Dieta przy padaczce: co jeść, a czego unikać?
Właściwe żywienie ma kluczowe znaczenie dla zachowania dobrego zdrowia i funkcjonowania organizmu. Okazuje się jednak, że właściwie zbilansowana dieta to sposób nie tylko na dostarczenie do organizmu niezbędnych witamin i minerałów. Odpowiednio skomponowana dieta bowiem może być również elementem leczenia różnych schorzeń. W tym znaczeniu należy wskazać rolę żywienia przy padaczce. Przestrzeganie prawidłowego jadłospisu przy padaczce bowiem umożliwia zredukowanie ilości napadów, dzięki czemu można zapanować nad epilepsją i zadbać o swoje zdrowie. Pojawiają się jednak pytania, co jeść, a czego nie wolno jeść przy padaczce? Jaka opcja żywieniowa jest najlepsza dla osób cierpiących na epilepsję?
Padaczka a jedzenie
Żywienie ma ogromne znaczenie dla prawidłowej pracy całego organizmu. Należy podkreślić, że epilepsję można leczyć poprzez wdrożenie odpowiedniej diety. Okazuje się bowiem, że badania pokazują, iż niedobór pirydoksyny, czyli witaminy B6, może przyczyniać się do wystąpienia napadów padaczkowych lub nasilać ataki. Dlatego też dieta przy padaczce powinna uzupełniać niedobory witaminy B6, aby redukować ilość pojawiających się napadów padaczki. Warto wskazać, że odpowiednio dobraną dietę, skomponowaną w taki sposób, aby wspomagała leczenie epilepsji, można wspomóc stosowaniem przepisanych przez lekarza suplementów diety w postaci witaminy B6.
Badania wskazują również, że niski poziom minerałów, przede wszystkim wapnia, magnezu, a także sodu, może przyczyniać się do zmniejszenia aktywności elektrycznej mózgu, co z kolei przyczynia się do zwiększenia ryzyka wystąpienia ataku padaczki. Warto wskazać, że rzadko stwierdza się niedobór powyższych minerałów, zazwyczaj rozpoznaje się ich niedobór w przypadku ogólnego niedożywienia. Istnieją jednak czynniki, które mogą wpływać na obniżenie poziomu minerałów w organizmie. W tym znaczeniu niedobór magnezu może wynikać ze złej diety, ale również z przewlekłego nadużywania alkoholu bądź zaburzenia wchłaniania jelitowego. Niski poziom wapnia z kolei diagnozowany jest u osób z chorobami nerek bądź zaburzeniami hormonalnymi. Natomiast niski poziom sodu zazwyczaj związany jest z przyjmowaniem diuretyków, piciem zbyt dużej ilości wody, a także zaburzeniami hormonalnymi.
Dieta ketogenna a padaczka
Dieta ketogeniczna to opcja żywieniowa bazująca na zdrowych tłuszczach i białku, która zakłada znaczne ograniczenie spożycia węglowodanów – do 50 g dziennie. Stosowanie zasad diety pozwala na zwiększenie produkcji ciał ketonowych i wprowadzenie organizm w stan ketozy, czyli stan zakwaszenia organizmu. W wyniku tego wzrasta stężenie acetonu, co w połączeniu z niskim poziomem glukozy, przyczynia się do aktywacji kanałów potasowych. Stosowanie diety ketogenicznej znacznie poprawia metabolizm, a także wspiera funkcjonowanie układu nerwowego. Dzięki temu zmniejsza pobudliwość neuronów, co przekłada się na doświadczanie znacznie rzadszych ataków padaczki. Należy również podkreślić, że dieta ketogeniczna przy epilepsji stanowi sposób terapii stosowanej w przypadku leczenia padaczki lekoopornej. Należy podkreślić, że dieta ketogenna jest również uznanym sposobem leczenia padaczki u dzieci.
Należy jednak wskazać, że keto dieta nie może być stosowana przez wszystkich epileptyków. W tym znaczeniu przeciwwskazaniem do stosowania diety ketogenicznej przy padaczce są:
- zaburzenia ketolizy i ketogenezy,
- niektóre choroby serca,
- defekty glikogenezy,
- wrodzone wady metabolizmu,
- hiperinsulinizm,
- choroby nerek, wątroby i trzustki.
Czego nie jeść przy epilepsji?
Dieta ketogenna przy padaczce zakłada wyeliminowani z jadłospisu przede wszystkim produktów zawierających węglowodany, których codzienny udział nie powinien być wyższy niż 50 g. Dlatego też przy epilepsji należy unikać cukru w postaci ciastek, batonów, lodów, wyrobów cukierniczych, które utrudniają, a nawet uniemożliwiają wejście organizmu w stan ketozy. Dodatkowo niewskazane są niektóre owoce, do których należą banany, jabłka, melony, śliwki, a także cytrusy poza cytryną i limonką. Dodatkowo z diety należy wyeliminować słodkie napoje gazowane, soki owocowe, a także napoje energetyczne, kompoty i inne napoje zawierające w swoim składzie cukier. Dodatkowo należy bezwzględnie powstrzymywać się od picia alkoholu.
Co jeść przy padaczce?
Dieta przy epilepsji wymaga od chorego wprowadzenia radykalnych zmian żywieniowych. Z tego względu epileptyków powinni znajdować się pod ścisłym nadzorem specjalisty, czyli dietetyka, który pomoże w wyliczeniu zapotrzebowania kalorycznego, a także zaplanuje posiłki zgodnie z zapotrzebowaniem organizmu. Kluczowe w żywieniu przy padaczce jest zachowanie odpowiednich proporcji makroskładników, które wynoszą 4:1. Oznacza to, że na 1 g o łącznej ilości węglowodanów i białek przy pada 4 g tłuszczu. Niekiedy zastosowanie ma również dieta uwzględniająca proporcje makro składników 3:1, która poprawia tolerancję na węglowodany, ale charakteryzuje się również mniejszą skutecznością zastosowanej dietoterapii. Należy zatem podkreślić, że dieta ketogenna powinna składać się z trzech grup produktów, które stanowią źródło:
- węglowodanów, znajdujących się w warzywach nieskrobiowych, owocach,
- tłuszczów, które znajdują się w awokado, majonezie, oliwie z oliwek, orzechach, mleku kokosowym, a także w nasionach,
- białka, których źródłem jest przede wszystkim chude mięso, drób, jaja, ryby, owoce morza, ser, napoje roślinne, przetwory sojowe, a także nasiona roślin strączkowych.
Padaczka jest chorobą neurologiczną, która występuje u dorosłych, ale jest również jedną z najczęściej diagnozowanych chorób u dzieci. Warto wskazać, że stosunkowo często występuje padaczka u niemowląt, a dodatkowo pojawić się może również padaczka w ciąży. Epilepsja może mieć różną etiologię. W tym znaczeniu przyczyną padaczki mogą być: guz mózgu, uraz, czy też czynniki genetyczne. Okazuje się bowiem, że niektóre padaczki są uwarunkowane genetycznie. Dlatego też istotna jest wiedza dotycząca pierwszej pomocy przy padaczce, która pozwoli na odpowiednie zachowanie, w przypadku ataku epilepsji i pomoc poszkodowanemu.
Źródła:
- Ehmke vel Emczyńska-Seliga E., „Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej i wrodzonych wad metabolizmu – wskazanie lekarskie”, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Warszawa 2018
- Pol K., „Dieta ketogenna”, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Warszawa 2018