Refluks od tarczycy – nadczynność i niedoczynność
Refluks żołądkowo-przełykowy to coraz częstszy problem zdrowotny, który może powodować wiele nieprzyjemnych objawów. W ostatnich latach pojawiają się sugestie, że zaburzenia czynności tarczycy mogą mieć wpływ na jego występowanie. Czy rzeczywiście istnieje związek między tarczycą a refluksem żołądkowo-przełykowym?
Nadczynność tarczycy a refluks
Nadczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów. Objawy nadczynności tarczycy mogą obejmować zwiększoną aktywność, nerwowość, drżenie rąk, zaburzenia rytmu serca, szybkie spadki masy ciała oraz trudności w zasypianiu. Trzy kluczowe hormony wydzielane przez gruczoł tarczycy to:
- tyroksyna (T4) – główny hormon wydzielany przez tarczycę. Po uwalnianiu do krwiobiegu, T4 przekształca się w aktywną formę, czyli trójjodotyroninę (T3), która wpływa na metabolizm organizmu,
- trójjodotyronina (T3) – aktywna forma hormonu tarczycy. T3 wpływa na metabolizm komórkowy, regulując tempo przemiany materii, produkcję białek, rozwój mózgu i układu nerwowego oraz funkcjonowanie mięśni,
- kalcytonina – hormon ten bierze udział w regulacji poziomu wapnia we krwi, poprzez hamowanie resorpcji kości.
Refluks żołądkowo-przełykowy jest schorzeniem, w którym treść żołądkowa wraz z kwasem solnym cofa się do przełyku, co powoduje wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak zgaga, pieczenie w klatce piersiowej, bóle brzucha, a nawet problemy z oddychaniem. Może wystąpić w każdym wieku (diagnozuje się między innymi refluks u niemowlaka) oraz niezależnie od płci. Podłożem schorzenia może być między innymi nadkwasota, niewłaściwa dieta, stres czy zaburzenia w gospodarce hormonalnej. Innym rodzajem refluksu jest refluks żółciowy, w przebiegu którego następuje zarzucanie treści żółciowej z dwunastnicy do żołądka i dalszych odcinków przewodu pokarmowego.
Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy nadczynność tarczycy jest bezpośrednią przyczyną refluksu żołądkowo-przełykowego, jednak badania sugerują, że może wpłynąć na jego nasilenie. W przypadku nadczynności tarczycy może zachodzić przyspieszenie perystaltyki jelitowej, czego konsekwencją mogą być epizody refluksowe. Warto jednak zaznaczyć, że nadczynność tarczycy i refluks żołądkowo-przełykowy to dwa różne schorzenia, które wymagają osobnej diagnozy i leczenia.
Niedoczynność tarczycy a refluks
Niedoczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca produkuje zbyt mało hormonów tarczycy, co prowadzi do spowolnienia procesów metabolicznych w organizmie. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, w której układ odpornościowy atakuje tarczycę i niszczy jej tkankę. Objawy niedoczynności tarczycy są zróżnicowane i niecharakterystyczne, dlatego często są mylone z innymi chorobami. Pacjenci z niedoczynnością tarczycy mogą odczuwać zmęczenie, apatię, przyrost masy ciała, zwiększoną wrażliwość na zimno, suche włosy i skórę, bóle stawów i mięśni, zaparcia, zaburzenia miesiączkowania, problemy z pamięcią i koncentracją, a także depresję. U osób starszych niedoczynność tarczycy może prowadzić do osłabienia mięśni i spadku sprawności fizycznej.
W niektórych przypadkach niedoczynność tarczycy i refluks żołądkowo-przełykowy mogą występować jednocześnie. Wskazuje się, że osoby z niedoczynnością tarczycy są bardziej narażone na występowanie refluksu żołądkowo-przełykowego niż osoby bez zaburzeń tarczycy. Jednym z powodów może być spowolnienie czynności przewodu pokarmowego, które towarzyszy niedoczynności tarczycy i sprzyja cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Wspólne objawy niedoczynności tarczycy i refluksu żołądkowo-przełykowego, takie jak ból w klatce piersiowej, trudności w połykaniu, uczucie pełności w nadbrzuszu, nadmierne wytwarzanie śliny czy problemy z trawieniem, mogą utrudniać rozpoznanie jednego z tych schorzeń.
Warto jednak pamiętać, że występowanie objawów refluksu żołądkowo-przełykowego nie zawsze oznacza obecność niedoczynności tarczycy, a objawy te mogą wynikać z innych chorób lub czynników, takich jak dieta, palenie tytoniu, nadwaga, czy stres. Dlatego w przypadku występowania tych objawów zaleca się wizytę u lekarza, który przeprowadzi odpowiednie badania i pomoże ustalić diagnozę.
Zarówno niedoczynność tarczycy, jak i refluks żołądkowo-przełykowy są chorobami, które wymagają wczesnego wykrycia i leczenia, aby zapobiec powikłaniom. W przypadku niedoczynności tarczycy leczenie polega zazwyczaj na przyjmowaniu hormonów tarczycy, natomiast w przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego stosuje się najczęściej leki zobojętniające kwas żołądkowy lub hamujące jego produkcję, zmianę stylu życia oraz dietę. Warto również pamiętać, że niedoczynność tarczycy i refluks żołądkowo-przełykowy można skutecznie leczyć i zapobiec ich powikłaniom, ale wymagają one odpowiedniej diagnostyki i indywidualnego podejścia do pacjenta przez lekarza specjalistę.
Źródła:
- J. Karpińska, B. Kryszałowicz, A. Błachowicz, E. Franek, Pierwotne, wtórne i jatrogenne zaburzenia czynności tarczycy, https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/12137
- A. Kostiukow, M. Rosołek, M. Romanowski, E. Ignaszak, W. Samborski, Dieta jako istotny czynnik wspomagający leczenie choroby Hashimoto, https://bc.wydawnictwo-tygiel.pl/public/assets/266/Medyczne%20aspekty%20kosmetologii%20i%20dietetyki.pdf#page=200