Skuteczny lek na afty: żel, spray, płyn. Co wybrać?

Afty na błonie śluzowej jamy ustnej — co to?

Afty to niewielkie nadżerki lub owrzodzenia lokalizujące się w jamie ustnej. Najczęściej pojawiają się po wewnętrznej stronie policzków lub warg, mogą występować także w okolicy gardła i na podniebieniu.

Powstawaniu aft sprzyjają:

• spadek odporności (związany np. z chorobą, zażywaniem antybiotyków, lub przewlekłym stresem),
• zaburzenia hormonalne,
• predyspozycje genetyczne,
• spożywanie pokarmów wysoko przetworzonych,
• nieodpowiednia higiena jamy ustnej.

Bolesne zmiany mogą być także efektem drobnego urazu powstałego podczas szczotkowania zębów lub zakładania protezy, choroby zębów, odkładania się kamienia nazębnego, oraz diety zawierającej mało: żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego.

Warto wspomnieć również o pleśniawkach, czyli grzybiczych infekcjach błony śluzowej jamy ustnej wywołanych przez drożdżaki. Mogą być mylone z aftami, chociaż pleśniawki charakteryzują się białymi plamami i grudkami (afty to bolesne owrzodzenia, którym towarzyszy zapalna obwódka). Mogą powodować nieprzyjemny zapach z ust, suchość, dodatkowo utrudniają jedzenie. Przy znacznych stanach zapalnych może wystąpić podwyższenie temperatury ciała.

Nawracające afty lub pleśniawki mogą być objawem poważniejszych chorób. Jednostki, które mogą manifestować się w ten sposób to np.: choroby zapalne jelit, celiakia, zakażenie wirusem HIV/AIDS, cukrzyca, nowotwory układu krwiotwórczego (np. białaczka) i choroby autoimmunologiczne. Dlatego takie symptomy jak: uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, częste infekcje lub nieprawidłowości w rutynowych badaniach laboratoryjnych, u osoby ze skłonnością do aft czy pleśniawek, powinny być konsultowane z lekarzem.

Leki na afty w jamie ustnej

Jeżeli odporność osoby cierpiącej z powodu pleśniawki lub afty jest prawidłowa, leczenie opiera się przede wszystkim na poprawie higieny jamy ustnej.

W zwalczaniu pleśniawek są skuteczne miejscowe maści lub żele przeciwgrzybicze, w których substancja czynna to np.: flukonazol (Fluconazole Hasco), ketokonazol lub nystatyna. Natomiast w eliminacji aft sprawdza się: płyn do płukania jamy ustnej, żel o działaniu przeciwzapalnym, oraz lek miejscowo znieczulający i odkażający.

Płyny do płukania jamy ustnej

Poza porządną pastą i szczoteczką do mycia zębów, które pozwalają pozbyć się płytki nazębnej i bakterii bytujących nie tylko na zębach, ale i na śluzówce policzków, warto zaopatrzyć się w płyn do płukania jamy ustnej. Właściwa higiena jamy ustnej to warunek tego, by proces leczenia przebiegł prawidłowo i afty nie powracały. Płyny na małe afty i duże afty, które przy okazji redukują również nieświeży oddech to np.:

• Dentosept A,
• Anaftin,
• Eludril Classic,
• Baikadent miętowy,
• Aphtin,
• SeptOral Med Koncentrat.

Żele na afty w obrębie jamy ustnej

Wiele środków wspomagających proces gojenia, występuje w postaci żelu. Na powierzchni nadżerki powstaje warstwa ochronna, zabezpieczająca przed czynnikami drażniącymi, które mogłyby powodować znaczny dyskomfort. Żele często zawierają dodatkowe substancje nawilżające i lecznicze, np. kwas hialuronowy, aloes, dekspantenol, które ułatwiają regenerację błony śluzowej lub związki srebra, redukujące stany zapalne. Produkty przeznaczone do stosowania miejscowego w formie żelu, są wyjątkowo dobrze tolerowane przez pacjentów, należą do nich np.:

• Sachol,
• Dezaftan Med,
• Baikadent,
• Protefix Dental Protect,
• Elugel.

W przypadku aft nieprawidłowa higiena jamy ustnej może zaostrzać objawy, dlatego żele należy nakładać czystym palcem, najlepiej poprzez gazik.

Spray na afty

Preparaty przeznaczone do stosowania na afty i pleśniawki w jamie ustnej, można kupić również w formie sprayu. To wyjątkowo łatwa forma aplikacji, która sprzyja prawidłowej higienie jamy ustnej i redukuje zarówno afty małe, jak i duże.

Spraye wspomagają działanie naprawcze poprzez pobudzenie procesów metabolicznych w komórkach, co sprawia, że stan zapalny znika szybciej. Co więcej, część z nich wykazuje działanie ściągające, co poprzez uczucie wysuszenia afty powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych. Środkiem odkażającym skutecznym w leczeniu nadżerek w jamie ustnej jest również dichlorowodorek oktenidyny. Wykazuje działanie bakteriobójcze i grzybobójcze, zatem przyniesie rezultat zarówno w przypadku aft, jak i pleśniawek. Z kolei salicylan choliny i chlorowodorek lidokainy uśmierzają ból, działając znieczulająco.

Wśród środków dostępnych w postaci sprayu wymienia się:

• Octenisept areozol,
• Oktaseptal,
• Maxiseptic aerozol,
• Dentosept A spray,
• Anaftin,
• Aphtin,
• Dezaftan MED (Oraseptan).

Sposoby na afty i pleśniawki

Jak już kilkakrotnie zostało wspomniane preparaty przydatne w leczeniu aft i pleśniawek należy nakładać, przestrzegając zasad higieny. Jeśli bolesne zmiany to także twój problem, powinieneś zadbać o to, by uniemożliwić ich powstanie. W tym celu dokładnie szczotkuj zęby i używaj nici dentystycznych oraz odwiedzaj stomatologa, który zdejmie ci kamień i płytkę nazębną. W niektórych przypadkach efekty terapii można zaobserwować dopiero po zmianach diety, pozwalających uzupełnić niedobory.

Pamiętaj, że każdy wyrób medyczny musi być stosowany zgodnie z przeznaczeniem i zasadami zawartymi w ulotce.

Przeciwzapalnie i odkażająco działają również substancje wyizolowane z roślin, takich jak tarczyca bajkalska czy szałwia lekarska. Płukanki należy utrzymywać w jamie ustnej przez ok. 2 minuty, a następnie wypluwać. Jeśli nadżerki nie są zagojone, unikaj gorących, słonych, kwaśnych czy pikantnych pokarmów i napojów.