Miażdżyca mózgu: czym jest i jak rozpoznać jej objawy?

Co to jest miażdżyca mózgu?

Miażdżyca mózgu to przewlekła choroba tętnic mózgowych, która dotyczy głównie osób starszych po 60. roku życia. Chorobie towarzyszą postępujące zmiany w naczyniach krwionośnych prowadzące do zmniejszenia światła naczyń, a w konsekwencji do ograniczonego przepływu krwi przez naczynia mózgowe. Należy wskazać, że istotą choroby jest tworzenie się i odkładanie w tętnicach mózgowych blaszek miażdżycowych, które zbudowane są z cholesterolu i komórek zapalnych. W przebiegu miażdżycy mózgu dochodzi do twardnienia i zwłóknienia tętnicy mózgowych, a także utraty elastyczności i zmniejszania się światła naczyń, co wiąże się bezpośrednio z niedotlenieniem tkanek. W wyniku postępujących zmian miażdżycowych, kiedy światło tętnic mózgowych zmniejszy się o 70-80%, może dojść do poważnych konsekwencji w postaci niedotlenienia i udaru mózgu. Udar niedokrwienny może skończyć się paraliżem, a niekiedy nawet śmiercią pacjenta.

Przyczyny miażdżycy mózgu

Miażdżyca mózgu to przewlekła choroba, której przyczyną zazwyczaj jest zaburzona gospodarka tłuszczowa organizmu (hipercholesterolemia), czyli zbyt wysokie stężenie cholesterolu całkowitego. Podwyższony poziom cholesterolu bowiem powoduje odkładanie się złogów w naczyniach i tętnicach, co bezpośrednio prowadzi do zmiany w ich strukturze i odkładanie się blaszek miażdżycowych, które są bezpośrednią przyczyną zwężenia światła naczyń krwionośnych i utrudnionego przepływu krwi. Niemniej jednak istnieją również inne czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia miażdżycy. W tym znaczeniu przyczynami miażdżycy mózgu mogą być:

• nadciśnienie tętnicze,
• palenie tytoniu,
• cukrzyca, 
• choroby układu sercowo-naczyniowego,
• otyłość,
• brak aktywności fizycznej
• podeszły wiek
• przewlekły stres.

Objawy miażdżycy mózgu

Miażdżyca mózgu to choroba przewlekła, która rozwija się latami, nie dając żadnych objawów. Pierwsze symptomy choroby występują wówczas, kiedy światło tętnicy i jest już znacznie zwężone. Wówczas najczęstszymi objawami miażdżycy mózgu są:

• mikroudary,
• nawracające bóle głowy, które mogą być połączone z zawrotami, 
• zaburzenia równowagi, 
• zaburzenia czucia w kończynach, 
• spadek siły mięśniowej, 
• zaburzenia widzenia, 
• drżenie mięśni, 
• problemy z pamięcią i koncentracją, 
• obniżone samopoczucie.

Warto wskazać, że miażdżyca mózgu może doprowadzić do zaburzeń emocjonalnych i objawów psychicznych, które mogą być mylone z początkowym stadium choroby psychicznej. Dlatego też nie należy bagatelizować żadnych objawów, a w przypadku wystąpienia nietypowych symptomów koniecznie udać się na konsultację lekarską, aby nie dopuścić do wystąpienia poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Jak leczyć miażdżycę mózgu?

Wdrożenie odpowiedniego leczenia miażdżycy mózgu wiąże się z koniecznością postawienia diagnostyki miażdżycy. W celu określenia, czy dany pacjent cierpi na miażdżycę mózgu, a nie na inny rodzaj miażdżycy, ale również aby ocenić stopień zaawansowania zmian miażdżycowych, należy wykonać badanie USG dopplerowskie tętnic szyjnych. Badanie to jest nieinwazyjne i bezbolesne, a dodatkowo nie wymaga żadnego przygotowania. Jego przeprowadzenie pozwala na oszacowanie zmiany w naczyniach, a także określenia lokalizacji blaszek miażdżycowych w tętnicach. W przypadku, kiedy przeprowadzenie USG dopplerowskiego jest utrudnione, diagnozę można przeprowadzić poprzez wykonanie angiografii lub tomografii komputerowej. Dodatkowo wykonywane są badania laboratoryjne krwi, pozwalające na określenie markerów ryzyka wystąpienia miażdżycy. 

Leczenie miażdżycy mózgu uzależnione jest od wyników badań. Niemniej jednak w terapii choroby stosuje się farmakoterapię w postaci leków na obniżenie poziomu cholesterolu, a także kwasu acetylosalicylowego, który wykazuje działanie przeciwzakrzepowe. W przypadku, kiedy doszło do znacznych zmian w tętnicach, konieczne może okazać się przeprowadzenie procedury chirurgicznej, polegającej na operacyjnym usunięciu blaszki miażdżycowej. W zaawansowanym studium choroby miażdżycowej natomiast, kiedy istnieje duże ryzyko wystąpienia udaru, wykonywany jest zabieg wstawienia stentu do tętnicy. Leczenie miażdżycy należy rozpocząć możliwie najwcześniej, aby zapobiec poważnym dla zdrowia i życia konsekwencjom. Z tego względu niezwykle istotne jest wykonywanie badań i profilaktyka miażdżycy. 

Zapobieganie miażdżycy mózgu

W zapobieganiu miażdżycy warto stosować domowe sposoby. W tym znaczeniu zaleca się prowadzenie zdrowego stylu życia, który obejmuje aktywność fizyczną i wdrożeniu odpowiednio zbilansowanej diety, w której wyeliminowane będą tłuste i ciężkie potrawy, słodycze oraz alkohol. Jak podkreślają dietetycy, dieta w miażdżycy powinna zawierać kwasy omega-3, a także zapewniać witaminy, minerały oraz błonnik. Dodatkowo osoby znajdujące się w grupie ryzyka powinny zrezygnować z palenia papierosów. Wdrożenie zmian w diecie i prowadzenie aktywnego stylu życia pozwoli zredukować ryzyko nie tylko wystąpienia miażdżycy mózgu, ale również miażdżycy tętnic szyjnych, a także miażdżycy aorty.