Kłykciny kończyste w ciąży - przyczyny, powikłania, zapobieganie

Kłykciny kończyste w ciąży - przyczyny

Co powoduje kłykciny kończyste w ciąży? Zmiany te są nienowotworowym objawem zarażenia wirusem HPV (human papilloma virus). Wyróżniamy około 200 typów patogenu, z czego część jest wysokoonkogenna. Badania naukowe potwierdzają związek między niektórymi genotypami wirusa HPV a rakiem szyjki macicy (szczególnie groźny jest  HPV-16 i HPV-18, to właśnie te dwa typy odpowiadają za 70% wszystkich przypadków raka szyjki macicy). Do zakażenia dochodzi poprzez kontakty seksualne i bezpośredni kontakt ze skórą osoby zakażonej. Infekcje wirusem w wielu przypadkach przebiegają bezobjawowo lub dają objawy o przemijającym charakterze. Natomiast jeżeli układ immunologiczny nie zwalczy infekcji wirusowej samoistnie w ciągu kilku miesięcy (maksymalnie do dwóch lat), mówimy wówczas o tzw. zakażeniu przewlekłym. 

Co zwiększa ryzyko zachorowania na HPV u kobiet? Jest to m.in.:

• współżycie bez zabezpieczenia, 
• wielu partnerów seksualnych,
• rozpoczęcie inicjacji seksualnej we wczesnym wieku,
• nałogowe palenie papierosów,
• upośledzone funkcjonowanie układu odpornościowego,
• przewlekłe infekcje miejsc intymnych,
• antykoncepcja hormonalna,
• współistnienie innych chorób przenoszonych drogą płciową (np. chlamydiozy, rzeżączki).

Należy podkreślić, że kłykciny kończyste w ciąży są spowodowane w większości przypadków przez typ HPV-6 i HPV-11. 

Kłykciny kończyste w ciąży - powikłania

Niestety, jak udowadnia praktyka lekarska, kłykciny kończyste w ciąży mają skłonność do szybkiego zwiększania swoich rozmiarów, co z uwagi na umiejscowienie (narządy płciowe i okolice odbytu) może powodować szereg problemów zdrowotnych. Zdarza się, że duże zmiany zlokalizowane na sromie utrudniają poród (SN). Nieleczone kłykciny kończyste w ciąży mogą też doprowadzić do brodawczakowatości krtani u dzieci, które urodziły się drogami natury. Są to patologiczne struktury, które z uwagi na silne tendencje do rozrostu, mogą ograniczać drożność dróg oddechowych dziecka. Do zakażenia HPV dochodzi w ciąży lub w okresie okołoporodowym (dziecko zaraża się od matki będącej nosicielem wirusa). Warto jednak wspomnieć, że w wielu przypadkach brodawczaki krtani samoistnie zanikają (z czasem). Istnieje również związek między obecnością wirusa HPV a ciążą w kontekście poronień. Patogen może utrudniać donoszenie ciąży (największe ryzyko poronienia istnieje u pacjentek będących na wczesnym etapie ciąży).

Kłykciny kończyste w ciąży - zapobieganie

Czy można zapobiec brodawki skórnym w okolicy odbytu i narządów płciowych, wywoływanych przez wirusa brodawczaka ludzkiego? Nie możemy uniknąć rozwoju kłykcin kończystych w ciąży, ale istnieją sposoby na zminimalizowanie ryzyka zakażenia HPV. W jaki sposób? Przede wszystkim pacjentki aktywne seksualne powinny zachęcać partnera do stosowania prezerwatyw podczas zbliżeń. Dobrym rozwiązaniem są też szczepienia ochronne przeciwko wirusowi HPV (niestety nie są refundowane), choć ich skuteczność jest wyższa w przypadku osób, które jeszcze nie rozpoczęły inicjacji seksualnej. Należy też unikać wspólnego korzystania z przedmiotów higieny osobistej (np. ręcznika), gdyż jeśli partner jest nosicielem HPV, możemy tą drogą przenieść wirusa do naszego organizmu.

Kłykciny kończyste w ciąży - leczenie

Jeśli chodzi o kłykciny kończyste leczenie w ciąży może obejmować kilka różnych metod. Powszechnym sposobem jest krioterapia ginekologiczna. Polega na wykorzystaniu ciekłego azotu, za pomocą którego lekarz schładza i zamraża zmienione chorobowo tkanki. Krioterapia rzadko powoduje działania niepożądane typu bliznowacenie, czy przebarwienia i jest bezpieczna dla kobiet w ciąży. 

Usuwanie kłykcin kończystych w ciąży można przeprowadzić również, używając w tym celu kwasu trójchlorooctowego (TCA), który prowadzi do martwicy tkanek. Należy podkreślić, że najwyższą efektywność uzyskujemy przy niewielkich zmianach. Bardzo ważne jest tutaj duże doświadczenie lekarza, gdyż zbyt obfite (nieumiejętne) zastosowanie preparatu z TCA może skutkować głębokimi owrzodzeniami i bliznami u pacjentki. Alternatywą jest zabieg laserowy, który pozwala na zniszczenie tkanki kłykcin kończystych poprzez odparowanie i koagulację. Co ważne laseroterapia nie uszkadza tkanek sąsiadujących. Usunięte brodawki warto poddać badaniu histopatologicznemu.