Leki na alergię bez recepty i na receptę: czym łagodzić objawy alergii?

Czym jest alergia?

Alergia stanowi przykład nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego na określone antygeny, czyli substancje o specyficznej budowie chemicznej pojawiające się w otoczeniu (np. w powietrzu, wodzie, na dotykanych przedmiotach, w spożywanych pokarmach). Kontakt z czynnikiem uczulającym (alergenem) powoduje uruchomienie kaskady reakcji, gdzie kluczowym procesem jest związanie alergenu z przeciwciałem klasy IgE. Powstały kompleks jest następnie wiązany przez receptor znajdujący się na komórkach tucznych (mastocytach) uwalniających histaminę.

Histamina to substancja będąca podstawowym mediatorem reakcji alergicznych. Odpowiada za większość objawów alergii, w tym łzawienie oczu, katar sienny i świąd skóry. Jest celem działania dużej grupy leków przeciwalergicznych (leków przeciwhistaminowych).

Ponadto alergia może przebiegać jako alergiczny wyprysk kontaktowy i być skutkiem działania specyficznych komórek immunologicznych (limfocytów T, neutrofilów, makrofagów) wywołujących stan zapalny w miejscu kontaktu z antygenem bez dominującej roli histaminy.

Typy alergii

W zależności od drogi kontaktu z alergenem wyróżniamy następujące typy alergii:

• alergia wziewna (pyłki roślin, zarodniki grzybów, roztocza kurzu, sierść zwierząt, ślina zwierząt),
• alergia pokarmowa (orzechy, nasiona, przyprawy, owoce, jajka, mleko, skorupiaki),
• alergia kontaktowa (nikiel, chrom, kobalt, lateks).

Jakie są najczęstsze objawy uczulenia?

Najczęstsze objawy wskazujące na reakcję alergiczną to:

• katar sienny (alergiczny nieżyt nosa),
• kichanie,
• uczucie zapchanego nosa,
• swędzenie gardła,
• świszczący oddech,
• kaszel,
• łzawienie oczu,
• zaczerwienienie oczu,
• zmiany skórne (świąd skóry, pokrzywka, wysypka),
• objawy ze strony układu pokarmowego (ból brzucha, biegunka, wymioty),
• ból głowy,
• złe samopoczucie,
• zmęczenie.

Leki na alergię

W leczeniu alergii najpowszechniej wykorzystywane są następujące substancje czynne:

• leki antyhistaminowe II i III generacji (m.in. azelastyna, bilastyna, dichlorowodorek cetyryzyny, dichlorowodorek lewocetyryzyny, loratadyna, desloratadyna, feksofenadyna, olopatadyna);
• glikokortykosteroidy (m.in. beklometazon, budezonid, cyklezonid, flutykazon, mometazon, hydrokortyzon, metyloprednizolon, prednizon, prednizolon);
• leki obkurczające śluzówkę nosa i naczynia krwionośne (m.in. fenylefryna, pseudoefedryna, ksylometazolina, oksymetazolina, nafazolina).

Substancje te występują w różnych postaciach, co pozwala na wybranie najbardziej odpowiedniego preparatu pod kątem wieku, typu dolegliwości oraz osobistych preferencji. Niektóre leki na alergię są dostępne bez recepty.

Tabletki na alergię

Leki na alergię w formie tabletek znajdują zastosowanie praktycznie we wszystkich chorobach alergicznych. W ich składzie najczęściej znajdują się substancje o działaniu przeciwhistaminowym, zazwyczaj II lub III generacji ze względu na znacznie rzadsze występowanie skutków ubocznych (głównie senności) w porównaniu z lekami I generacji.

Popularne preparaty przeciwhistaminowe w postaci tabletek dostępne na receptę to:

• bilastyna: Adablix, Bilaflex, Bilagra, Bilant, BILARGENA, Clatexo, Clatra;
• dichlorowodorek cetyryzyny: Alermed, Allertec, Amertil, Letizen, Zyrtec;
• dichlorowodorek lewocetyryzyny: Alergimed, Cezera, Contrahist, Xyzal, Zyx;
• desloratadyna: Aerius, Dasselta, Delortan, Deslodyna, Hitaxa, Jovesto;
• feksofenadyna: Allegra Telfast, Telfexo;
• loratadyna: Claritine, Flonidan, Loratan.

Preparaty przeciwhistaminowe I generacji są stosowane przede wszystkim w leczeniu odczynów skórnych (bąble pokrzywkowe, świąd). Należą do nich np. hydroksyzyna, klemastyna.

Niektóre przeciwhistaminowe leki na alergię (np. Adablix, Hitaxa, Clatra) są dostępne jako tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej. Jest to wygodna postać leku niewymagająca popijania.

W formie tabletek występują także glikokortykosteroidy stosowane przede wszystkim w zaostrzeniach alergii, wyłącznie pod nadzorem lekarza. Są to m.in. metyloprednizolon (Meprelon, Metypred), prednizon (Encorton), prednizolon (Encortolon).

Istnieją także tabletki na alergię zawierające montelukast będący antagonistą receptorów leukotrienowych: Asmenol, Astmodil, Milukante, Monkasta.

Tabletki na alergię dostępne bez recepty to m.in.: Claritine Allergy, Hitaxa Fast, Allertex Effect, Bilastyna Hitaxa, Clatra Allergy, Allertec WZF, Zyrtec UCB, Zyx Bio, Allegra.

Syropy na alergię i roztwory doustne na alergię

Syropy i krople doustne są wygodną postacią leku na alergię, która znajduje zastosowanie przede wszystkim u dzieci oraz osób mających problem z połykaniem tabletek. W tego typu preparatach zawarte są leki przeciwhistaminowe. Leki przeciwalergiczne w postaci syropów i roztworów doustnych to m.in. Clemastinum Alfofarm, Clemastinum Hasco, Zyrtec, Contrahist, Aerius, Delortan, Deslodyna, Hitaxa.

Zawiesiny i roztwory donosowe na alergię

Zawiesiny do nosa skutecznie niwelują objawy alergii wziewnej, takie jak katar alergiczny i swędzenie nosa. W tym przypadku wykorzystuje się głównie glikokortykosteroidy o działaniu miejscowym wykazujące działanie przeciwzapalne oraz leki, które obkurczają błony śluzowe. Leki dostępne na receptę to m.in.: mometazon (Metmin, Momester), flutykazon (Avamys, Flixonase), azelastyna + flutykazon (Allerduo, Dymista), mometazon + olopatadyna (Ryaltris).

Donosowe preparaty na alergię bez recepty to np.: Aleric Spray, Momester Nasal, Nasivin, Acatar, Xylorin, Otrivin.

Maści i kremy na alergię

W przypadku objawów skórnych, takich jak bąble pokrzywkowe, wysypka czy świąd, stosuje się leki w postaci maści i kremów do stosowania miejscowego na skórę. Popularne preparaty to:

• mometazon: Elocom, Momecutan;
• hydrokortyzon: Hydrocortisonum AFP;
• flutykazon: Cutivate;
• triamcynolon: Pevisone, Polcortolon TC.

Krople do oczu na alergię

Na objawy alergii, takie jak zaczerwienienie, świąd i łzawienie oczu, zalecane są krople aplikowane do worka spojówkowego. Są to leki zawierające następujące substancje czynne: azelastyna (Allergodil, Azelastin COMOD, Azelastin POS), olopatadyna (Olodon Free, Opatanol), ketotifen (Zabak).

Leki wziewne na alergię

W leczeniu astmy, która należy do chorób atopowych, oraz u osób, u których występują nasilone objawy ze strony układu oddechowego (np. duszność, świsty, ucisk w klatce piersiowej), lekarz może zalecić stosowanie preparatów wziewnych zawierających glikokortykosteroidy (beklometazon, budezonid, cyklezonid, flutykazon, mometazon) w monoterapii lub w połączeniu z agonistami receptorów beta2-adrenergicznych (np. formoterol, salmeterol).

Leki dożylne na alergię

W stanach o ciężkim przebiegu zastosowanie znajdują dożylne leki na alergię, takie jak: metyloprednizolon (Solu-Medrol), prednizolon (Predasol), klemastyna (Clemastinum WZF).

Immunoterapia na alergię

Swoistą metodą leczenia alergii jest immunoterapia, czyli odczulanie. Jest dostępna w postaci iniekcji podskórnych lub jako krople doustne (Staloral). Polega na podawaniu coraz większych dawek alergenów, co ma na celu zbudowanie tolerancji układu odpornościowego. Jest oparta o wyniki testów skórnych.

Suplementy diety dla alergików

U osób z tendencją do atopii, czyli chorób takich jak alergia, astma i atopowe zapalenie skóry, korzystne działanie mogą mieć również suplementy diety uzupełniające niedobór witamin i niedobór minerałów. Do popularnych składników takich preparatów należą: wapń (tabletki musujące), olej z czarnuszki siewnej, kwercetyna oraz pachnotka zwyczajna. Suplement diety nie zastępuje leczenia przeciwalergicznego.