Refluks w ciąży – objawy, leczenie

Refluks na początku ciąży

Zmiany zachodzące w kobiecym ciele w trakcie ciąży mogą skutkować różnego rodzaju objawami, charakterystycznymi dla okresu prenatalnego. Przyszłe mamy najczęściej uskarżają się na mdłości oraz refluks żołądkowo-przełykowy, czyli zarzucanie kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, które powoduje między innymi nieprzyjemne uczucie pieczenia. Refluks, w tym refluks stresowy, może pojawić się na każdym etapie ciąży. 

Zapoznaj się z objawami refluksu u niemowlaka.

Refluks na początku ciąży spowodowany jest najczęściej zmianami w gospodarce hormonalnej, które u ciężarnej przebiegają bardzo gwałtownie. Za wystąpienie wspomnianej dysfunkcji odpowiada głównie podwyższona wartość progesteronu – hormonu przygotowującego śluzówkę macicy do utrzymania ciąży. Progesteron jest również odpowiedzialny za sprawność dolnego zwieracza przełyku. Wysoki poziom hormonu rozluźnia mięśniówkę gładką układu pokarmowego, wskutek czego może występować cofanie treści żołądkowej. W II i III trymestrze ciąży objawy refluksu determinowane są dodatkowo przez powiększającą się macicę, która stopniowo powoduje coraz większy ucisk na żołądek, co może skutkować nasileniem symptomów refluksu. 

Przeczytaj, czym jest refluks żółciowy i jakie są objawy nadkwasoty.

Refluks w ciąży w nocy

Nierzadkim problemem u kobiet w ciąży jest również refluks dokuczający podczas snu. Nasilanie się objawów w nocy jest bezpośrednio związane z pozycją, czyli wyrównaniem poziomu żołądka z przełykiem. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia dolegliwości warto zadbać o odpowiednią pozycję leżenia. Najlepiej sprawdza się sen z lekko uniesionym tułowiem. 

Refluks w ciąży – objawy

Najbardziej typowym objawem refluksu jest zgaga, jednak symptomy mogą przybierać różnorodną formę i poziom nasilenia. Wśród potencjalnych objawów refluksu w ciąży wymienia się między innymi:

• odbijanie,
• kwaśno-gorzki posmak w ustach,
• kwaśne wymioty,
• nudności,
• palący ból w klatce piersiowej, promieniujący od mostka aż do gardła,
• chrypa.

Co na refluks w ciąży?

Terapia refluksu żołądkowo-przełykowego u kobiet w ciąży opiera się przede wszystkim na modyfikacji diety i stylu życia. Zaleca się unikanie jedzenia dużych posiłków oraz spożywania pokarmów o wysokiej zawartości tłuszczu, pikantnych, kwaśnych oraz gazowanych napojów. Istotnym elementem jest również rezygnacja z jedzenia tuż przed snem oraz pozostawanie w pozycji pionowej przez co najmniej 2 godziny po posiłku. Ciężarne powinny zwrócić uwagę na swoją pozycję podczas snu. Istotne jest również unikanie noszenia obcisłych ubrań, które mogą uciskać brzuch i potęgować nieprzyjemne dolegliwości. W przypadku pacjentek z nadwagą lub otyłością, zaleca się kontrolowanie wagi.

Refluks w ciąży – leczenie

Z uwagi na ograniczenia w stosowaniu leków w czasie ciąży, leczenie refluksu ma na celu złagodzenie objawów choroby oraz minimalizację ryzyka powikłań. W przypadku braku poprawy po zmianie diety i stylu życia, lekarz może zdecydować o zastosowaniu farmakoterapii. Zawsze należy jednak pamiętać, że przyjmowanie leków w okresie prenatalnym powinno być ograniczone tylko do sytuacji, w których korzyści dla matki przeważają nad ryzykiem dla płodu. Zalecane leki to między innymi leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (PPI), antyhistaminy H2 oraz leki zobojętniające kwas solny w żołądku. 

Refluks w ciąży – co jeść?

W przypadku refluksu w ciąży dieta odgrywa kluczową rolę w złagodzeniu objawów choroby. Oto kilka zasad, jakich należy przestrzegać w trakcie planowania posiłków:

• Unikanie posiłków o wysokiej zawartości tłuszczów – tłuste potrawy znacznie wydłużają czas trawienia, co może prowadzić do zalegania pokarmów w żołądku,
• Ograniczenie spożycia produktów kwaśnych – soki owocowe, kwaśne owoce, kawa, soki warzywne i produkty mleczne o dużej zawartości kwasu mlekowego powinny być spożywane z umiarem,
• Unikanie produktów wywołujących wzdęcia – fasola, kapusta, brukselka, soczewica, kukurydza, groch, cebula, czosnek i szparagi mogą powodować wzdęcia, co dodatkowo nasila objawy refluksu,
• Zwiększenie ilości błonnika w diecie – błonnik wpływa na poprawę trawienia i zapobiega zaparciom, które mogą nasilać objawy refluksu. Produkty bogate w błonnik to np. otręby, warzywa, owoce i orzechy,
• Spożywanie posiłków w formie lekkostrawnej – najlepiej zdecydować się na gotowanie na parze, duszenie lub pieczenie.

Pokarmy, które warto spożywać przy refluksie w ciąży to np.:

• chude mięsa i ryby,
• mleko,
• ziemniaki,
• zielone warzywa liściaste,
• banany,
• pestki i orzechy,
• oliwa z oliwek, 
• olej lniany,
• kasza jęczmienna.

W przypadku utrzymujących się objawów refluksu pomimo zmiany diety, należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę w celu uzyskania dalszych wskazówek dotyczących żywienia w trakcie ciąży.