadto hormony ciążowe wpływają na zwiotczenie mięśni zwieracza przełyku, co sprzyja refluksowi i zgadze. W przypadku refluksu w ciąży rekomenduje się modyfikację nawyków żywieniowych, a także stosowanie odpowiednich leków, bezpiecznych dla kobiety i dziecka.

Zgaga i refluks to schorzenia, które mogą znacznie wpłynąć na jakość życia pacjenta, dlatego ważne jest ich szybkie rozpoznanie i leczenie, a także kontrolowanie czynników ryzyka oraz stosowanie zasad zdrowego stylu życia.