Leki na obniżenie tętna: rodzaje, wskazania, mechanizm działania
Tętno jest definiowane jako pulsowanie ścian tętnicy pod wpływem fali przepływającej krwi. Prościej mówiąc, jest to liczba uderzeń serca na minutę. Można je wyczuć w łatwy sposób poprzez przyłożenie palców do tętnic znajdujących się np. na szyi czy nadgarstku. Prawidłowy puls wynosi od 60 do 100 uderzeń serca na minutę. Wyższy od tych wartości jest uznawany za nieprawidłowy. Wysokie wartości tętna wynikają z wielu czynników, zarówno naturalnych, jak i związanych ze schorzeniami. Puls może wzrastać przez np.: spożycie kawy i alkoholu, wysiłek fizyczny, stres czy obecność choroby układu krążenia. Istnieją naturalne metody obniżające tętno, jednak w wielu przypadkach konieczne jest sięgnięcie po odpowiednie leki. Jakie są rodzaje leków obniżających tętno? W jaki sposób działają oraz kiedy należy po nie sięgnąć?
- Podwyższone tętno — z czego wynika, jak je zmierzyć oraz naturalnie obniżyć?
- Jakie są objawy podwyższonego tętna?
- Jak samodzielnie zmierzyć tętno spoczynkowe?
- Naturalne metody na obniżanie tętna
- Tachykardia — czy wysoki puls jest niebezpieczny?
- Leki na obniżenie tętna — rodzaje i mechanizm działania
- Naturalne preparaty do leczenia zaburzeń rytmu serca
- Leki blokujące receptory beta-adrenergiczne
- Leki przeciwarytmiczne
- Skutki uboczne wynikające ze stosowania leków na wysoki puls
Podwyższone tętno — z czego wynika, jak je zmierzyć oraz naturalnie obniżyć?
Prawidłowe wartości pulsu mieszczą się w zakresie od 60 do 100 uderzeń na minutę. Normy kształtują się jednak różnie, w zależności od wieku osoby badanej:
- u płodu – około 110-150 uderzeń na minutę;
- u niemowląt – ok. 130/ min.;
- u dzieci – ok. 100/ min.;
- u mlodzieży – ok. 85/ min.;
- u osób dorosłych – ok. 60-80 uderzeń na minutę;
- u osób starszych – ok. 60/min.
Wysokie tętno nie zawsze musi być powodem do niepokoju. Naturalne przyczyny takiego stanu to między innymi aktywność fizyczna, sytuacje stresowe czy spożycie większych ilości kawy, herbaty lub alkoholu. Wysoki puls jest również charakterystyczny u kobiet ciężarnych. Małe dzieci charakteryzuje wyższa częstotliwość skurczów serca niż osoby dorosłe i w podeszłym wieku.
Przyczyną wysokiego pulsu mogą być również stany patologiczne, do których należą między innymi:
- choroby serca i układu krążenia: niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, zmiany zakrzepowo-zatorowe czy zapalenie mięśnia sercowego;
- guz chromochłonn;
- nadczynność tarczycy;
- nerwica serca.
Jakie są objawy podwyższonego tętna?
Z przyspieszoną pracą serca wiążą się różne, nieprzyjemne objawy, do których zaliczyć można:
- bóle i zawroty głowy;
- ucisk w klatce piersiowej;
- duszność i konieczność pobierania głębszych oddechów;
- złe samopoczucie.
Jak samodzielnie zmierzyć tętno spoczynkowe?
Najłatwiejszym i najszybszym sposobem na pomiar pulsu jest skorzystanie z ciśnieniomierza, który oprócz pomiaru ciśnienia mierzy również tętno. Innym urządzeniem mierzącym tętno jest pulsoksymetr. Wiele z zegarków sportowych również ma funkcję pomiaru pulsu przez cały okres noszenia zegarka. Jest to bardzo przydatna opcja, zwłaszcza u osób, które powinny kontrolować na bieżąco swój stan zdrowia.
Jak prawidłowo zmierzyć puls? Samodzielny pomiar można wykonać poprzez przyłożenie dwóch palców (nie kciuka) do tętnicy promieniowej, szyjnej lub ramiennej. Delikatne naciskanie palcem środkowym pomoże wyczuć przepływającą krew. Gdy już wyczujesz tętno, należy włączyć stoper lub w myślach odliczać liczbę uderzeń na minutę. Wynik należy pomnożyć przez 2. W ten sposób można wyliczyć, ile wynosi twoje tętno na minutę.
Naturalne metody na obniżanie tętna
Aby uregulować szybkość bicia serca, należy wyeliminować czynniki, które mogą prowadzić do występowania zbyt wysokiego tętna. Do metod na obniżenie pulsu należą między innymi:
- picie wystarczającej ilości wody;
- rezygnacja ze spożywania alkoholu oraz napojów energetycznych;
- zdrowa dieta z obniżoną zawartością soli;
- odpowiednio intensywna aktywność fizyczna (regularne ćwiczenia);
- techniki relaksacyjne pomagające zredukować napięcie.
W miarę możliwości należy również unikać stresu.
Doraźne sposoby, które mogą pomóc obniżyć wysoki puls to wypicie szklanki zimnej wody, ćwiczenia oddechowe, dostęp do świeżego powietrza oraz przyjęcie pozycji leżącej, z lekko uniesioną górną połową ciała.
Tachykardia — czy wysoki puls jest niebezpieczny?
W zależności od przyczyn zbyt wysokie wartości tętna mogą być niebezpieczne, ponieważ istnieje ryzyko wystąpienia niewydolności serca, zakrzepów krwi, martwicy mięśnia sercowego (zawał serca), a nawet śmierci.
Tachykardię stwierdza się, gdy tempo pracy mięśnia sercowego jest zbyt szybkie i wynosi ponad 100 uderzeń w ciągu minuty. Wyróżnia się trzy rodzaje tachykardii:
- tachykardia zatokowa,
- tachykardia komorowa,
- tachykardia nadkomorowa.
Leki na obniżenie tętna — rodzaje i mechanizm działania
W przypadku, gdy zbyt wysoki puls pojawia się regularnie, występuje przez dłuższy okres lub utrzymuje się stale, należy zwrócić się o pomoc do lekarza i wdrożyć odpowiednie leczenie. Istnieją naturalne leki, które wspomagają pracę serca i obniżają puls, a także leki syntetyczne (dostępne na receptę), do których należą beta-blokery oraz leki antyarytmiczne (gdy wysoki puls związany jest z arytmią serca).
Naturalne preparaty do leczenia zaburzeń rytmu serca
Gdy przyczyną wysokiego tętna jest stres i nerwy, warto rozważyć sięgnięcie po produkty należące do roślinnych leków uspokajających. Preparaty zawierające m.in. kozłek lekarski, melisę czy lawendę to:
- Tabletki uspokajające Labofarm,
- Nervosol,
- Neospasmina,
- Nervomix Forte.
Leki blokujące receptory beta-adrenergiczne
Leki beta-adrenolityczne tzw. beta-blokery to grupa leków, która blokuje aktywność układu współczulnego. Działają na receptory beta1 i beta2 lub preferencyjnie na beta1. Receptory te występują głównie w mięśniu sercowym, stąd oddziałują głównie na serce.
Substancje te są stosowane m.in. w leczeniu zaburzeń rytmu serca, leczeniu niewydolności serca czy chorobie wieńcowej. Beta-adrenolityki można podzielić na 3 generacje, z czego I generacja to leki nieselektywne, do II generacji należą leki kardioselektywne, a do III generacji należą leki, które wykazują dodatkowy efekt wazodylatacyjny. Do beta-blokerów, które są stosowane w leczeniu problemów z tachykardią, dostępnych na receptę należą:
- Propranolol WZF,
- Biosotal,
- SotaHEXAL,
- Celipres,
- Bibloc,
- Bisoratio,
- Concor,
- Concor Cor,
- Nebilet,
- Nebivolol,
- Atram,
- Vivacor.
Leki przeciwarytmiczne
Leki antyarytmiczne wpływają na właściwości elektrofizjologiczne serca i pozwalają na przerwanie lub skrócenie epizodu arytmii, gdy wystąpiła lub zapobiegają napadom przy przewlekłym stosowaniu.
Istnieje klasyfikacja według Williamsa, która dzieli te leki na cztery klasy. Leki przeciwarytmiczne klasy I wpływają na kanał sodowy, leki klasy II blokują receptory beta adrenergiczne, preparaty należące do klasy III blokują kanał potasowy, z kolei leki należące do IV generacji blokują kanał wapniowy.
Wskazaniami do stosowania leków przeciwarytmicznych są zaburzenia rytmu serca, do których należą: migotanie przedsionków, trzepotanie przedsionków czy częstoskurcz komorowy.
Leki, które można zastosować w przypadku tych schorzeń z przepisu lekarza to na przykład:
- Polfenon,
- Opacorden,
- Rytmonorm,
- Cordarone,
- Flacainide acetate Holsten.
Skutki uboczne wynikające ze stosowania leków na wysoki puls
Stosując leki kardiologiczne, należy liczyć się z możliwością występowania działań niepożądanych. Najczęściej występujące skutki uboczne występujące po stosowaniu leków zawierających substancję czynną należącą do beta-blokerów lub grupy leków antyarytmicznych to: kołatanie serca, niskie ciśnienie tętnicze, niedociśnienie tętnicze, zawroty głowy czy bezsenność.
Źródła:
- Filipiak, Krzysztof J., and Michał Sokólski. "Leki beta-adrenolityczne—klasyfikacja i wskazania terapeutyczne." Choroby Serca i Naczyń 14.5 (2017): 291-293.
- Mankad P, Kalahasty G. Leki przeciwarytmiczne: ryzyko i korzyści. Med Clin North Am. 2019 wrzesień;103(5):821-834.
- Lach, Jacek, et al. "Jak prawidłowo wyliczyć tętno maksymalne?." Folia Cardiologica 17.5 (2022): 293-296.