Epilepsja fotogenna: przyczyny i sposoby leczenia padaczki światłoczułej
Napady drgawkowe wystąpić mogą w wyniku różnych czynników. W tym znaczeniu wyróżnić można epilepsję światłoczułą, w przebiegu której czynnikiem ryzyka pojawienia się drgawek są refleksy świetlne, bodźce świetlne czy kontrastowe wzory geometryczne. Pojawiają się zatem pytania, co to jest epilepsja fotogenna? Jak wygląda padaczka fotogenna?
Co to jest epilepsja fotogenna?
Padaczka fotogenna, określana również jako światłoczuła, stanowi szczególny rodzaj epilepsji, który pojawia się u 1 na 4 tysiące osób. Choroba występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Ten rodzaj epilepsji charakteryzuje się dużą wrażliwością na bodźce świetlne, które bezpośrednio wywołują napady drgawkowe. Należy wskazać, że epilepsja fotogenna ma charakter nawrotowy, ale wdrożenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego pozwala na zminimalizowanie i zapanowanie nad napadami drgawkowymi.
Przyczyny padaczki fotogennej
Padaczka fotogenna to rodzaj epilepsji, w której napady drgawkowe wyzwalane są w wyniku nadwrażliwości na bodźce świetlne. Należy jednak wskazać, że wspomniane bodźce świetlne stanowią swoistego rodzaju czynnik ryzyka, nie są zaś stałą oraz pewną przyczyną wystąpienia napadów drgawkowych. W tym znaczeniu czynnikami mogącymi wywołać napady padaczki światłoczułej są:
- jaskrawe oświetlenie,
- szybkie mruganie oczami,
- stroboskopy,
- migoczące światło pojawiające się między innymi w trakcie prowadzenia samochodu, kiedy na przemian wyjeżdżamy w miejsca nasłonecznione i zacienione,
- gry komputerowe,
- refleksy słońca, które pojawiają się na falującej wodzie,
- telewizja,
- kontrastowe wzory geometryczne, na przykład występujące na biało-czarnej szachownicy,
- przesuwanie wzroku podczas czytania po czarnych literach, które odcinają się na białej kartce papieru (wówczas można mówić o padaczce czytania).
Objawy padaczki fotogennej
Padaczce światłoczułej towarzyszą charakterystyczne objawy uogólnionych napadów toniczno-klonicznych, które stanowią najbardziej charakterystyczny typ symptomu wszystkich napadów drgawkowych występujących w przebiegu padaczki. Występuje wówczas nagły skurcz wszystkich mięśni, w wyniku którego pacjent traci równowagę i upada. Napędowi towarzyszą konwulsje ciała, w przebiegu których może dojść do przygryzienia języka oraz zasinienie twarzy. W kolejnej fazie występują drgawki, natomiast z ust chorego wydziela się ślina. Warto wskazać, że napad drgawkowy trwa zwykle od 2 do 3 minut.
W przebiegu padaczki fotogennej wystepują również napady miokloniczne. Mioklonie charakteryzują się nagłymi, mimowolnymi zrywami mięśniowymi, które mogą dotyczyć całego ciała. Efektem tego jest występowanie gwałtownych ruchów jak wyprostowanie rąk bądź przeciwnie ich zginanie w łokciach. Dodatkowo niekiedy pacjenci mogą upadać lub wypuszczać z rąk przedmioty.
Leczenie epilepsji fotogennej
Choroba w postaci epilepsji światłoczułej nie musi wykluczać wychodzenia z domu, czy też rezygnacji z oglądania telewizji, pracy przy komputerze czy aktywności na świeżym powietrzu. Należy jednak wskazać, że konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. W tym znaczeniu leczenie obejmuje farmakoterapię zleconą przez lekarza. Niemniej jednak należy również postarać się ograniczyć, a nawet zminimalizować stymulację świetlną, która stanowi czynnik ryzyka występowania napadów drgawkowych. Dlatego też osoby cierpiące na epilepsję światłoczułą wychodząc na zewnątrz, powinny zakładać okulary przeciwsłoneczne z polaryzacją, które zablokują odblaski słoneczne. Dodatkowo podczas oglądania telewizji czy pracy przy komputerze należy zachować odpowiednie oświetlenie, które zminimalizuje kontrast pomiędzy wnętrzem a jasnością ekranu. Należy również unikać oglądania telewizji czy monitora z bliska. W tym znaczeniu bezpieczną odległością są 3-4–krotne większe odległości aniżeli ilość cali konkretnego sprzętu. Wskazane jest również używanie lampki za ekranem monitora czy telewizora.
Epilepsja fotogenna jest chorobą genetyczną, w przypadku której pierwsze objawy obserwuje się między 6. a 15. rokiem życia. Należy wskazać, że epilepsja fotogenna, jak każdy inny rodzaj napadów drgawkowych, powoduje zmiany w mózgu po ataku padaczki. Niemniej jednak wdrożenie odpowiedniego leczenia, pomaga w zminimalizowaniu i znacznym ograniczeniu objawów występujących w przebiegu padaczki światłoczułej. Napady drgawkowe pojawiają się jednak również w innych odmianach tej choroby. W tym znaczeniu wyróżnić można między innymi padaczkę ogniskową czy padaczkę poudarową.
Źródła:
- Rowland L. P., Pedley T. A., „Neurologia Merritta”, Tom III, Wydanie 3. Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012
- Stępień A., „Neurologia”, tom III, Wydanie 1. Wydawnictwo Medical Tribune, Warszawa 2016