Nietrzymanie moczu u mężczyzn – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem

Nietrzymanie moczu u mężczyzn – przyczyny

Nietrzymanie moczu, czyli inkontynencja, to przypadłość uważana przez panów za wstydliwą, w związku z czym odwlekają wizytę u lekarza. Najczęściej decydują się na specjalistyczną konsultację dopiero wtedy, gdy niekontrolowana i mimowolna mikcja w znacznym stopniu obniża komfort życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Tymczasem Światowa Organizacja Zdrowia WHO podaje, że problem nietrzymania moczu dotyczy nawet połowy mężczyzn po 70. roku życia. Można więc uznać, że jest to dość powszechna przypadłość. Co istotne – dzięki wczesnej diagnozie można nad nią w pełni zapanować.

Przeczytaj również, co powoduje nietrzymanie moczu u nastolatków oraz nietrzymanie moczu u dzieci.

Jakie są przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn? 

Jednym z powodów mogą być problemy z prostatą (sterczem) – gruczołem krokowym otaczającym cewkę moczową, zlokalizowanym pod pęcherzem moczowym. Wskutek zmian hormonalnych zachodzących w organizmie mężczyzny po 45. roku życia prostata zaczyna się powiększać, powodując coraz mocniejszy nacisk na cewkę moczową. Problemy z prostatą mogą utrudniać oddawanie moczu, wywoływać wrażenie niepełnego opróżnienia pęcherza oraz być przyczyną niekontrolowanego wycieku. Wśród potencjalnych przyczyn nietrzymania moczu bezpośrednio związanych z gruczołem krokowym wymienia się także choroby i nowotwór prostaty, a także stan po jej usunięciu, czyli po operacji prostatektomii radykalnej.

Inne przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn to między innymi:

• przyjmowanie leków moczopędnych,
• choroby neurologiczne, np. choroba Parkinsona,
• choroby metaboliczne, np. cukrzyca,
• uszkodzenie cewki moczowej,
• infekcja układu moczowego.

Czynniki predysponujące wystąpienie nietrzymania moczu to głównie nadwaga i otyłość, podeszły wiek, uwarunkowania genetyczne, a także palenie papierosów.

Nietrzymanie moczu u mężczyzn – objawy

Jednym z objawów rozwoju dolegliwości może być między innymi częstsze niż zwykle korzystanie z toalety, zarówno w dzień jak i w nocy. Mężczyzna może zauważyć ponadto zmiany w samej mikcji – wąski strumień moczu, wydłużony czas oczekiwania na wypłynięcie moczu oraz czas opróżniania pęcherza. Niepokojącym sygnałem jest pojawienie się dolegliwości bólowych podczas oddawania moczu, uczucie przepełnionego pęcherza i niemożność jego opróżnienia, a także występowanie naglącego parcia. Natychmiastową konsultację lekarską zaleca się w przypadku drętwienia nóg oraz pojawienia się w moczu krwi lub brązowego zabarwienia.

Objawy nietrzymania moczu uwarunkowane są również rodzajem problemu. Wyróżnia się między innymi:

• wysiłkowe nietrzymanie moczu – mimowolny wyciek moczu podczas kichania, kasłania, wysiłku fizycznego czy zmiany pozycji,
• nagłe nietrzymanie moczu, czyli nadreaktywność pęcherza – niekontrolowane oddawanie moczu podczas nacisku na pęcherz,
• nietrzymanie moczu z przepełnienia – inkontynencja pojawia się w momencie znacznego wypełnienia pęcherza moczowego, a najczęstsze objawy to oddawanie moczu w niewielkich ilościach oraz przewlekłe uczucie nieopróżnionego pęcherza.

Problem nietrzymania moczu może mieć również zróżnicowane nasilenie. Specjaliści wyróżniają cztery podstawowe stopnie przypadłości:

• kropelkowe – czyli do kilku kropli, głównie po wyjściu z toalety,
• lekkie – pacjent popuszcza niewielkie ilości moczu głównie podczas kichania, kaszlu czy śmiechu,
• średnie – popuszczanie moczu przy standardowych, codziennych czynnościach, takich jak wysiadanie z samochodu czy wstawanie z krzesła,
• całkowite nietrzymanie moczu – dotyczy mężczyzn, które zupełnie nie kontrolują pęcherza i mimowolnie oddają mocz nawet podczas stania czy leżenia.

Nietrzymanie moczu u mężczyzn – leczenie

W przypadku wystąpienia niepokojących symptomów zaleca się jak najszybszą konsultację urologiczną. Sprawna diagnostyka nietrzymania moczu u mężczyzn pozwala ograniczyć kłopotliwą dolegliwość i kontrolować jej przebieg. W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza rutynowe badania narządów płciowych oraz przezodbytnicze badanie prostaty, dzięki czemu będzie mógł określić wielkość i symetrię gruczołu krokowego. Kolejnym etapem są zazwyczaj badania laboratoryjne krwi i moczu, badanie antygenu sterczowego, badanie urodynamiczne oraz badanie USG.

Leczenie inkontynencji zawsze dostosowane jest do stopnia zaawansowania dolegliwości. W sytuacji, gdy podłożem problemów z mimowolnym oddawaniem moczu są choroby, terapia rozpoczyna się od jej wyleczenia, dlatego im wcześniej pacjent zgłosi się do lekarza, tym większa szansa na pozbycie się dokuczliwych symptomów. Leczenie nietrzymania moczu jest zazwyczaj połączeniem terapii farmakologicznej oraz zmiany stylu życia. Istotne są również ćwiczenia na nietrzymanie moczu u mężczyzn wzmacniające mięśnie Kegla, czyli mięśnie łonowo-guziczne znajdujące się pomiędzy nasadą penisa a odbytem. Ćwiczenia te odpowiadają nie tylko za przepływ moczu, ale również za zachowanie wysokiej sprawności seksualnej. U niektórych mężczyzn konieczne może być przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego.

Dla lepszych efektów, oprócz leczenia farmakologicznego i ćwiczeń, zaleca się domowe sposoby na nietrzymanie moczu, polegające głównie na zmianie nawyków żywieniowych oraz wprowadzeniu zdrowego stylu życia. Wśród rekomendacji wymienić należy między innymi:

• ograniczenie kofeiny, alkoholu, napojów gazowanych i pokarmów podrażniających pęcherz, takich jak cytrusy, czekolada czy produkty mleczne,
• spożywanie produktów pełnoziarnistych zawierających błonnik,
• zrzucenie zbędnych kilogramów,
• rzucenie palenia,
• nawadnianie organizmu,
• regularna aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności.