Ból ucha u dziecka: jak je rozpoznać i jak pomóc dziecku?

Przyczyny bólu ucha u dziecka

Ból ucha stanowi stosunkowo częstą dolegliwość, która pojawia się przede wszystkim u niemowląt i małych 2-3-letnich dzieci, ale wystąpić może również u starszych dzieci. Zazwyczaj dolegliwości bólowe ucha wskazują na choroby ucha zewnętrznego lub środkowego. W tym znaczeniu najczęstszą przyczyną bólu ucha u dzieci jest zapalenie ucha oraz zapalenie ucha środkowego. Niemniej jednak dolegliwości mogą być związane również z innymi schorzeniami. 

Wśród chorób ucha zewnętrznego wymienić należy:

• urazy ucha – w tym mechaniczne, chemiczne, poparzenia oraz odmrożenia,
• stan zapalny małżowiny usznej,
• bakteryjny stan zapalny,
• ropień w uchu

Natomiast wśród chorób ucha środkowego wymienić należy:

• ostre zapalenie ucha środkowego,
• ostre zapalenie pęcherzowo-krwotoczne ucha,
• uraz ciśnieniowy ucha,
• powikłania po ostrym zapaleniu ucha,
• perforacja błony bębenkowej,
• zaawansowane stadium choroby nowotworowej

Przyczyną bólu ucha u dzieci może być również spowodowana wcześniejszymi urazami, obecność ciała obcego w uchu, a także czop woskowiny czy półpasiec uszny. Okazuje się, że dolegliwości bólowe mogą wiązać się z ząbkowaniem u małych dzieci lub próchnicą u starszych dzieci. Wówczas mówi się o bólu ucha od zęba. Należy również wskazać, że ból zlokalizowany za uchem może wskazywać również na zapalenie wyrostka sutkowatego, który występuje przede wszystkim u dzieci.

Objawy bólu ucha u dziecka

Ból ucha u dzieci to częsta dolegliwość. Starsze dzieci zazwyczaj są w stanie określić orientacyjnie rodzaj i lokalizację bólu ucha. Niemniej jednak młodsze dzieci mogą mieć problem ze wskazaniem, gdzie dokładnie i w jaki sposób boli je ucho. Dlatego też warto obserwować dzieci, gdyż ich zachowania mogą wskazywać na dolegliwości bólowe ucha. Na dolegliwości bólowe ucha wskazywać może w tym znaczeniu ciągłe jego dotykanie, pocieranie i ciągnięcie, ale również drażliwość i płaczliwość. Dodatkowo w niektórych przypadkach pojawić się może gorączka. Należy wskazać, że sygnałów mogących świadczyć o dolegliwościach bólowych ucha nie należy bagatelizować i jak najszybciej skonsultować się z lekarzem pediatrą, by nie dopuścić do mogących pojawić się poważnych powikłań w postaci zaburzeń słuchu czy niedosłuchu.

Co podać na ból ucha u dziecka?

Ból ucha u dzieci jest dolegliwością, która powoduje pogorszenie samopoczucia, płaczliwość i obniża jakość snu. Dlatego też dolegliwości bólowe warto minimalizować poprzez stosowanie bezpiecznych dla dzieci leków przeciwbólowych bez recepty i przeciwzapalnych. Na ból ucha u dzieci można podać paracetamol lub ibuprofen. Jeżeli jednak dolegliwości bólowe nie ustępują, należy skontaktować się z lekarzem, który przepisze antybiotyk.

Leczenie bólu ucha u dziecka 

Leczenie dolegliwości zależy od przyczyn bólu ucha. W przypadku, kiedy dolegliwości bólowe spowodowane są zalegającym w uchu przedmiotem, należy go usunąć. Natomiast leczenie ostrego zapalenia ucha wymaga stosowanie farmakoterapii w postaci leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Z kolei ostre zapalenie ucha wiąże zie z koniecznością zastosowania antybiotykoterapii. Niemniej jednak należy podkreślić, że o charakterze leczenia w każdym przypadku decyduje lekarz, dlatego też pojawienie się dolegliwości bólowych u dziecka wiąże się z koniecznością wizyty u pediatry.

Domowe sposoby na ból ucha u dziecka

W łagodzeniu dolegliwości można stosować również domowe sposoby na ból ucha. Domowa terapia polega przede wszystkim na leczeniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Należy jednak wskazać, że nie zaleca się płukania ucha, ani stosowania kropki czy olejków. Popularny olejek kamforowy czy amol, choć powodują rozgrzanie skóry, dzięki czemu mogą zmniejszyć ból, to nie są przeznaczone do stosowania ich w środku ucha, smarować nimi można jedynie skórę wokół ucha.

Domowe sposoby polegają przede wszystkim na zmniejszeniu ryzyka zachorowania dziecka i wystąpienia bólu ucha. Dlatego też należy regularnie oczyszczać nos, zwłaszcza w trakcie infekcji z katarem, szczepić dziecko przeciwko grypie i pneumokokom, a także ograniczyć narażenie dziecka na dym tytoniowy.

W przypadku, kiedy ból ucha i uczucie zatkania występuje po kąpieli, można przypuszczać, że dolegliwości związane są z obecnością czopa woskowinowego. Wówczas można zastosować krople o właściwościach rozpuszczających woskowinę na bazie oleju.