Domowy test na świerzb

Czym jest świerzb i jak się rozwija?

Świerzb to powszechna pasożytnicza choroba skóry, która dotyka ponad 200 milionów ludzi na całym świecie i ma znaczący wpływ społeczno-ekonomiczny. Jest najbardziej rozpowszechniony w krajach o niskich dochodach, jednak jego występowanie w krajach rozwiniętych również może być wysokie i wydaje się, że w ostatnich latach znacznie wzrosło.

Patogenem wywołującym świerzb jest roztocze świerzbu ludzkiego (Sarcoptes scabiei var. Hominis). Jego cykl życiowy trwa od 10 do 14 dni i rozwija się całkowicie w naskórku. Przebieg zakażenia zaczyna się, gdy samice kopią powierzchowne przejścia (tzw. nory) w warstwie rogowej naskórka i na ogół pozostają w nich do końca życia, składając kilka jaj dziennie. Larwy, które wykluwają się z nich 2-3 dni później (niejajobójcze leki przeciwświerzbowe muszą zatem pozostać w naskórku co najmniej taki czas) roją się na powierzchni skóry i rozwijają się w zmarszczkach skóry i mieszkach włosowych w nimfy, a następnie, w ciągu 9–17 dni, w dojrzałe płciowo roztocza. Samce roztoczy umierają wkrótce potem, podczas gdy ciężarne samice zakopują się z powrotem w skórze i cykl zaczyna się od nowa.

W zależności od wieku chorego i jego stanu odporności rozróżniamy następujące rodzaje świerzbu:

• świerzb dziecięcy (objawy często występują na podeszwach stóp),

• świerzb wieku podeszłego (dotyka głównie osoby starsze z obniżoną odpornością),

• świerzb guzkowy (guzki mogą występować w okolicach narządów płciowych, pośladków czy fałdów skóry),

• świerzb pęcherzowy (głównie u osób starszych),

• świerzb norweski (występuje w szczególności u osób z obniżoną odpornością, zaniedbanych i obłożnie chorych).
   

Test na świerzb — jak rozpoznać infekcję? Objawy świerzbu

Test na obecność świerzbu jest procedurą diagnostyczną, która wspomaga potwierdzenie zakażenia. Samo zarażenie prowadzi do szybkiego wystąpienia objawów, które czasami mogą być dość niespecyficzne, co utrudnia zdiagnozowanie schorzenia. Jak właściwie wygląda świerzb?

Pierwsze objawy świerzbu rozwijają się dosyć szybko (od godziny do kilku dni) przy kolejnych zarażeniach. Objawy świerzbu to między innymi:

• intensywny świąd;

• objawy skórne — najczęściej małe rozproszone grudki, pęcherzyki czy strupki, często z przetarciami, które rozwijają się w wyniku nadwrażliwości na roztocza i ich produkty przemiany materii;

• pod skórą osoby chorej mogą występować nory wydrążone przez pasożyty, ale nie we wszystkich przypadkach.

Ten wzór objawów i oznak jest znany jako „świerzb pospolity” (określany również jako klasyczny, typowy, zwyczajny, standardowy, zwykły lub normalny świerzb). W najbardziej oczywistych przypadkach chorobę można łatwo rozpoznać na podstawie obrazu klinicznego. Jednak świerzb może objawiać się szerokim spektrum objawów klinicznych i różnym ich nasileniem, co utrudnia diagnozę. Infekcję należy brać pod uwagę, gdy pacjent zgłasza się z następującymi objawami:

• intensywne swędzenie skóry, występujące głównie w nocy,

• odczuwalny świąd po rozgrzaniu skóry ciała.

Rozpoznanie postaci klasycznej świerzbu zazwyczaj jest stawiane na podstawie wywiadu lekarskiego oraz badania przedmiotowego pacjenta. Charakterystycznym objawem świerzbu jest obecność na jednym z końców nory wydrążonej przez świerzbowca, manifestującego się pod postacią ciemnego punkciku. Można go dostrzec jedynie przy użyciu szkła powiększającego. Istnieje kilka rodzajów testów prowadzących do wykrycia choroby, podstawowe badania nie zawsze jednak pozwalają na postawienie diagnozy.

Domowy test na świerzb jodyną

Objawy choroby, takie jak zmiany skórne i świąd w fałdach skórnych i owłosionej skórze głowy mogą świadczyć o tym, że pacjent cierpi na zakażenie świerzbowcem ludzkim. Jak wykonać domowy test na świerzb za pomocą jodyny?

Test, za pomocą którego można rozpoznać świerzb przy użyciu jodyny to tzw. próba barwnikowa. Polega ona na nałożeniu na skórę jodyny, która pozwala na uwidocznienie tuneli wydrążonych przez świerzbowca w naskórku. Barwnik jest silniej wchłaniany przez rozluźnione komórki skóry (w wyniku penetracji przez pasożyta), co sprawia, że nory świerzbowca stają się lepiej widoczne, po nałożeniu ciemnego płynu. Podobny efekt można osiągnąć, nakładając na skórę tusz.
 

Domowy test na świerzb: czy jest konieczna konsultacja lekarska?

Wykonanie testu na świerzb w domowym zaciszu może ułatwić rozpoznanie choroby, należy jednak pamiętać, że tylko diagnoza postawiona u lekarza będzie w 100% pewna, ponieważ czasami można pomylić świerzb z inną chorobą skóry.

Domowy test na świerzb może być pierwszym krokiem w identyfikacji tej uciążliwej choroby skóry, jednak to nie zastąpi konsultacji z lekarzem. Objawy, takie jak silny świąd, wysypka lub zmiany na skórze, mogą sugerować infekcję, ale równie dobrze mogą być wynikiem innych schorzeń dermatologicznych tj. kontaktowe zapalenie skóry czy łojotokowe zapalenie skóry.

Samodzielne testowanie może być więc pomocne, ale postawienie właściwej diagnozy oraz przepisanie odpowiedniego leczenia wymaga wizyty u specjalisty.

Konsultacja lekarza jest istotna, ponieważ świerzb jest chorobą zakaźną, a niewłaściwe leczenie może prowadzić do powikłań i dalszego rozprzestrzeniania się choroby. Zawsze warto zasięgnąć porady medycznej, aby uzyskać profesjonalną ocenę stanu zdrowia i odpowiednią terapię.

Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
 

Test na świerzb — procedura diagnostyczna

W momencie, gdy wystąpią charakterystyczne objawy świerzbu lub po kontakcie z osobą, u której stwierdzono chorobę, należy udać się do lekarza pierwszego kontakty lub specjalisty dermatologa.

Diagnoza świerzbu opiera się na wywiadzie przeprowadzonym z pacjentem oraz na ocenie wyglądu zmian chorobowych. Lekarz powinien zapytać badanego pacjenta o wszelkie objawy towarzyszące, jak i objawy występujące u osób w bliskim otoczeniu.

Obecnie w diagnostyce świerzbu stosuje się badanie mikroskopowe zeskrobiny naskórka w celu wykrycia dorosłych form świerzbowców, ich jaj lub brunatnych odchodów. Metoda ta charakteryzuje się jednak niską czułością. Dodatkowo niewykrycie pasożytów w badaniu mikroskopowym nie wyklucza świerzbu. Inne metody diagnostyczne obejmują refleksyjną mikroskopię konfokalną, dermatoskopię i wideodermatoskopię. Te testy pomagają potwierdzić obecność roztoczy.

Jeśli masz jakiekolwiek obawy związane ze swoim zdrowiem, bezwzględnie skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Leczenie świerzbu

Leczenie świerzbu powinno nastąpić po zdiagnozowaniu choroby przez specjalistę. W leczeniu świerzbu stosuje się metody farmakologiczne. Niezwykle istotne jest także przestrzeganie zasad higieny, które pomogą zwiększyć skuteczność leczenia.

Typowe objawy choroby są bezpośrednio związane z inwazją roztoczy świerzbowca, dlatego głównym celem leczenia jest eliminacja pasożytów bytujących w naskórku. Leki stosowane w tym celu są klasyfikowane jako roztoczobójcze (zabijające roztocza) lub jajobójcze (zabijające jaja). Do substancji używanych w leczeniu świerzbu należą m.in. krotamiton, permetryna czy siarka. Są one stosowane miejscowo lub przyjmowane doustnie w celu działania ogólnoustrojowego. Sposób prawidłowego miejscowego stosowania jest dość złożony i należy go ściśle przestrzegać (według ulotki i zaleceń lekarza).

Domowe leczenie świerzbu powinno być zawsze poprzedzone konsultacją z lekarzem. Bezwzględnie należy dbać o higienę: regularnie prać bieliznę i odzież w gorącej wodzie, a także dezynfekować miejsca, w których przebywały zakażone osoby.

W wyleczeniu świerzbu mogą pomóc naturalne preparaty, takie jak: olejek z drzewa herbacianego czy sok z aloesu, które działają antyseptycznie i łagodzą swędzenie. W miarę możliwości należy unikać drapania, aby zapobiec dodatkowym podrażnieniom skóry i zakażeniom.

Należy jednak pamiętać, że skuteczne leczenie wymaga użycia konkretnych leków, dlatego w przypadku podejrzenia świerzbu zaleca się jak najszybszą wizytę u lekarza. Domowe sposoby nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty.
 

Postępowanie po zdiagnozowaniu świerzbu

Jeśli u pacjenta objawy sugerują zarażenie świerzbowcem (uporczywy świąd i zmiany skórne) należy jak najszybciej podjąć następujące kroki:

• szybka diagnostyka świerzbu;

• zastosowanie skutecznej farmakoterapii;

• co najmniej 24-godzinna izolacja kontaktowa chorego (zapobiega dalszemu rozprzestrzenianiu się pasożyta);

• wypranie bielizny, ubrań i pościeli w wysokiej temperaturze (również u pozostałych domowników, nawet jeśli nie wykazują objawów choroby);

• ścisłe przestrzeganie higieny rąk;

• dezynfekcja pomieszczeń, w których przebywał zarażony.

Zachorowanie na świerzb nie podlega obowiązkowemu zgłoszeniu do Inspekcji Sanitarnej, a chorzy na tę chorobę nie podlegają nadzorowi epidemiologicznemu.