Jakie badania wykonać na miażdżycę?

Diagnostyka miażdżycy

Wczesne rozpoznanie zmian miażdżycowych jest kluczowe dla wdrożenia odpowiedniego leczenia i zahamowania rozwoju choroby, co umożliwia uniknięcie poważnych konsekwencji zdrowotnych, które w zaawansowanej fazie choroby mogą skutkować nawet zgonem. Dlatego też kluczowa jest diagnostyka. W celu zbadania miażdżycy konieczne jest wykonanie szeregu laboratoryjnych badań diagnostycznych, a w przypadku zaawansowanych zmian niezbędne może okazać się wykonanie badań obrazowych, których celem jest zlokalizowanie zmian miażdżycowych w konkretnych żyłach, co z kolei umożliwia wdrożenie leczenia operacyjnego.

Jak zbadać miażdżycę?

Miażdżyca zwyczaj jest wynikiem wysokiego poziomu cholesterolu, szczególnie frakcji LDL, potocznie określanego złym cholesterolem, który odkłada się w drobnych uszkodzeniach naczyń tętniczych, stanowiąc jednocześnie istotny składnik blaszek miażdżycowych. Z tego względu pierwszym i kluczowym badaniem wykonywanym przy diagnostyce miażdżycy jest lipidogram, czyli badanie profilu lipidowego organizmu. Na badanie cholesterolu całkowitego składa się:

• cholesterol LDL, potocznie nazywany „złym cholesterolem”,
• cholesterol HDL, czyli „dobry cholesterol”,
• cholesterol nie-HDL,
• trójglicerydy TG.

W blaszce miażdżycowej dochodzi do odkładania się lipidów, a w ten sposób do jej powiększania. Dlatego też podwyższone frakcji cholesterolu całkowitego i LDL skłaniają ku rozpoznaniu miażdżycy tętnic. Warto wskazać, że nieprawidłowości w wynikach lipidogramu stanowią istotny czynnik predykcyjny rozwoju miażdżycy, ale również innych chorób związanych z zaburzeniami metabolicznymi.

Inne badania laboratoryjne w kierunku miażdżycy, które są pomocne do wstępnego rozpoznania choroby, stanowią:

• stężenie glukozy, czyli podstawowe badanie poziomu cukru we krwi, które pozwala na wstępne rozpoznanie cukrzycy, będącej jednym z czynników ryzyka wystąpienia miażdżycy,
• morfologia krwi, która stanowi najbardziej podstawowe badanie krwi, umożliwiające wykrycie parametrów stanu zapalnego, będącego charakterystycznym elementem przebiegu miażdżycy,
•  apolipoproteina A (główne białko HDL), apoliporpoteina B (główne białko LDL) oraz lipoproteina (a) będące niezależnym, uwarunkowanym genetycznie czynnikiem ryzyka miażdżycy,
• kreatynina, stanowiąca wczesny marker choroby nerek.

Dodatkowo czynnikiem ryzyka rozwoju zmian miażdżycowych jest również nadciśnienie tętnicze. Z tego względu osoby z nadciśnieniem tętniczym znajdują się w grupie ryzyka, dlatego też powinny regularnie poddawać się badaniom diagnostycznym i wdrożyć właściwe leczenie ukierunkowanie na leczenie nadciśnienia.

W diagnostyce miażdżycy wykorzystywane są również badania obrazowe, do których należy USG z funkcją doppler, umożliwiające dokładne uwidocznienie przepływu krwi przez naczynia. Warto wskazać, że USG doppler ma zastosowanie przede wszystkim w diagnostyce miażdżycy tętnic szyjnych, miażdżycy kończyn dolnych, miażdżycy aorty oraz kręgowych. Innym badaniem diagnostycznym wykorzystywanym w przypadku miażdżycy jest angiografia, która polega na wprowadzeniu do naczyń specjalnych cewników, przez które można podać kontrast, zaobserwować zarys naczyń i w ten sposób zlokalizować ich zwężenia spowodowane odkładaniem blaszek miażdżycowych. Innym badaniem obrazowym, który ma zastosowanie w przypadku miażdżycy, jest tomografia komputerowa z podaniem kontrastu.

Jak przygotować się do badania w kierunku miażdżycy?

Wykonanie badań laboratoryjnych krwi wymaga od pacjentów specjalnego przygotowania. W tym znaczeniu przed wykonaniem badań diagnostycznych z krwi należy być na czczo, co oznacza, że ostatni posiłek może być przyjęty poprzedniego dnia około godziny 18:00. W dniu badania dopuszczalne jest wypicie jedynie wody. Dodatkowo przed wykonaniem lipidogramu  na dwa tygodnie przed badaniem należy stosować zwyczajową dietę bez żadnych modyfikacji, aby nie zafałszować wyników. 

W przypadku badania obrazowego, jakim jest USG z funkcją doppler nie jest konieczne odpowiednie przygotowanie. Badanie to jest nieinwazyjne i bezbolesne. Z kolei badanie angiografii należy do badań inwazyjnych, które wymaga specjalnego przygotowania. W tym znaczeniu do badania należy przystąpić na czczo. Dodatkowo należy skonsultować się z ośrodkiem wykonującym angiografię, aby ustalić konieczność odstawienia niektórych leków, między innymi zmniejszających krzepliwość krwi.

Miażdżyca jest przewlekłą, podstępną chorobą, która może rozwijać się latami nie dając jakichkolwiek objawów. Z tego względu niezwykle istotne jest wykonywanie badań profilaktycznych w kierunku miażdżycy, aby możliwie najwcześniej wykryć zmiany miażdżycowe i zastosować odpowiednie leczenie, które pozwoli na uniknięcie poważnych konsekwencji zdrowotnych.