Dna moczanowa - jak się objawia?
Dna moczanowa to schorzenie, które bywa nazywane również podagrą - zwłaszcza wtedy, gdy obejmuje duże palce u stóp, a także artretyzmem. Objawami dny moczanowej jest przede wszystkim gwałtowne i bardzo bolesne zapalenie stawów. Dolegliwości bólowe należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu, który zleci pacjentowi przeprowadzenie koniecznych do postawienia diagnozy.
- Jak się tworzy dna moczanowa?
- Dna moczanowa – częstotliwość występowania
- Objawy – dna moczanowa
- Ostry napad dny moczanowej a stężenie kwasu moczowego we krwi
- Jak obniżyć stężenia kwasu moczowego – leki
- Dna moczanowa – przyczyny
- Dna moczanowa a kwas moczowy – rozpoznanie
- Dna przewlekła – jak przebiega?
- Dna moczanowa – leczenie
- Leczenie w poszczególnych etapach choroby
- Dieta w dnie moczanowej
- Wskazówki dla chorych na dnę moczanową
- Szansa na wyleczenie dny moczanowej
- Wizyta u lekarza
- E-recepta – jak korzystać?
Jak się tworzy dna moczanowa?
Dna moczanowa atakuje staw śródstopno-paliczkowy. Schorzenie to może przekształcić w reumatoidalne zapalenie stawów, a także mieć postać guzków dnawych i kamieni nerkowych. Główną przyczyną występowania dny moczanowej jest podwyższone stężenie kwasu moczowego. Substancja ta, nie mając ujścia, krystalizuje się. Dochodzi zatem do odkładania kryształów moczanu sodu w stawach, ścięgnach oraz tkankach okołostawowych. Nadmiar kwasu moczowego sprawia, że zajęte przez kryształy miejsca stają się obrzęknięte i zaczerwienione, a przede wszystkim bolesne, co uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
Dna moczanowa – częstotliwość występowania
Choroba pojawia się na skutek zmniejszonego wydalania kwasu moczowego z organizmu. Na dolegliwość tę cierpi około dwóch procent populacji – głównie mężczyźni oraz osoby starsze. Dna moczanowa występuje najczęściej w postaci zapalenia stawów; schorzenie pojawia się głównie u osób, które nie dbają o dietę czy regularny wysiłek fizyczny.
W przypadku kobiet choroba ta występuje rzadziej; jeśli już, to dopiero po okresie menopauzy. Napady związane z dną moczanową mogą jednak pojawiać się u kobiet, które mają genetyczne predyspozycje do tej choroby.
Objawy – dna moczanowa
Dna moczanowa to przede wszystkim nawracające zapalenie stawu podstawy palucha, a także innych stawów. Zapalenie obejmuje często staw skokowy, palców, kolanowy, jak również nadgarstka.
Symptomy zapalenia stawów nasilają się zazwyczaj w nocy i mogą trwać do kilku godzin. Skaza moczanowa uaktywnia się właśnie o tej porze głównie dlatego, że wówczas dochodzi do obniżenia temperatury ciała. Objawy dny moczanowej to także zmęczenie, jak również wysoka temperatura.
Oprócz wymienionych objawów choroby może dojść także do nadżerek kostnych, które pojawiają się w momencie krystalizowania się w sąsiedztwie stawów kwasu moczowego. Prowadzić to może niestety do artretyzmu, chociaż zdarza się również, że objawy dny tego typu ustąpią już po kilku dniach.
Objawy podagry – już po pierwszym ataku, wycofują się na pewien okres. Ma to wpływ na diagnozę tego stanu; w leczeniu dny moczanowej niezwykle istotne jest natychmiastowe rozpoznanie i wprowadzenie wybranej metody leczenia. Brak diagnozy sprawia, że takie objawy, jak bóle stawów, pojawiają się z większym nasileniem. Ból stawów jest wskazaniem do tego, by jak najszybciej udać się do lekarza i wykonać na przykład badanie płynu stawowego.
Symptomy podagry są dość charakterystyczne. W pierwszym etapie pojawiają się okresy międzynapadowe, kolejno potem występują ostre zapalenie stawów, które mają charakter napadowy. Dalsza część choroby to okres bezobjawowej hiperurykemii, a ostatni etap nazwany jest dną przewlekłą, która ma charakter zaawansowany.
Ostry napad dny moczanowej a stężenie kwasu moczowego we krwi
Ostre zapalenia stawów, czyli napad dny moczanowej, związany jest z powstawaniem złogów kwasu moczowego w stawach. Duże stężenia kwasu moczowego we krwi oraz płynie stawowym sprawia, że zaczyna się on krystalizować, tworząc jednocześnie stan zapalny.
Co ma bezpośredni wpływ na pojawienie się takiego schorzenia? Przede wszystkim nadużywanie alkoholu, nieodpowiednia dieta (na przykład posiłki zawierające dużą ilość związków purynowych), wysiłek fizyczny, operacje, urazy, a także wybrane leki. Unikanie picia alkoholu, a także dieta przy dnie moczanowej sprawia, że objawy mogą być znacznie łagodniejsze.
W przypadku, gdy poziom kwasu moczowego jest wysoki, napady dny moczanowej są coraz częstsze. W ostrym przebiegu schorzenia pojawia się zaczerwienienie oraz obrzęk w miejscu zajęcia stawu. Ból stawów stopniowo się nasila i osiąga apogeum po około dwunastu godzinach od rozpoczęcia ataku. Nieleczony napad podagry sprawia, że dolegliwości z nim związane mogą trwać nawet do kilku tygodni.
Jak obniżyć stężenia kwasu moczowego – leki
W przypadku napadu dny moczanowej bądź objawów, które wskazują właśnie na ten stan, należy pilnie skontaktować się z lekarzem. Specjalista z pewnością będzie w stanie stwierdzić, czy pacjentowi faktycznie grozi dna moczanowa. Objawy choroby są dość charakterystyczne, ale w celu potwierdzenia diagnozy przeprowadza się dodatkowo różne badania.
Uciążliwość objawów, jakie daje dna moczanowa, można zmniejszyć poprzez przykładanie lodu czy usztywnianie zaatakowanych stawów. Leczenie dny moczanowej jest jednak bardzo ważne, a zwlekanie z pójściem do lekarza może prowadzić nawet do nieodwracalnego uszkodzenia narządu ruchu.
Konieczność stosowania określonej terapii może pomóc uporać się z uciążliwymi dolegliwościami. Najczęściej stosuje się najczęściej niesteroidowe leki przeciwzapalne – na przykład dawki kwasu acetylosalicylowego, leki moczopędne, a także glikokortykosteroidy. Pierwsze objawy dny moczanowej są wyraźnym sygnałem do tego, by jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Dna moczanowa – przyczyny
Kwas moczowy, którego stężenie jest zbyt wysokie, odkłada się w stawach – w ten sposób tworzy się u chorego dna moczanowa. Przyczyny takiego stanu upatruje się przede wszystkim w zmniejszonej pracy nerek. Niewydolność nerek wpływa na zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi, co z kolei prowadzi do tego, że pojawia się dna moczanowa.
Objawy mogą wynikać również z nieprawidłowej diety. Pacjent, u którego w surowicy krwi wykryto wysokie stężenia kwasu moczowego, zazwyczaj przyjmuje zbyt dużo produktów bogatych w puryny.
Tego typu związki chemiczne są odpowiedzialne za powstawanie kwasu substancji moczowej. Warto unikać także napojów, które słodzone są fruktozą; niewskazane są także owoce morza, alkohol oraz mięso.
Skaza moczanowa wynika w niektórych przypadkach także z predyspozycji genetycznych. Z artretyzmem często zmagają się osoby, które chorują na niedobór enzymu odpowiedzialnego za kontrolę poziomu kwasu.
Dna moczanowa może pojawić się także u tych pacjentów, którzy byli odwodnieni, przeszli operację czy mieli zakażenie bakteryjne. Przy tym schorzeniu pojawiają się także choroby współistniejące – na przykład zespół metaboliczny. Istnieje także możliwość pojawienia się nadciśnienia tętniczego.
Na pojawienie się skazy moczanowej wpływ może mieć również nadwaga, otyłość, choroba wieńcowa, cukrzyca oraz zaburzenia gospodarki lipidowej.
Dna moczanowa a kwas moczowy – rozpoznanie
Rozpoznanie dny moczanowej polega przede wszystkim na odróżnieniu jej od innych chorób stawów. W diagnostyce dny moczanowej należy przede wszystkim wykonać badania mające na celu określenie stężenia kwasu moczowego w organizmie, a także dobową utratę kwasu moczowego z moczem.
Podwyższony poziom kwasu moczowego zazwyczaj świadczy o tym, że występuje dna moczanowa. Podagra ma jednak to do siebie, że w trakcie jej ostrego napadu, stężenie kwasu może być prawidłowe. W niektórych przypadku konieczne będzie zatem analiza płynu stawowego, którą wykonuje się pod mikroskopem. Badanie pozwala także na stwierdzenie obecności kryształków moczanu sodu lub też stwierdzenie, że pacjent ma dnę rzekomą (która charakteryzuje się obecnością kryształów innego rodzaju).
Pomocne w rozpoznaniu dny moczanowej będzie również RTG, pozwalające zlokalizować między innymi nadżerki, guzki dnawe bądź też zwężenia szczeliny stawowej. W leczeniu przewlekłym można wykonywać również USG stawów, które może pokazać ewentualne zmiany chorobowe w stawach.
Dna przewlekła – jak przebiega?
Postać przewlekła choroby moczanowej może pojawić się dziesięciu bądź kilkunastu latach. Chorzy na dnę moczanową odczuwają wówczas regularne objawy, które mają jednak mniejsze nasilenie. Wytworzone w organizmie osady kryształów moczanu sodu psują nasadę kostną i tworzą nadżerki. Prowadzi to do zniekształcenia stawów oraz zmniejszenia ich sprawności.
Warto jeszcze dodać, że kryształki kwasu mogą pojawiać się także w innych miejscach – na przykład stawach rąk, stóp, a nawet małżowinach usznych – to tak zwane guzki dnawe. Zdarza się także, że pojawiają się w narządach wewnętrznych, co z kolei prowadzić może do ich uszkodzenia. W takiej sytuacji niezbędne będzie ich chirurgiczne usunięcie.
Rozwinięcie się przewlekłej dny moczanowej jest możliwe wówczas, gdy pierwszy napad nastąpił w młodym wieku. Nieleczone przez długi czas napady również są wskazaniem do tego, by może wystąpić przewlekła choroba moczanowa.
Warto jeszcze dodać, że chorzy na dnę moczanową mogą myśleć, że występuje u nich reumatoidalne zapalenie stawów. Schorzenia te są dość podobne, jednak leczy się je w zupełnie inny sposób.
Dna moczanowa – leczenie
Kompleksowe leczenie jest niezbędne w przypadku dolegliwości, które daje dna moczanowa. Podagra charakteryzuje się silnymi atakami, które można jednak złagodzić poprzez leki przeciwzapalne oraz przeciwbólowe.
W przypadku napadu dny, który jest niezwykle uciążliwy, konieczne będzie stosowanie allopurynolu, który zmniejsza wytwarzanie kwasu lub też probenecydu zwiększającego jego wydalanie.
Warto jeszcze dodać, że leczenie dny moczanowej jest bardzo istotne. Choroba ta może powodować bowiem liczne powikłania, na przykład choroby nerek czy nadciśnienie tętnicze. Z uwagi na obecność kwasu moczowego, a właściwie jego stężenie, mogą tworzyć się guzki moczanowe oraz kamienie nerkowe, które usuwa się operacyjnie.
Leczenie w poszczególnych etapach choroby
Pierwszy etap choroby, który nazwany jest hiperurykemią, nie jest zazwyczaj leczony farmakologicznie. W takiej sytuacji natomiast niezbędna jest zmiana stylu życia.
W momencie, gdy występuje ostry napad dny moczanowej, lekarz przepisuje zazwyczaj niesteroidowe leki przeciwzapalne bądź kolchicynę, by jak najszybciej złagodzić ból. Wbrew pozorom stosowanie terapii mającej na celu zmniejszenie wydzielania kwasu, może tylko pogłębić dolegliwości.
W okresie międzynapadowym konieczne jest stosowanie leków, które mają zmniejszyć stężenie kwasu moczowego, aby zapobiegać kolejnym napadom.
Pacjenci, którzy cierpią na dnę moczanową o charakterze przewlekłym, powinni przede wszystkim stosować leki mające na celu zahamowanie dalszego rozwoju choroby. Stosuje się wówczas między innymi allopurynol, który normuje poziom kwasu moczowego.
Dieta w dnie moczanowej
Leczenie farmakologiczne nie jest jedyną formą radzenia sobie z tym schorzeniem. Powrót do zdrowia możliwy jest jedynie wówczas, gdy pacjent zdecyduje się na zmianę trybu życia oraz wprowadzi odpowiednią dietę. Należy koniecznie wykluczyć owoce morza, a także alkohol. Wskazane jest także ograniczenie produktów zawierających purynę – mowa tu o tłustych sosach, mięsach, a także piwie.
Nie powinno się spożywać także drożdży, podrobów, ryb morskich, grzybów oraz szpinaku i warzyw strączkowych. Niewskazane są także wędliny, konserwy, potrawy tłuste, ostre przyprawy oraz wywary kostne. Warto zrezygnować ze smażenia i pieczenia, a zamiast tego wybierać gotowanie na parze. Warzywa i owoce w przypadku dny moczanowej należy spożywać na surowo bądź po ugotowaniu.
Ograniczenie puryny wiąże się z koniecznością wyboru chudego mięsa, które należy gotować w dużej ilości wody. Do jadłospisu może spokojnie włączyć jaja, przetwory mleczne, produkty zbożowe, a także ryż, miód, warzywa i owoce. Na obniżenie hiperurykemii wpływ może mieć także picie płynów z cytryną.
Warto jeszcze dodać, że w przypadku nawrotów objawów dny moczanowej, należy zadbać nie tylko o dietę, ale również aktywność fizyczną. Nie należy jednak zbytnio przeciążać stawów, ale wybierać mniej obciążające te części szkieletu kostnego aktywności.
Wskazówki dla chorych na dnę moczanową
Osoby cierpiące na to schorzenie, powinny spożywać od czterech do pięciu posiłków w ciągu dnia, najlepiej w równych odstępach czasowych. Ostatni posiłek należy zjeść przynajmniej trzy godziny przed snem.
W przypadku wystąpienia ostrego napadu dny moczanowej, konieczna jest dieta – pacjent powinien całkowicie zrezygnować wówczas z mięsa i przyjmować lekkostrawne potrawy – na przykład kleiki.
Szansa na wyleczenie dny moczanowej
Przy dnie moczanowej konieczne jest szybkie rozpoznanie tego schorzenia oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia. Należy także wyeliminować czynniki, które wpływają bezpośrednio na pojawienie się tej choroby. Mowa tu o alkoholu, paleniu, a także złej diecie.
Pomocny w leczeniu tego schorzenia może być lek Milurit. To preparat dostępny wyłącznie na receptę, który stosuje się przede wszystkim w leczeniu hiperurykemii. Obniżenie wysokiego stężenia kwasu moczowego we krwi jest bardzo istotne, zatem lek może znacząco złagodzić objawy tej choroby. W aptekach dostępny jest Milurit w dawce 100 mg; w niektórych przypadkach może być on refundowany.
Wizyta u lekarza
Już pierwsze objawy choroby powinny być wskazaniem do tego, by jak najszybciej udać się do lekarza. Diagnostyka oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą sprawić, że uciążliwe dolegliwości nieco odpuszczą, a choroba nie będzie się dalej rozwijała.
Konsultacja z lekarzem konieczna jest również do dawkowania produktów leczniczych – to on bowiem ustala formę leczenia, która będzie najbardziej skuteczna.
Niestety zdarza się, że oczekiwanie na wizytę u lekarza – nawet tego pierwszego kontaktu, jest naprawdę długie. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z porady internetowej. Konsultacja taka przebiega zawsze komfortowo, a przede wszystkim rzetelnie – jesteśmy w stanie zaproponować swoim klientom wyłącznie profesjonalnych lekarzy z różnych dziedzin.
Porada internetowa zakłada nie tylko szczegółowy wywiad z pacjentem, ale także postawienie diagnozy oraz przepisanie niezbędnych preparatów medycznych, co ma przede wszystkim zapobiegać nawrotom choroby.
E-recepta – jak korzystać?
W czasie wizyty internetowej specjalista może także wystawić swojemu pacjentowi e-receptę. Taki internetowy dokument umożliwia wykupienie niezbędnych leków – na przykład Miluritu, w dowolnej aptece.
Korzystanie z porady internetowej to przede wszystkim możliwość skonsultowania swojego stanu zdrowia z profesjonalistą, który na pewno będzie w stanie dobrać najbardziej odpowiednią formę leczenia. Z usług takich skorzystało już wielu zadowolonych pacjentów – sprawdź sam, jakie to proste!
Źródła:
- Witkowska, N. Chadzińska, M. (2017). Dna moczanowa jako przykład choroby autozapalnej.
- Woszczek, R. (2018). Rodzinna dna moczanowa. Opis przypadków.