Cukrzyca alkoholowa – czy alkohol może wywołać cukrzycę?

Cukrzyca a alkohol

Alkohol uznawany jest za jedną z najczęściej stosowanych używek. Nadmierne i regularne spożycie alkoholu ma negatywny wpływ na cały organizm i niesie ze sobą ryzyko poważnych powikłań zdrowotnych. Cukrzyca z jest zespołem chorób metabolicznych, prowadzących do podwyższenia poziomu cukru we krwi, tzw. hiperglikemii. Dwa, najczęściej diagnozowane typy cukrzycy to cukrzyca typu 1 i cukrzyca typu 2. W medycynie znane są również inne rodzaje choroby, między innymi cukrzyca typu 3 czy cukrzyca ciążowa

• cukrzyca typu I, przy której wydzielanie insuliny jest zbyt niskie, co sprawia, że glukoza odkłada się we krwi i nie dociera do mięśni,
• cukrzyca typu II, w wypadku której w organizmie dochodzi do wykształcenia się odporności na działanie insuliny; jest to reakcją na nadmierne wydzielanie insuliny przez trzustkę.

Aktualne stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego jednoznacznie nakazuje ograniczenie ilości spożywanego alkoholu przez diabetyków, co nie oznacza, że muszą oni zupełnie zrezygnować z niewielkich ilości trunku. Oficjalnie zaleca się, by dobowa dawka czystego alkoholu nie przekraczała 20 gramów u kobiet i 30 gramów u mężczyzn. Ważniejsza od abstynencji jest świadomość zagrożeń związanych z piciem alkoholu przez osoby chorujące na cukrzycę oraz wiedza, w jaki sposób im zapobiegać oraz jak reagować w przypadku wystąpienia niepokojących objawów. Są jednak sytuacje, gdy spożywanie alkoholu nie jest w ogóle wskazane. Nie zaleca się picia alkoholu w przypadku:

• zapalenia trzustki,
• cukrzycowej choroby nerek,
• retinopatii cukrzycowej,
• neuropatii cukrzycowej.

Warto podkreślić, że regularne picie alkoholu może skutkować niebezpiecznymi powikłaniami zdrowotnymi, w tym zapaleniem trzustki, pogorszeniem wzroku, wzrostu ciśnienia krwi oraz poziomu triglicerydów. Nadużywanie wysokoprocentowych trunków ma również destrukcyjny wpływ na wątrobę, mózg i system nerwowy. Ponieważ alkohol jest wysokokaloryczny, nadmierne spożywanie może prowadzić do przyrostu masy ciała. W przypadku diabetyków ponadnormatywne spożywanie alkoholu może przyczynić się do wystąpienia hipoglikemii, czyli groźnego dla zdrowia oraz życia gwałtownego spadku cukru, którego potencjalnym następstwem może być śpiączka cukrzycowa. 

Co to jest cukrzyca alkoholowa?

Alkohol w znacznym stopniu zaburza funkcjonowanie organizmu, a narządami szczególnie narażonymi na szkodliwe działanie alkoholu, oprócz mózgu, są wątroba oraz trzustka. Ze względu na konieczność ciągłego metabolizowania substancji i częsty kontakt z toksynami istnieje ryzyko rozwinięcia się przewlekłego zapalenia trzustki, którego efektem jest uszkodzenie komórek beta-trzustki odpowiedzialnych za uwalnianie insuliny – hormonu rozkładającego węglowodany. Jednym z następstw może być rozwój cukrzycy alkoholowej u osoby, u której dotychczas nie zdiagnozowano cukrzycy. 

Regularne spożywanie wysokoprocentowych trunków jest szczególnie niebezpieczne dla diabetyków. Przede wszystkim alkohol może wchodzić w interakcję z lekami przeciwcukrzycowymi obniżającymi poziom glukozy we krwi, przez co stymuluje trzustkę do produkcji większej ilości insuliny. Ponieważ alkohol również obniża poziom cukru, połączenie go z niektórymi lekami może prowadzić do niedocukrzenia. Szczególnie niebezpieczna jest hipoglikemia nocna. Ciężkie niedocukrzenie może prowadzić do utraty przytomności, wymagającej dożylnego podania glukozy. Ponadto alkohol hamuje wewnątrzwątrobową produkcję glukozy, ponieważ narząd zajęty jest jego metabolizowaniem. 

Innym następstwem nadużywania alkoholu przy cukrzycy jest tzw. kwasica ketonowa, spowodowana niedoborem insuliny. Na lekkie zakwaszenie pomocna jest odpowiednio zwiększona dawka insuliny, natomiast znaczne zakwaszenie wymaga pomocy medycznej. Objawy zakwaszenia organizmu to złe samopoczucie, wymioty i bóle brzucha, czyli objawy, które można pomylić z następstwami spożycia zbyt dużej ilości alkoholu. Nierozpoznana przez kilka godzin kwasica może zakończyć się znacznym zakwaszeniem organizmu, wymagającym interwencji lekarskiej.

Cukrzyca alkoholowa – objawy

Objawy cukrzycy alkoholowej to zazwyczaj:

• nadmierna senność,
• nieuzasadniony spadek masy ciała,
• suchość w ustach i wzmożone pragnienie,
• poddenerwowanie,
• ogólne rozbicie i osłabienie organizmu,
• problemy z koncentracją.

Sprawdź, jakie badania na cukrzycę wykonać, jeśli podejrzewasz u siebie chorobę.

Cukrzyca alkoholowa – leczenie

Podstawowym zaleceniem w terapii cukrzycy alkoholowej, będącej efektem alkoholowego uszkodzenia trzustki, jest zaprzestanie spożywania etanolu. Należy również skorzystać z profesjonalnego wsparcia medycznego. Diagnozowaniem i leczeniem cukrzycy zajmuje się diabetolog. W przypadku przepisania farmakoterapii w postaci leków obniżających glikemię należy przyjmować je zgodnie z zaleceniami. Istotne znaczenie w leczeniu cukrzycy ma również zmiana stylu życia, nawyków żywieniowych i stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety bogatej w produkty zawierające błonnik, przetwory mleczne, warzywa i owoce oraz chude mięso i ryby.