Alergia na pszenicę – jakie są objawy i jak leczyć?
Pszenica to jeden z produktów będących powodem wszelkiego rodzaju nietolerancji i alergii pokarmowych, zarówno wśród dorosłych jak i dzieci, który na przestrzeni lat przeszedł wiele modyfikacji genetycznych. Zastosowanie pszenicy, szczególnie w produktach wysokoprzetworzonych, stało się niezwykle powszechne. Czy spożywanie tak dużych ilości tego produktu może mieć wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie?
Alergia na pszenicę – objawy
Jeżeli organizm wytwarza przeciwciała przeciwko konkretnemu alergenowi, nie wykazując objawów klinicznych, mówimy o uczuleniu. W przypadku, w którym zauważamy współistnienie objawów klinicznych, zdiagnozować możemy alergię pokarmową. Wynik ten potwierdzić może wykonanie badań serologicznych. Najczęściej występującym jest uczulenie na nabiał, orzechy, cytrusy oraz uczulenie na gluten.
Alergia na pszenicę bywa mylona z celiakią, czyli chorobą autoimmunologiczną, która charakteryzuje się wysoką nietolerancją glutenu. W tym przypadku, podczas spożywania produktów zawierających gluten, organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała oraz niszczyć swoje komórki i tkanki. Ponadto, dochodzi również do zaniku kosmków jelitowych, przez co upośledzona zostaje prawidłowa zdolność wchłaniania substancji odżywczych w jelitach. Niezdiagnozowana celiakia prowadzi do groźnych dla zdrowia awitaminoz oraz problemów z prawidłowym trawieniem pokarmów. Choroba ta jest nieuleczalna i wymaga całkowitego wyeliminowania glutenu ze swojego jadłospisu.
W przypadku alergii na pszenicę występuje pewna różnica. Gluten to mieszanka białek pochodzenia roślinnego i można go znaleźć między innymi w pszenicy, życie, jęczmieniu czy owsie. Jednak pszenica, poza glutenem, zawiera również inne białka roślinne. Można więc być uczulonym na pszenicę, nie mając nietolerancji glutenu. Przykładem może być sytuacja, w której osoba z nietolerancją pszenicy nie może zastosować do swoich wypieków mąki bezglutenowej, gdyż może ona zawierać inne białka roślinne, wywołujące alergię. Użyć może natomiast zamienników takich jak jęczmień czy owies, które nie zaszkodzą alergikowi, jednak osobie z nietolerancją glutenu już tak.
Objawy wskazujące na alergię związane z pszenicą mogą różnić się, w zależności od organizmu pacjenta i występować w różnym stopniu nasilenia. Najczęściej zaobserwować można:
- nudności,
- kurczowe bóle brzucha,
- wzdęcia, zaparcia lub biegunkę,
- niewydolność oddechową i astmę,
- atopowe zapalenie skóry, wypryski i wysypki,
- kaszel lub kichanie.
Jeżeli więc po zjedzeniu produktów zbożowych odczuwamy nieprzyjemności ze strony układu pokarmowego, warto udać się do specjalisty, który pomoże znaleźć przyczynę problemu i odpowiednio go leczyć.
Alergia na pszenicę – badania
Badanie alergii na pszenicę poprzedzi prawidłowo przeprowadzony wywiad lekarski. Kolejnym krokiem są badania tj. poziom swoistych przeciwciał IgE oraz punktowe testy skórne. Konieczne będzie również wykluczenie wystąpienia innych chorób glutenozależnych, np. celiakii.
Uwaga! Przed wykluczeniem z diety produktów zawierających gluten, warto skonsultować się ze specjalistą, w celu potwierdzenia wszelkiego rodzaju nietolerancji. Usunięcie produktów zbożowych przed wykonaniem badań, może dać ich niepoprawny wynik. Okazać się może również, że problem stanowi zupełnie inny powód, niż ten, który sami podejrzewamy.
Alergia na pszenicę – leczenie
Jeśli po wykonanych badaniach specjalista jednoznacznie stwierdzi wystąpienie alergii na pszenicę, należy wyeliminować ten produkt z codziennej diety. Niezbędne okazać się może również przyjmowanie leków na alergię (antyhistaminowych), zaleconych przez lekarza.
Alergie pokarmowe znacznie częściej występują u dzieci, które w większości wyrastają ze swojej dolegliwości wraz z wiekiem. Jeżeli jednak alergia pokarmowa pojawi się w wieku dorosłym, może okazać się ona znacznie cięższa do wyleczenia. Niekiedy zdarzyć się może, że pozostanie z nami do końca życia. Ciekawostką jest również fakt, że do wywołania alergii w wieku dorosłym potrzebna jest znacznie większa ilość alergenu niż u dzieci.
Alergia na pszenicę – co jeść a czego nie?
Unikanie żywności zawierającej pszenicę jest w dzisiejszych czasach szczególnie trudnym zadaniem. Należy bowiem pamiętać, że pszenica dodawana jest do wielu przetworzonych produktów spożywczych, takich jak batoniki, chipsy, ciasta, mrożonki, a nawet tych, które na pierwszy rzut oka wydają się pozbawione mąki, np. sosy, wędliny, parówki, kabanosy czy mieszanki przypraw. Przed dokonaniem zakupu, w przypadku alergii na pszenicę, warto dokładnie czytać zawarte na produktach etykiety, bądź poprosić sprzedawcę o skład. Dieta bezglutenowa to także niekoniecznie trafiony pomysł, ponieważ produkty pozbawione glutenu mogą zawierać w swoim składzie np. skrobię pszenną.
Pomimo konieczności wykluczenia z diety produktów zawierających pszenicę, ważne jest, aby utrzymać różnorodną oraz odpowiednio zbilansowaną dietę, która pozwoli dostarczyć wszelkich niezbędnych składników odżywczych. Źle skomponowana dieta może nie tylko prowadzić do nasilenia dolegliwości, ale również powodować niedobory substancji odżywczych, prowadzące do powstawania kolejnych problemów zdrowotnych. W przypadku diety w alergii na pszenicę warto skonsultować się z dietetykiem, który odpowiednio zbilansuje nam codzienny jadłospis oraz udzieli niezbędnych wskazówek.
Źródła:
- J. Michałowska, K. Pastusiak, P. Bogdański, Kontrowersje wokół glutenu, https://journals.viamedica.pl/varia_medica/article/view/57520
- A. Boczar, J. Jarmołowicz, K. Gomułka, Analiza wiedzy pacjentów o schorzeniach glutenozależnych, https://bc.wydawnictwo-tygiel.pl/public/assets/574/Wybrane%20aspekty%20stanu%20zdrowia%20osob%20mieszkajacych%20na%20terenie%20Polski.pdf#page=258
- K. Buczyłko, E. Majsiak, Wybrane reakcje krzyżowe w alergiach górnych dróg oddechowych i pokarmowych, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2353385417300923