Chlamydia w gardle — jakie są przyczyny i objawy tej dolegliwości?
Niektóre dane wskazują, że w Polsce częstość występowania chlamydioz plasuje się na poziomie 20-40%. Choć większość ludzi kojarzy chlamydię głównie z infekcjami układu moczowo-płciowego, warto pamiętać, że bakteria może również powodować mniej znane, ale równie uciążliwe dolegliwości, takie jak np. chlamydiowe zapalenie gardła. Zakażenie to może przebiegać bezobjawowo, co czyni je trudnym do wykrycia i leczenia lub powodować nieprzyjemne i mało specyficzne objawy, utrudniające codzienne funkcjonowanie. Jakie są przyczyny, objawy i sposoby leczenia chlamydii w gardle? Odpowiadamy.
Chlamydiowe zapalenie gardła
Chlamydiozy to grupa chorób zakaźnych wywołanych przez bytujące wewnątrz komórek gospodarza bakterie z rzędu Chlamydiales. Są jedną z najpowszechniejszych przyczyn chorób przenoszonych drogą płciową, chociaż nie ograniczają się tylko do tej kategorii. Zdecydowanie najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem chlamydii jest Chlamydia trachomatis, która wywołuje zapalenia układu moczowo-płciowego (m.in. zapalenie narządów miednicy mniejszej, zapalenie cewki moczowej i szyjki macicy), a niekiedy dodatkowo zapalenie spojówek. Jednak podczas kontaktu seksualnego patogen może zostać przeniesiony z innych obszarów ciała do gardła, co w efekcie może sprawić, że rozwiną się objawy zakażenia tej części układu oddechowego.
Chlamydia trachomatis to nie jest jedyna z tego rodzaju bakteria, mogąca odpowiadać za problemy z gardłem. Zakażenie może wywołać również Chlamydophila pneumoniae, znana także jako Chlamydia pneumoniae. Infekcje nią spowodowane zazwyczaj mają dość łagodny przebieg i są stosunkowo częste. Od tych wywołanych przez bakterię chlamydia trachomatis różni się sposobem transmisji – chlamydia pneumoniae przenoszona jest drogą kropelkową, a nie przez kontakty seksualne.
Chlamydia pneumoniae a chlamydia trachomatis
Organizm człowieka mogą atakować następujące gatunki bakterii:
-
Chlamydia trachomatis — przenoszona drogą płciową, powoduje np. zapalenia szyjki macicy, zapalenie cewki moczowej, zapalenie najądrza, czy przewlekłe zapalenie spojówek. Warto jednak wiedzieć, że chociaż bakteria najczęściej kojarzona jest z zakażeniami układu moczowo-płciowego, może również wywołać infekcje dróg oddechowych, w tym właśnie zapalenie gardła;
-
Chlamydia pneumoniae — przenoszona drogą kropelkową, jest odpowiedzialna za zakażenia dróg oddechowych, takie jak zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, może wywołać nawet reaktywne zapalenie stawów. Pozaszpitalne zapalenie płuc spowodowane bakterią chlamydia pneumoniae, szacuje się na ok. 10% przypadków, aczkolwiek odsetek zapaleń gardła i zapaleń oskrzeli jest o wiele większy;
-
Chlamydia psittaci — to choroba odzwierzęca przenoszona poprzez bezpośredni kontakt lub wdychanie aerozolu zawierającego pył z drobinami odchodów, lub wydzielin zakażonych ptaków. Dlatego zakażenie dróg oddechowych wywołanych przez Chlamydia psittaci dotyczy głównie hodowców ptactwa.
Przyczyny chlamydii w gardle
Do zakażenia chlamydią w gardle dochodzi najczęściej podczas kontaktu oralnego z osobą zarażoną chlamydia trachomatis. Bakterie te przenoszone są drogą płciową, ale mogą również infekować gardło. Rzadziej zakażenie wywołane przez Chlamydia pneumoniae może nastąpić w wyniku kontaktu z osobą, która przenosi bakterie na drodze kropelkowej, np. poprzez kaszel lub kontakt z zakażoną wydzieliną.
Innymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zakażenia są osłabiona odporność oraz nieodpowiednia higiena. Należy jednak podkreślić, że infekcje chlamydią w gardle mogą przebiegać bezobjawowo, co utrudnia ich rozpoznanie i leczenie.
Objawy chlamydii w gardle
Objawy chlamydii w gardle mogą być subtelne lub nie występować wcale. Co więcej, symptomy choroby mogą sugerować infekcję wirusową lub inną infekcję bateryjną, co dodatkowo utrudnia rozpoznanie. Pierwsze objawy chlamydiozy gardła pojawią się dopiero po okresie inkubacji. Ten wynosi od około siedmiu do dziewięciu dni. Typowe dolegliwości związane z chlamydią to:
-
ból gardła;
-
suchość i podrażnienie gardła;
-
obrzęk węzłów chłonnych;
-
trudności w przełykaniu;
-
chrypka;
-
suchy kaszel.
Zakażenie Chlamydia trachomatis, zanim zaatakuje gardło, jest zwykle poprzedzone występowaniem u partnera seksualnego objawów ze strony układu moczowo płciowego, takich jak: pieczenie podczas oddawania moczu, trudności podczas oddawania moczu (np. sikanie małym strumieniem lub „po kropelce”), sącząca się ropna wydzielina z ujścia cewki moczowej, świąd okolic intymnych, upławy lub ból podbrzusza. Z kolei bakteria wywołująca zapalenie dolnych dróg oddechowych, najczęściej nie różni się od innych infekcji tego typu. Pacjentom doskwiera szerokie spektrum objawów towarzyszących zapaleniu płuc np.: suchy kaszel, ból głowy stan podgorączkowy, lub gorączka.
Jak rozpoznać zakażenie chlamydią w gardle?
Warto pamiętać, że zapalenie szyjki macicy, spowodowane przez Chlamydia trachomatis może być powikłane zapaleniem jajowodów, ich niedrożnością, zapaleniem otrzewnej, ropniem wątrobowym oraz zapaleniem jajników, a u mężczyzn: zapalenie jąder i najądrzy, zapalenie pęcherzyków nasiennych, zapalenie gruczołu krokowego, zwężenie cewki moczowej.
Chlamydia pneumoniae może spowodować zapalenie płuc o ciężkim, zagrażającym życiu przebiegu, zwłaszcza u osób w starszym wieku z chorobami współistniejącymi. Z kolei powikłaniem ornitozy może być zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu i uszkodzenie zastawek serca. Nie powinno zatem dziwić, że diagnostyka chlamydii jest wskazana. Jak rozpoznaje się ją, gdy do zakażenia dochodzi w gardle?
Rozpoznanie zakażenia chlamydią w gardle opiera się na wywiadzie lekarskim oraz badaniach diagnostycznych. Najczęściej stosowaną metodą jest wymaz z gardła, który następnie poddawany jest analizie laboratoryjnej. Wykrycie obecności bakterii Chlamydia trachomatis lub Chlamydia pneumoniae w próbce wymazu – potwierdza diagnozę.
Testy serologiczne mogą okazać się pomocne, szczególnie w przypadkach, gdy objawy są nietypowe lub zakażenie przebiega bezobjawowo. Diagnostyka różnicowa powinna uwzględniać inne infekcje gardła, takie jak angina paciorkowcowa, grypa lub inne choroby przenoszone drogą płciową.
Leczenie chlamydii w gardle
Leczenie chlamydii opiera się na stosowaniu antybiotyków, które dostępne są na receptę. Najczęściej wykorzystywanymi środkami są:
-
azytromycyna (Sumamed, Azycyna, Macromax);
-
doksycyklina (Unidox Solutab,Doxycyclinum TZF, Doxycyclinum Polfarmex).
Ich działanie polega na hamowaniu rozwoju bakterii, co powoduje ustąpienie objawów zakażenia. To jak należy przyjmować dany antybiotyk, ustala lekarz. Kuracja trwa zwykle od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od zaawansowania infekcji. Bardzo ważne, jest, by przyjąć cały cykl terapii, ponieważ nieleczona chlamydia prowadzi do nawrotów i poważnych powikłań, takich jak rozszerzenie się infekcji na inne organy, w tym zapalenie układu moczowo-płciowego, zapalenie płuc lub przewlekłe zapalenie spojówek.
Profilaktyka — jak zapobiec zakażeniu chlamydią?
Najważniejszym elementem profilaktyki zakażenia chlamydią w gardle jest edukacja i świadomość zagrożeń. Warto stosować się do kilku prostych zasad, aby zminimalizować ryzyko zakażenia:
-
ze względu na to, że do zakażenia dochodzi najczęściej na drodze seksualnej – kluczowe jest unikanie kontaktu seksualnego z osobami, które mogą być zakażone;
-
stosowanie prezerwatyw podczas kontaktów seksualnych, w tym również podczas seksu oralnego;
-
regularne badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową, zwłaszcza u osób aktywnych seksualnie;
-
unikanie kontaktu z osobami chorymi na infekcje dróg oddechowych.
Należy zaznaczyć, że przebycie chlamydiozy nie pozostawia trwałej odporności, co oznacza, że bakterią chlamydia trachomatis i pneumoniae możne zarazić się ponownie. Dodatkowo warto pamiętać, że chlamydia może przebiegać bezobjawowo, dlatego regularne badania są kluczowe dla wczesnego wykrycia i leczenia zakażeń, zanim te doprowadzą do poważnych powikłań.
Szczególnie warto dbać o higienę osobistą, m.in. mycie narządów płciowych, częste mycie rąk czy stosowanie chusteczek higienicznych i izolacja w czasie choroby, co zapobiega przenoszeniu bakterii na inne osoby.
Źródła:
- Centers for Disease Control and Prevention. Sexually transmitted diseases treatment guidelines, 2015. MMWR Recommendations and Reports 2015.
- Praktyczne wytyczne postępowania w chorobach przenoszonych drogą płciową. Młynarczyk-Bonikowska B., Rudnicka I., Majewski S. Medycyna po Dyplomie 2016.
- Położnictwo i ginekologia. Pod red. Grzegorza Bręborowicza. PZWL. Wydanie 2. 2015.
- Antczak A.: Pulmonologia. Medical Tribune POLSKA, Warszawa 2010.