Opryszczka u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie

Opryszczka u dzieci – przyczyny

Opryszczka to choroba zakaźna występująca wśród ludzi na całym świecie, a jej przyczyną jest zakażenie wirusem opryszczki pospolitej – Herpes simplex virus. Wyróżniamy dwa typy patogenu:

• HSV-1 – odpowiadający głównie za opryszczkę wargową,
• HSV-2 – który jest czynnikiem odpowiadającym za pojawienie się opryszczki narządów płciowych.

Wirus najczęściej zaraża poprzez bezpośredni kontakt z uszkodzoną skórą, błonami śluzowymi lub wydzielinami nosiciela. Ponieważ człowiek jest naturalnym rezerwuarem wirusa, po wniknięciu patogenu następuje jego replikacja i pozostaje w ludzkim organizmie do końca życia. Do uaktywnienia się opryszczki dochodzi zwykle w momencie wzmożonego osłabienia organizmu, a czynnikami determinującymi reaktywację są między innymi długotrwały stres, wyziębienie, przemęczenie, przebyta infekcja, a nawet długi czas przebywania w słońcu. 

Szczególnie niebezpieczna jest opryszczka w ciąży, ponieważ może stanowić przyczynę samoistnego poronienia. Równie groźna jest opryszczka u niemowlaka. Ze względu na fakt, że zakażenie może przebiegać bezobjawowo, w związku z czym ciężarna nie zawsze jest świadoma nosicielstwa, bardzo często do zakażenia HSV-2 dochodzi w trakcie porodu siłami naturalnymi. Aktywna opryszczka zlokalizowana w obrębie narządów płciowych jest wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego, z kolei brak zmian chorobowych w okolicy szyjki macicy skutkuje rezygnacją z przeprowadzenia cesarskiego cięcia lub podania leków przeciwwirusowych. Z kolei do zakażenia HSV-1 dochodzi poprzez fizyczny kontakt noworodka ze zmianami skórnymi bądź wydzielinami (np. ślina) osoby zakażonej, dlatego należy zachować szczególną ostrożność oraz przestrzegać zasad higieny. 

Częstym zjawiskiem jest występowanie opryszczki u dzieci w okresie przedszkolnym oraz szkolnym. Do rozprzestrzeniania się wirusa dochodzi najczęściej poprzez używanie przez dzieci tych samych naczyń, picie z jednej butelki, czy pocałowanie przez zainfekowaną osobę dorosłą.

Opryszczka u dzieci – objawy

Zmiany opryszczkowe u dzieci najczęściej pojawiają się w okolicy warg, jamy ustnej i nosa. Pierwszym etapem zakażenia jest zaczerwienienie, następnie pojawiają się drobne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Zmiany skórne powodują ból i świąd, a ich drapanie prowadzi do powstawania strupów oraz rozprzestrzeniania się choroby na inne obszary ciała. W przebiegu infekcji mogą pojawić objawy współtowarzyszące, takie jak gorączka, bóle mięśni, brak apetytu, złe samopoczucie oraz powiększenie węzłów chłonnych w okolicy szyi. 

Wirus opryszczki może również prowadzić do zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, czego skutkiem bywa niezwykle groźne dla zdrowia i życia opryszczkowe zapalenie mózgu. W momencie zainfekowania OUN zauważyć można objawy, takie jak bóle głowy, wymioty, gorączka, drgawki, ospałość czy napady padaczkowe. W ciężkich przypadkach dojść może do zaburzeń świadomości, halucynacji i śpiączki. Nieodpowiednio leczona opryszczka, zarówno w przypadku noworodków, jak i dzieci starszych, może prowadzić do pojawienia się trwałych powikłań neurologicznych, a ryzyko śmiertelności w tym przypadku wynosi aż 70-80%.

Opryszczka u dziecka – leczenie

Pojawienie się niepokojących zmian chorobowych u dzieci powinno być bezwzględnie konsultowane z lekarzem, ponieważ kluczowe jest szybkie i trafne postawienie diagnozy oraz wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Na ten moment całkowite wyleczenie wirusa opryszczki jest niemożliwe. Leczenie ma na celu łagodzenie objawów, znaczące przyspieszenie gojenia się zmian skórnych oraz zapobieganie groźnym dla zdrowia i życia powikłaniom. 

W leczeniu opryszczki najczęściej stosuje się terapię przy użyciu acyklowiru – leku przeciwwirusowego, hamującego replikację wirusa. W przypadku opryszczki wargowej, stosować można leki na opryszczkę dostępne w aptekach. Są to między innymi maści i kremy, które nakładamy na skórę miejscowo.

Opryszczka u dzieci – domowe sposoby

W łagodzeniu objawów opryszczki mogą pomóc domowe sposoby, np. zastosowanie maści cynkowej, która skutecznie osuszy nieprzyjemne zmiany skórne. Działanie kojące przynoszą również kompresy z roślinnych naparów, np. z melisy czy rumianku. Metody te nie dają jednak gwarancji szybkiego i skutecznego pozbycia się nieprzyjemnych dolegliwości, związanych z pojawieniem się opryszczki. Należy również pamiętać, że leczenie sposobami domowymi, szczególnie w przypadku wystąpienia opryszczki u dzieci, powinno być konsultowane z lekarzem.

Czy opryszczka u dzieci jest zaraźliwa

Zarażenie się wirusem opryszczki jest możliwe zarówno w momencie pojawienia się aktywnej postaci opryszczki, poprzez fizyczny kontakt ze skórą nosiciela, a także w czasie, gdy opryszczka przechodzi w fazę utajoną (jednak wtedy zakażenie jest mniej prawdopodobne, gdyż konieczny jest kontakt z uszkodzoną skórą bądź wydzielinami nosiciela). 

Wśród dzieci opryszczka stanowi niezwykle zaraźliwą chorobę. Dzieci zarażają się najczęściej poprzez niedostateczne przestrzeganie zasad higieny, korzystanie ze wspólnych zabawek, pościeli, ręczników, sztućców czy butelek. W momencie pojawienia się opryszczki u dziecka, ważne jest nie tylko wdrożenie odpowiedniego leczenia, ale również niedopuszczenie, aby wirus przenosił się dalej. W tym celu konieczne jest przestrzeganie kilku ważnych zasad, do momentu ustąpienia objawów:

• dokładne mycie naczyń i sztućców używanych przez dziecko,
• dopilnowanie dokładnego przestrzegania zasad higieny,
• próba powstrzymania przed dotykaniem oraz rozdrapywaniem zmian chorobowych powstałych na skórze.