Bezsenność w ciąży – jakie są przyczyny i jak sobie z nią poradzić?

Ciąża a bezsenność

Bezsenność w ciąży oraz pogorszenie się jakości snu dotyka większości kobiet, które spodziewają się dziecka. Dolegliwości te dają o sobie znać przede wszystkim w trzecim trymestrze, jednak zwykle towarzyszą całemu przebiegowi ciąży. Trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się ze snu i problemy z ponownym zaśnięciem, a także budzenie się wcześnie rano powodują zmęczenie i kłopoty z prawidłowym funkcjonowaniem w ciągu dnia. Kobieta ciężarna może odczuwać nadmierną senność, osłabienie organizmu, problemy z koncentracją i brak energii. Długotrwałe problemy ze snem zwiększają ryzyko wystąpienia powikłań ciążowych, a także osłabienia odporności, zaburzeń lękowych i depresji w ciąży.

Przyczyny bezsenności na początku ciąży wiążą się ze zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie przyszłej mamy. W późniejszych trymestrach za problemy ze snem odpowiadają przede wszystkim dolegliwości ciążowe oraz strach przed zbliżającym się porodem. 

Polecamy również czym jest i na czym polega naturalne planowanie rodziny.

Bezsenność w ciąży – 1 trymestr

Bezsenność w pierwszym trymestrze ciąży związana jest ze zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie kobiety zaraz po zapłodnieniu. Nadmiar wydzielanych hormonów płciowych (głównie estrogenów) powoduje zaburzenia równowagi faz snu. Estrogeny wpływają na wydłużenie się fazy REM i skrócenie fazy NREM, która odpowiada za wypoczynek i regenerację organizmu, co wpływa na częste wybudzanie się ze snu. Zmęczenie i nadmierna senność w ciągu dnia jest również spowodowana wzrostem poziomu progesteronu i gonadotropiny kosmówkowej, przez co kobieta śpi więcej, jednak jej sen jest płytki i nie pozwala w pełni wypocząć. Dodatkowo drzemki w ciągu dnia utrudniają wieczorne zasypianie.

Bezsenność w ciąży – 2 trymestr

W przeciwieństwie do pierwszego trymestru ciąży, drugi trymestr wiąże się przede wszystkim z trudnościami z zasypianiem. Ich główną przyczyną są zmiany, które zachodzą w ciele kobiety oraz dolegliwości ciążowe. Bezsenność w drugim trymestrze ciąży oraz stopniowo pogarszająca się jakość snu związana jest z postępowaniem ciąży, w czasie którego dochodzi do powiększania się obwodu brzucha wraz ze zmianą ułożenia narządów wewnętrznych w jamie brzusznej, bólu kręgosłupa, skurczów mięśni nóg, zgagi czy tkliwości piersi. Kobieta może odczuwać także problemy z oddychaniem, które spowodowane są ciążowym nieżytem nosa. Obrzęk błony śluzowej, katar, nadmierne kichanie i uczucie zatkanego nosa wywoływane są przez zmiany hormonalne, dlatego często jego symptomy są określane przez kobiety katarem hormonalnym.

Bezsenność w ciąży – 3 trymestr

W trzecim trymestrze ciąży dochodzi do znacznego obniżenia jakości snu, który staje się coraz krótszy. To właśnie wtedy na bezsenność skarży się najwięcej kobiet. Jest ona spowodowana postępującą ciążą i nasileniem się dolegliwości ciążowych,  a także trudnościami w znalezieniu odpowiedniej pozycji do spania z powodu dużego brzucha i bólu pleców. Oprócz tego na długość i jakość snu wpływają także intensywne ruchy dziecka, skurcze przepowiadające, częste oddawanie moczu z powodu ucisku macicy na pęcherz moczowy oraz problemy z oddychaniem. Bezsenność w końcówce ciąży związana jest także ze stresem i niepokojem przed zbliżającym się porodem. W trzecim trymestrze ciąży problemy ze snem pojawiają się również na skutek uwalnianej przez przysadkę mózgową oksytocyny, która nasila skurcze macicy.

Czy bezsenność w ciąży szkodzi dziecku?

Zdrowy sen, odpoczynek oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem mają ogromne znaczenie dla przyszłych mam oraz korzystny wpływ na prawidłowy rozwój dziecka. Problemy ze snem w czasie ciąży są naturalną reakcją organizmu na zmiany hormonalne i dolegliwości ciążowe, dlatego nie powinny wzbudzać niepokoju. Zwykle nie wpływają one także na prawidłowy rozwój dziecka w czasie ciąży.

Ryzykiem licznych powikłań ciążowych obarczone są natomiast przyszłe mamy z nadwagą lub otyłością, które cierpią na obturacyjny bezdech senny. Skutkiem choroby jest ryzyko wystąpienia cukrzycy ciężarnych, nadciśnienia w ciąży lub stanu przedrzucawkowego i rzucawki ciążowej, które mogą bezpośrednio wpływać na prawidłowy rozwój płodu oraz problemy zdrowotne dziecka po urodzeniu. 

Sposoby na bezsenność w ciąży

Bezsenność w ciąży jest dolegliwością, która zwykle znika zaraz po urodzeniu dziecka. Jeśli jednak jest na tyle uciążliwa, że utrudnia kobiecie codzienne funkcjonowanie, przyszła mama powinna zgłosić się do lekarza. Przyjmowanie jakichkolwiek leków na bezsenność na własną rękę jest zabronione, ponieważ mogą prowadzić do zaburzeń w prawidłowym rozwoju płodu.   

Do domowych sposobów na bezsenność należą: 

• dbałość o prawidłową higienę snu (ograniczenie drzemek w ciągu dnia, dokładne wywietrzenie sypialni, wygodny materac, ciemne i ciche pomieszczenie),  
• wygodne poduszki, które ułatwią ułożenie się w odpowiedniej pozycji do snu, a układane pod nogi zredukują ból mięśni łydek, 
• stosowanie technik relaksacyjnych (aromaterapia, relaksująca kąpiel, picie naparów z melisy na pół godziny przed snem), 
• odpowiednia temperatura w sypialni (lepiej śpi się w chłodnych pomieszczeniach), 
• unikanie ekranów telefonu, komputera, telewizora bezpośrednio przed snem, 
• lekkostrawny i niskokaloryczny posiłek około dwóch godzin przed snem, 
• zasypianie i budzenie się o stałych porach,
• ograniczenie ilości płynów przed snem, zwłaszcza kofeiny.  

W złagodzeniu wieczornych problemów ze snem pomocna będzie także umiarkowana aktywność fizyczna w ciągu dnia (np. spacer), należy natomiast unikać intensywnego wysiłku na trzy godziny przed snem.