Jakie leki stosować na bolesne miesiączki - kiedy warto zastosować lek na receptę?
Niestety bolesne miesiączki są problemem, z którym zmaga się wiele kobiet w wieku rozrodczym. Czasami ból jest tak silny, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie i wykonywanie codziennych czynności. W takich wypadkach warto sięgnąć po wsparcie farmaceutyczne w postaci leków. Te mocniejsze dostępne są tylko na receptę po wcześniejszej konsultacji lekarskiej. Co powoduje silne bóle menstruacyjne, jak się je diagnozuje i leczy? Sprawdźmy.
- Podstawowe informacje o cyklu menstruacyjnym
- Silne bóle miesiączkowe i ich rodzaje
- Ból miesiączkowy pierwotny
- Jak dochodzi do tego bólu?
- Czy pierwotnym bólom mogą towarzyszyć dodatkowe objawy?
- PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego
- Wtórne bolesne miesiączkowanie – przyczyny
- Diagnostyka medyczna przy bolesnych miesiączkach
- Leczenie dolegliwości związanych z bolesną miesiączką
- Domowe sposoby na ból związany z miesiączką
- Ból menstruacyjny – tabletki i pozostała farmakoterapia
- Leki rozkurczowe i aspiryna to nie najlepszy wybór
- Jakie jeszcze leki są przepisywane przez lekarzy?
- Suplementy
- Kiedy stosować leki na receptę przy bolesnej miesiączce?
- Recepta online przy bólu menstruacyjnym
Podstawowe informacje o cyklu menstruacyjnym
Zanim zastanowimy się nad tym, co powoduje ból menstruacyjny i jak sobie z nim radzić, warto zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi całego cyklu. Pierwsza miesiączka pojawia się u dziewczynek już w wieku 8-12 lat. Cały proces reguluje układ podwzgórzowo-przysadkowy. Polega to na tym, że podwzgórze produkuje i wydziela gonadoliberynę, a ta z kolei jest odpowiedzialna za stymulację przysadki do produkcji hormonów LH i FSH. Hormony odpowiadają za wydzielanie progesteronu i estrogenów przez jajniki. Cały proces menstruacji dzieli się na cykl jajnikowy (faza folikularna, owulacja, faza lutealna) oraz maciczny (menstruacja, faza proliferacyjna, faza sekrecyjna).
Cały cykl miesiączkowy trwa około 5-7 dni i rozpoczyna się w dniu, kiedy kobieta zauważy krwawienie z pochwy. Powstaje ono na skutek złuszczania się błony śluzowej macicy, do czego przyczynia się skurcz naczyń krwionośnych. To skurcze mięśni gładkich macicy odpowiadają za usuwanie złuszczonego endometrium. Cały proces może być bezbolesny, powodujący delikatny dyskomfort lub bardzo bolesny. W tym ostatnim przypadku codzienne funkcjonowanie kobiet jest utrudnione i czasem niezbędne jest przyjmowanie preparatów na bóle menstruacyjne.
Silne bóle miesiączkowe i ich rodzaje
Dolegliwości związane z bolesnym miesiączkowaniem dzieli się na bóle pierwotne oraz bóle wtórne. Te pierwsze są naturalnym zjawiskiem, które występuje na ogół przez pierwsze 2-3 lata od rozpoczęcia miesiączkowania, jednak nie jest to regułą. Wtórne bóle pojawiają się wtedy, gdy towarzyszą im inne stany chorobowe i poniekąd to one odpowiadają za ich występowanie.
Ból miesiączkowy pierwotny
Pierwotny ból miesiączkowy utrzymuje się zazwyczaj przez 2-3 lata od czasu pierwszej miesiączki. Oczywiście bolesne miesiączkowanie może towarzyszyć również starszym osobom, w tym przede wszystkim nastolatkom i młodym kobietom. Bóle tego typu najczęściej pojawiają się w pierwszych dniach cyklu miesiączkowania i trwają do dwóch dni. Odczuwane są w podbrzuszu i mogą promieniować nawet do pachwin i części krzyżowej kręgosłupa. Standardowe największe nasilenie dolegliwości bólowych obserwuje się u kobiet w wieku 20-25 lat.
Jak dochodzi do tego bólu?
Dolegliwości bólowe powstają na skutek czynności skurczowych macicy. Wywoływane są przez metabolity kwasu arachidonowego (prostaglandyny), które powstają bezpośrednio w endometrium, myometrium i naczyniach. Dodatkowo produkcja prostaglandyn wspierana jest przez estrogeny, a z drugiej strony hamowana przez progesteron. Skurcz mięśni macicy przekłada się na ucisk naczyń i ich chwilowe niedokrwienie, czego efektem jest ból. Dodatkowe czynniki zwiększające odczucia bólowe to m.in.: palenie papierosów, obfite krwawienie. Ponadto silny ból brzucha w okolicy podbrzusza w trakcie okresu może być związany z obniżonym progiem bólu danej kobiety, czy też większą podatnością emocjonalną na odczuwanie bodźców tego typu.
Czy pierwotnym bólom mogą towarzyszyć dodatkowe objawy?
Bólom tego typu mogą towarzyszyć dodatkowe objawy ze strony organizmu, które jeszcze bardziej utrudniają normalne funkcjonowanie kobiety oraz na pewien okres eliminują ją z życia towarzyskiego. Wśród potencjalnych dolegliwości towarzyszących w czasie miesiączki kobiety wymienia się m.in.:
- bóle głowy;
- biegunka;
- bolesność piersi;
- objawy ze strony układu pokarmowego;
- problemy z układem współczulnym;
- wymioty;
- nudności;
- omdlenia;
- uczucie niepokoju;
- kołatanie serca;
- zawroty głowy;
- ogólne osłabienie i pogorszenie samopoczucia;
- zwiększona męczliwość.
PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego
W medycynie wyróżnia się również zespół napięcia przedmiesiączkowego, który w skrócie nazywany jest PMS. Charakteryzuje on się takimi objawami jak m.in.: obrzęk i ból piersi, czy też labilny nastrój kobiety. Skala dolegliwości związanych z PMS zazwyczaj słabnie po pierwszej ciąży, co jest efektem zmniejszenia się liczby neuronów adrenergicznych w organizmie kobiety.
Wtórne bolesne miesiączkowanie – przyczyny
Drugim z wymienianych rodzajów jest bolesne miesiączkowanie wtórne. Tego typu bóle pojawiają się najczęściej w przypadku kobiet, które zmagają się z nieregularnymi cyklami menstruacyjnymi. Nasilone dolegliwości mają podłoże organiczne i powodowane są m.in. przez:
- zrosty pozapalne;
- zapalenie przydatków i narządów miednicy przedniej;
- polipy endometrium;
- zapalenie pęcherza moczowego;
- zespół jelita drażliwego;
- torbiele przydatków;
- mięśniaki macicy;
- wady anatomiczne;
- endometriozę;
- zaburzenia hormonalne;
- nowotwory;
- przeziębienie;
- zwężenie szyjki macicy;
- wkładkę wewnątrzmaciczną.
Ponadto ból może być odczuwany w trakcie odbywania stosunku płciowego, czy też w różnej fazie cyklu i nie ma na to reguły. Przy bolesnych miesiączkach warto skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania wskazań medycznych. Niektóre leki mogą powodować skutki uboczne, dlatego decyzję w zakresie zaawansowanego leczenia powinien podejmować lekarz ginekolog. Przy mniejszym bólu warto stosować ogólnodostępne leki przeciwbólowe, które kupimy bez problemu w dowolnie wybranej aptece.
Diagnostyka medyczna przy bolesnych miesiączkach
Proces diagnostyki powinien być przeprowadzony przez doświadczonego lekarza o specjalizacji ginekologicznej. Podstawą zawsze jest dokładny wywiad z pacjentką, w oparciu o który można wykluczyć potencjalne powody pojawiających się problemów związanych z bolesną menstruacją. Po wywiadzie przeprowadza się badanie ginekologiczne. Ten zakres diagnostyczny jest wystarczający w przypadku dolegliwości o charakterze pierwotnym.
Przy wtórnym bólu menstruacyjnym niezbędne jest przeprowadzenie dodatkowych badań. Wówczas przeprowadza się m.in. posiew bakteriologiczny z pochwy i pobiera rozmaz cytologiczny. Inne rekomendowane badania laboratoryjne to: morfologia, OB, badanie ogólne moczu z posiewem, CRP i βhCG. Do tego lekarz może zdecydować się na przeprowadzenie badań obrazowych, w tym:
- USG miednicy mniejszej (w tym USG dopochwowe);
- TK lub MR miednicy mniejszej;
- badanie histeroskopowe macicy (pod kątem zmian nowotworowych, endometriozy i polipów).
Leczenie dolegliwości związanych z bolesną miesiączką
Leczenie silnego bólu miesiączkowego dobiera się bezpośrednio do potrzeb pacjentki, jej sytuacji zdrowotnej, a także powodów występowania dolegliwości. Właśnie dlatego niezbędne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki i dopiero na jej podstawie dobieranie leków przeciwbólowych i innych. Zanim dojdzie do farmakoterapii, warto wypróbować domowe sposoby. W przypadku wielu kobiet będą one wystarczające. W przypadku bólu o charakterze wtórnym, lekarze powinni skupić się na wyeliminowaniu przyczyny bólu.
Domowe sposoby na ból związany z miesiączką
Zanim zdecydujesz się na przyjmowanie leków, warto skorzystać z domowych sposobów. Standardowo rekomenduje się ciepłe okłady, aby złagodzić ból w okolicach podbrzusza. Zaleca się również przyjmowanie witaminy B1 oraz magnezu w postaci suplementacji, czy też spożywanie naparów z liści rumianku i malin. Ponadto kobieta w tym okresie powinna unikać obciążającej aktywności fizycznej i posiłków wysokotłuszczowych. Zaleca się wykorzystywanie diety niskotłuszczowej i jednocześnie bogatej w kwasy Ω3. Dolegliwości bólowe można łagodzić m.in. poprzez: redukcję stresu, unikanie soli i ostrych przypraw, a także gorących kąpieli. W tym czasie rekomenduje się pielęgnacje w wodzie letniej lub ciepłej, jednak nie w gorącej.
Ból menstruacyjny – tabletki i pozostała farmakoterapia
Leczenie farmakologiczne może opierać się na lekach dostępnych bez recepty, jak i na preparatach dostępnych tylko na receptę po wcześniejszej konsultacji lekarskiej. Najczęściej stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), których zadaniem jest hamowanie enzymu COX. Jednocześnie redukują one syntezę prostaglandyn. Tabletki na bóle menstruacyjne to m.in.:
- ibuprofen;
- nimesulid (stosowany u osób powyżej 12. roku życia);
- naproksen (nie można stosować u dzieci);
- kwas mefenamowy (u osób powyżej 14. roku życia);
- diklofenak.
Ponadto stosuje się leki przeciwbólowe takie jak:
- paracetamol;
- apap extra;
- panadol femina.
Ostateczną decyzję w zakresie wybranego preparatu podejmuje lekarz prowadzący. Pacjentka powinna rozpocząć terapię w momencie wystąpienia pierwszych objawów. Leków tego typu nie można stosować długotrwale, ani ze sobą łączyć. W przypadku leków przeciwbólowych należy przyjmować zalecaną dawkę. Przyjęcie większej dawki paracetamolu nie wpłynie na większą skuteczność działania tego leku.
Leki rozkurczowe i aspiryna to nie najlepszy wybór
Wiele kobiet decyduje się na przyjmowanie w tym okresie leków rozkurczowych, jednak nie są one najlepszym wyborem. Choć mają zdolność do rozkurczania mięśni gładkich macicy, to jednak nie działają tak skutecznie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne i mocne leki przeciwbólowe.
Ponadto kobiety w trakcie miesiączki nie powinny przyjmować aspiryny. Kwas acetylosalicylowy ma działanie rozrzedzające krew, co może przedłużyć miesiączkę oraz zwiększyć intensywność krwawienia. W ten sposób można zwiększyć odczuwane dolegliwości bólowych.
Jakie jeszcze leki są przepisywane przez lekarzy?
Sporadycznie lekarze decydują się na przepisanie do stosowania takich preparatów jak:
-
spazmolityki (hioscyna, drotaweryna);
-
leki estrogenowo-progesteronowe (hamujące owulację).
Suplementy
Podczas walki z uciążliwym bólem miesiączkowym można stosować różnego rodzaju suplementy diety, w tym preparaty zawierające m.in. owoce niepokalanka zwyczajnego, ekstrakt z malin, czy też rumianku. Środki te pomagają łagodzić objawy bolesnej miesiączki i dobrze sprawdzają się jako preparaty wspomagające działanie podstawowych leków.
Kiedy stosować leki na receptę przy bolesnej miesiączce?
Leki przeciwbólowe na receptę powinno się wprowadzać wtedy, gdy dotychczasowe i ogólnodostępne leczenie nie zdaje egzaminu. Każdorazowo decyzję o tym powinien podejmować lekarz prowadzący. Leki na receptę powinny być przyjmowane odpowiedzialnie i zgodnie ze wskazaniami lekarskimi. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą. Przy bólu o niskim lub średnim nasileniu wystarczające powinny być preparaty ogólnodostępne.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku wtórnego bólu menstruacyjnego. Wówczas niezbędne jest przyjmowanie leków dostosowanych do danego typu schorzenia, które jest przyczyną dolegliwości kobiecych. Takie środki często przyjmuje się w perspektywie długotrwałej. Podstawowa diagnoza i przepisanie preparatu odbywa się w gabinecie ginekologicznym. Dostęp do leku w ramach kontynuacji terapii można zagwarantować sobie w usłudze recepta online, która dostępna jest na naszym portalu https://e-recepta.net/.
Recepta online przy bólu menstruacyjnym
Jeżeli zmagasz się z silnym bólem menstruacyjnym i przyjmujesz leki od jakiegoś czasu, to przygotowaliśmy dla Ciebie usługę recepty online. To innowacyjna usługa medyczna, dzięki której zapewnisz sobie dostęp do przyjmowanego preparatu bez konieczności odbywania stacjonarnej wizyty. Wystarczy wypełnić formularz medyczny, wskazać dotychczas przyjmowany preparat, opisać swój stan zdrowia, a także opłacić receptę online. W odpowiedzi na to nasz specjalista sprawdzi Twoje zgłoszenie. Jeżeli uzna to za uzasadnione medycznie, to wystawi e-receptę na zakup preparatu. Dzięki temu zaoszczędzisz czas i nerwy. To rozwiązanie zarówno dla osób, które cenią sobie wygodę i czas, jak i tych, które zapominają o wcześniej umówionej wizycie.
E-recepta to dokument, który z powodzeniem zrealizujesz w dowolnie wybranej aptece. Jego atutem jest to, że w Twoim imieniu może to zrobić również ktoś bliski. Wystarczy zaopatrzyć go w e-receptę w postaci wydruku lub w czterocyfrowy kod dokumentu i Twój numer PESEL. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług. Wesprzemy Cię w skutecznej walce z silnym bólem menstruacyjnym. Specjaliści https://e-recepta.net/ zawsze na pierwszym miejscu stawiają Twoje zdrowie i bezpieczeństwo.
Źródła:
- National Health Service. (2022). Period pain. https://www.nhs.uk/conditions/period-pain/
- Mrugacz G., Grygoruk C., Sieczyński P., Grusza M., Pietrewicz P., Pietrzycki B. (2017). Wpływ doustnej antykoncepcji na profil hormonalny oraz czynność skurczową macicy u pacjentek z pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania. Ginekologia Polska.