Czym jest torbiel tarczycy?
Torbiel na tarczycy zazwyczaj nie wywołuje objawów i jest wynikiem powstania niegroźnej zmiany. Niemniej jednak niekiedy może świadczyć o obecności guza nowotworowego. Pojawiają się zatem pytania, co to znaczy torbiel na tarczycy? Czy to rak? Czy torbiel tarczycy może pęknąć? Czy torbiel na tarczycy może się wchłonąć? Czy torbiel na tarczycy należy usuwać?
Co to jest torbiel na tarczycy?
Tarczyca jest gruczołem zlokalizowanym u podstawy szyi, który odpowiada za produkcję oraz wydzielanie hormonów takich jak: tyroksyna, trójjodotyronina oraz kalcytonina. Zdrowy miąższ tarczycy o prawidłowej budowie ma jednolitą strukturę. Natomiast wyczuwalne w trakcie badania palpacyjnego zmiany na tarczycy określane są guzkami i torbielami na tarczycy. Guzki na tarczycy wypełnione płynem stanowią torbiele tarczycy. Zmiany w tarczycy mogą występować pojedynczo, ale również mnogo, a także obejmować całą tarczycę. Warto również wskazać, że narośl, które zostaje wykryta w trakcie badania USG, ale nie można jej włączyć w trakcie badania palpacyjnego, w nomenklaturze medycznej określana jest jako guzek.
Przyczyny torbieli tarczycy
Etiologia torbieli na tarczycy nie jest do końca znana. Niemniej jednak wskazuje się, że przyczyn doszukiwać można się w uwarunkowaniach genetycznych, niedoborze jodu w diecie, a także występowaniu choroby Hashimoto. Dodatkowo zmiany na tarczycy stosunkowo często pojawiają się u pacjentów, u których stwierdza się zaburzenia hormonalne.
Torbiele na tarczycy stanowią wynik degeneracji gruczolaków gruczołu tarczowego. Zazwyczaj zmiany te wypełnione są płynem – i co ważne – mają charakter łagodny. Niemniej jednak niekiedy wypełnione są komórkami nowotworowymi. W takiej sytuacji konieczne jest szybkie udanie się na konsultację lekarską i wizytę u onkologa. Okazuje się bowiem, że torbiel tarczycy może stanowić nowotwór złośliwy lub łagodny, na przykład rak brodawkowaty tarczycy.
Objawy torbieli na tarczycy
Niewielka torbiel na tarczycy zazwyczaj nie powoduje pojawienia się żadnych dolegliwości. Niemniej jednak w przypadku widocznych zmian lub licznych torbieli wyczuwalnych w badaniu palpacyjnym często pojawia się uczucie ucisku w obrębie gardła. Natomiast w przypadku zmian o dużym rozmiarze pojawić się mogą dodatkowo problemy w oddychaniu i przełykaniu, co ma związek z uciskiem torbieli na tchawicę. Niekiedy przy torbieli na tarczycy pojawić się może chrypka. Dodatkowo w przypadku, gdy guzki i torbiele na tarczycy powstają w przebiegu choroby Hashimoto, występować mogą objawy niedoczynności tarczycy, w postaci przyrostu masy ciała, zaparć, zaburzeń miesiączkowania, czy też zmęczenia i spowolnienia. Natomiast w przypadku, kiedy torbiele na tarczycy współistnieją z nadczynnością tarczycy, objawami może być spadek masy ciała, wzmożona potliwość, zmiany oczne, czy niepokój.
Czy torbiel na tarczycy to groźne schorzenie?
Większość torbieli na tarczycy ma charakter łagodny. Niemniej jednak niektóre zmiany w obrębie tarczycy mogą być wypełnione komórkami nowotworowymi. Z tego względu w przypadku każdej wykrytej torbieli w tarczycy przeprowadzana jest dokładna diagnostyka, której celem jest wykluczenie lub potwierdzenie zmian nowotworowych. W tym celu wykonywane jest między innymi oznaczenie stężenia TSH, czyli hormonu regulującego pracę tarczycy, USG tarczycy, a także oznaczenie stężenia hormonów tarczycy, czyli T3 i T4. Warto również wskazać, że w przypadku większych zmian diagnostyka często poszerzona jest o biopsję aspiracyjną cienkoigłową, która ma zastosowanie w przypadku torbieli i guzków unaczynionych o nierównym kształcie oraz nieregularnych krawędziach.
Należy również wskazać, że łagodne torbiele tarczycy, w przeciwieństwie do zmian litych, mogą ulec samoistnemu zmniejszeniu lub nawet wchłonięciu. Niemniej jednak nawet w przypadku wchłonięcia się torbieli na tarczycy konieczne jest regularne monitorowanie stanu tarczycy.
Leczenie torbieli tarczycy
Leczenie torbieli na tarczycy uzależnione jest od kilku czynników. Po dokonaniu niezbędnej diagnostyki pod uwagę brany jest również wiek osoby chorej, choroby współistniejące, a także objawy zgłaszane przez pacjenta. Dodatkowo inny będzie plan leczenia w przypadku kobiet w ciąży. W przypadku małych torbieli, które mają charakter zmiany nowotworowej, nie zaburzają pracy gruczołu i nie wiążą się z dokuczliwymi objawami, stosowana jest głównie obserwacja zmian tarczycy. Leczenie farmakologiczne nie jest potrzebne, niemniej jednak konieczne są regularne wizyty kontrolne i wykonywanie badań. Natomiast w przypadku torbieli na tarczycy z zapaleniem tarczycy lub współistniejącą nadczynnością lub niedoczynnością tarczycy, konieczne jest wdrożenie leczenia u endokrynologa. Terapia oparta jest wówczas głównie na środkach farmakologicznych, które dobrane są do zdiagnozowanej choroby. Jeżeli torbiele na tarczycy powodują dokuczliwe objawy, między innymi przyczyniają się do duszności i utrudniają oddychanie, wówczas pojawić się może konieczność przeprowadzenia terapii jodem radioaktywnym lub wdrożenie leczenia operacyjnego. Należy wskazać, że operacja konieczna jest przede wszystkim w przypadku torbieli i guzków nowotworowych o złośliwym charakterze. Wówczas wycinane są nie tylko zmiany, ale również margines zdrowej tkanki, co umożliwia wykluczenie nawrotu choroby.
Źródła:
- Kant R., Davis A., Verma V., „Thyroid Nodules: Advances in Evaluation and Management”, „American Family Physician” 2020, t. 102, nr 5
- Kochman M., Jastrzębska H., „Guz tarczycy”, „Medycyna po Dyplomie”, online: https://podyplomie.pl/medycyna/15848,guz-tarczycy