Nadciśnienie rozkurczowe – przyczyny, objawy, leczenie

Wysokie ciśnienie rozkurczowe – co to znaczy?

Ciśnienie krwi to po prostu siła nacisku wywierana przez krew na naczynia krwionośne. Jest ono konieczne, by krew mogła swobodnie przemieszczać się w organizmie i dostarczać tlen do każdej części ciała. W zależności od fazy skurczu serca zmienia się również wartość ciśnienia wywieranego przez krew na ściany tętnic. Najwyższe wartości ciśnienia występują w fazie wyrzutu krwi z serca (ciśnienie skurczowe), natomiast najmniejsze, gdy serce się rozkurcza i zaczyna wypełniać krwią (ciśnienie rozkurczowe). Wynik pomiaru przedstawiany jest w jednostce milimetrów słupa rtęci mm Hg, w postaci dwóch liczb, np. 120/60mm Hg. Pierwsza oznacza ciśnienie krwi podczas skurczu serca, natomiast druga określa ciśnienie wywierane przez krew w przerwach pomiędzy skurczami, czyli w fazie rozkurczu.

Jaka jest prawidłowa wartość ciśnienia rozkurczowego? Klasyfikacja ciśnienia rozkurczowego przedstawia się następująco:

• ciśnienie optymalne rozkurczowe: poniżej 80 mm Hg,
• ciśnienie prawidłowe rozkurczowe: 80-84 mm Hg,
• ciśnienie wysokie prawidłowe rozkurczowe: 85-89 mm Hg. 

Jeśli pomiar wskazuje wartość większą lub równą 90 mm Hg, mówimy o nadciśnieniu tętniczym rozkurczowym, przy czym rozróżniane są 3 stopnie nadciśnienia rozkurczowego:

• stopień 1 (nadciśnienie łagodne) – 90-99 mm Hg,
• stopień 2 (nadciśnienie umiarkowane) – 100-109 mm Hg,
• stopień 3 (nadciśnienie ciężkie) – powyżej 110 mm Hg.

Dość często podwyższone ciśnienie rozkurczowe występuje razem z podwyższonym ciśnieniem skurczowym, przekraczającym lub równym 140 mm Hg. Z kolei rzadszym przypadkiem jest tzw. izolowane nadciśnienie skurczowe. Stwierdza się je, gdy wartości ciśnienia rozkurczowego są ponadnormatywne, a więc przekraczają 90 mm Hg, przy jednoczesnej prawidłowej wartości ciśnienia skurczowego, nieprzekraczającej 140 mm Hg. 

Wysokie ciśnienie rozkurczowe – przyczyny

Wysokie ciśnienie rozkurczowe może mieć wieloczynnikowe podłoże. Za wystąpienie nadciśnienia odpowiadają między innymi uwarunkowania genetyczne i czynniki środowiskowe. W takiej sytuacji mówimy o nadciśnieniu pierwotnym. Jednak problemy z podwyższonym ciśnieniem mogą również wystąpić wtórnie do innych chorób toczących się w organizmie, a których jednym z objawów klinicznych jest wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Problemy z ciśnieniem mogą także pojawić się wskutek przyjmowania niektórych leków, substancji toksycznych lub używek.

Najczęstsze przyczyny podwyższonego ciśnienia rozkurczowego to:

• nadwaga i otyłość,
• nadmierne spożywanie soli, przekraczające 5 gramów dziennie,
• brak lub znikoma aktywność fizyczna,
• palenie tytoniu i picie alkoholu,
• przyjmowanie leków,
• choroby nerek oraz tarczycy.

Za wysokie ciśnienie rozkurczowe – objawy

Nadciśnienie tętnicze przez długi czas może przebiegać zupełnie bezobjawowo bądź symptomy są tak niejednoznaczne, że mogą być bagatelizowane. Kluczowe są więc regularne pomiary podczas rutynowych wizyt lekarskich lub samodzielnie przy użyciu ciśnieniomierzy dostępnych w aptekach. Ponieważ na poziom ciśnienia wpływa wiele czynników, diagnoza nadciśnienia stawiana jest na podstawie dwóch lub więcej pomiarów, wskazujących wartości przekraczające normę.

Jakie mogą być objawy nadciśnienia rozkurczowego?

• zawroty i bóle głowy,
• bezsenność,
• zaburzenia widzenia,
• krwotoki z nosa.

Wraz z rozwojem nadciśnienia i postępem uszkodzeń narządowych, mogą pojawić się dodatkowe symptomy – obrzęki kończyn, kołatanie serca czy duszność. W przypadku ostrych objawów, takich jak zaburzenia neurologiczne lub ból w klatce piersiowej, niezbędna jest natychmiastowa pomoc medyczna. 

Wysokie ciśnienie rozkurczowe a stres

Lekarze zgodnie twierdzą, że istnieje duża zależność pomiędzy nadciśnieniem tętniczym a stresem. Długotrwałe sytuacje stresogenne mogą być źródłem nie tylko ryzykownych zachowań, ale też nierzadko stanowią przyczynę nadmiernego objadania się, nadużywania alkoholu czy przyjmowania używek. Osoby zestresowane gorzej śpią, popadają w apatię, przez co unikają jakiejkolwiek aktywności, nie mówiąc o regularnych treningach. Można więc powiedzieć, że stres jest czynnikiem, który w pośredni sposób wpływa na ciśnienia tętnicze krwi, a skutki długotrwałego stresu rzutują na kondycji całego organizmu.

Jak leczyć wysokie ciśnienie rozkurczowe?

Diagnoza i prawidłowe leczenie nadciśnienia, możliwe są wyłącznie po uprzedniej konsultacji lekarskiej. Kluczowe w terapii jest przestrzeganie zaleceń, a te zawsze uwarunkowane są stopniem nadciśnienia. Jak obniżyć ciśnienie? Przy niewielkich wahaniach zaleca się głównie zmiany codziennych nawyków, a wśród nich prym wiodą ćwiczenia na nadciśnienie i regularna aktywność fizyczna, a także wprowadzenie odpowiedniej diety. Pozytywne skutki przynosi również zrzucenie zbędnych kilogramów oraz wyeliminowanie używek. Leczenie niefarmakologiczne przynosi bardzo dobre efekty i w wielu przypadkach wystarcza, by ustabilizować poziom ciśnienia.

Jeżeli lekarz uzna za stosowne, może wprowadzić kurację farmakologiczną i przepisać leki hipotensyjne, których zadaniem jest obniżenie ciśnienia. Specjalista szczegółowo wyjaśni, jak przyjmować leki na nadciśnienie, a także zaleci regularne wizyty kontrolne.

Skutki wysokiego ciśnienia rozkurczowego

Nieleczone lub nieprawidłowo leczone nadciśnienie rozkurczowe może doprowadzić do poważnych powikłań. Wysokie ciśnienie zwiększa ryzyko zachorowania na miażdżycę, doprowadzić do niewydolności nerek, udaru mózgu lub zawału serca, a nawet spowodować nieodwracalne uszkodzenia siatkówki. Niepożądane skutki nadciśnienia mogą być uciążliwe, dlatego warto wspólnie z lekarzem wypracować skuteczną metodę, by im zapobiegać.